100 Yaşında 3 Mart 1924 Yasaları

2024 yılı bir önemli devrimin 100. yılıdır. 3 Mart 1924’te bir günde çıkarılan 3 devrim yasasıdır. Bunlar Hilafetin Kaldırılması, Şeriye ve Evkaf Vekâletinin Kaldırılması, Eğitimin Tekliği Yasasıdır.

Hilafetin işlevsizliği, yalnızca halkı uyuşturmaya yol açtığı Bağımsızlık Savaşımız sırasında görülmüştür. Ulusal güçlerin (Kuvayımilliye) üzerine gönderilen hilafet ordusudur. İşgal otduları ise sarayın deyimiyle, misafirlerdir.

Şeriye ve Evkafa gelelim. Mustafa Kemal ve arkadaşlarına reva görülen idam fermanı fetva, şeriye işidir. Yine vatanın her yerine duyurulan yabancı ordulara direnilmemesi fetvaları da şeriye işidir. Özellikle Osmanlının son yüzyılında neredeyse tüm haksız mal edinmeler, hırsızlıklar, deyim yerindeyse çökmeler vakıflar (evkaf) üzerinden yapılır. Bugüne çok benziyor değil mi? Ne de olsa Osmanlısever biidrak kesim.

Çok ama çok yanlış biçimde çoğu kaynakta Tevhidi Tedrisat, Eğitimin Tekliği yerine birliği olarak yer alıyor. Bu birliği değil tekliği anlamındadır. Ruhu da lafsı da böyledir.

Eğitim her yönüyle berbattı, ilkeldi, insan haklarına aykırı işler durumdaydı. Son dönemdeki Hıristiyan okulları dışında, bilimle ilişiği bulunmayan yerlerdi. Atatürk daha Büyük Taarruzdan hemen önce Maarif Kongresini toplamış, asıl savaşın eğitim alanında verileceğini bildirmiştir.

Türk Devrimiyle birlikte gericiliğin, hurafenin kaynağı medreselere kesinlikle yer olamazdı, olmamıştır. Eğitim, kültür usçu, eleştirel, çağcıl olacaktır. Kız-erkek tüm çocuklar, eşitlk içinde eğitim alacaktır. Yurttaşların sorumlulukları kadar hakları da vardır. Bu ülkü için “birlikten” söz edilemez, eğitim tek, yalnızca aydınlanmacı, insancı olacaktır.

Bugün her üç çağcıl yasanın da tersine uygulamadan geçilmemektedir.  Merdivenin iki başında palabıyık, kılıçlı yeniçeriler sıralanmış. Bir azamet bir azamet.

Yine okçular, çökmeciler, kılıç kalkan vakıfları derken ne işe aracılık ettikleri sağır, işiten tüm sultanların bilgisinde. En çok da Biden’ın.

Eğitimde karşı uçta teklik oluşturuldu. Teklik kekliğe dönüştürüldü, başka dala konduruldu. Bakanlığın, okullarını batırdığı yetmezmiş gibi merdiven altı medreseler, cemaat medrese ve yurtları, Batman’da çarşaflı diploma töreni, tecavüzcü vakıflarla protokoller, avaz avaz bağıran maarif nazırı, askeri okul ve hastanelerin kapatılışı… Rabıta CIA buyrukları tam gaz uygulanıyor. Yerel seçim yaklaşırken bu yakıcı konularda tek söz eden ana-yavru muhalif yok.