Nöbetçi Eczaneler
Veteriner Sağlık Dairesi Oluşturulmalı…
Hatay Veteriner Hekimleri Odası, “3 Kasım Tek Sağlık Günü” mesajında, Sağlık Bakanlığı bünyesinde Veterinerlik Daire Başkanlığı oluşturularak, Veteriner Hekim alımıyla hem hayvan hem insan sağlığı gıda güvenliğinin korunması gerekliliğine vurgu yaptı.
Hatay Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Yahya Hamurcu, değişen dünya yapısının getirilerinden olan “Tek Sağlık Günü”nün de bu yıl 4. kez farkındalık için gündemde olduğunu hatırlattı ve şunları kaydetti:
“İnsan, hayvan ve çevre kavramlarının uygulamada ayrılmasının mümkün olmadığı gerçeğiyle, ortak sağlık tehditlerini ele almak amacıyla, ‘Tek Sağlık’ yaklaşımı artık tüm dünyada kabul görmüştür. ‘Tek Sağlık’ yaklaşımının temeli; hayvan, insan ve çevre sağlığı alanında çalışan tüm meslek gruplarının işbirliği içinde olmasına dayanır. Ancak ne yazık ki ülkemizde halen mesleki faaliyetler, yetkililerin ilgi alanlarına göre yürütülmektedir. Ülkenin gerçek ihtiyaçlarına yönelik; eğitim planlamaları, mesleki yetkilerin kullanımı, mesleklerin kamu ve özel sektörde istihdamına dair doğru düzenlemeler yapılmamaktadır. Dolayısıyla, bir yanı eksik bırakılan ‘Tek Sağlık’ uygulamalarında başarılı olmak mümkün değildir.
Veteriner Hekimlerin yetiştirilme aşamalarında çok önemli olan, Veteriner Fakültelerinin eğitim ve olanak kalitesinin ‘Tek Sağlık’ kavramına katkı koyabilecek şekilde düzenlenmesi gerektiği birinci önceliktir. Ayrıca Veteriner Hekim olarak mezun olan kişilere kamuda ihtiyaç olduğu halde, kamu kurumlarınca görev verilmemesi de ‘Tek Sağlık’ faaliyetlerinde kamu kurumlarının yetersiz kalmasına neden olmaktadır. Teoride planlamaları yapılan Acil Eylem Planları, zoonoz hastalıklara karşı koruyucu önlemler, çevre korumaya yönelik faaliyetler ne yazık ki ülkemizde hakkı ile uygulanamamaktadır. Tedavi hizmetlerinden çok, koruyucu hekimlik hizmetlerine yatırım yapılması gerektiği, bu şekilde ülke ekonomisine de katkı sağlanacağı göz ardı edilmektedir.
Unutulmamalıdır ki, her meslek kıymetlidir ve ülkemiz için faydalı olacak şekilde yönlendirilmelidir. Her meslek grubunun; İnsan, hayvan ve çevre sağlığına az ya da çok katkı koyarak hizmet etmesi mümkündür.”
Hatay Veteriner Hekimleri Odası mesajının son bölümünde ise şöyle denildi:
“Gelişmiş ülkelerde insan sağlığı, hayvan sağlığı ve çevre sağlığı, her üçü birlikte, tek sağlık konsepti olarak adlandırılmakta, veteriner halk sağlığı pratiği uygulanmaktadır. Tek sağlık konsepti, hayvanlardan insanlara bulaşabilen ve küresel halk sağlığını tehdit eden zoonotik bulaşıcı hastalıkların kontrolünde, antibiyotik direnci ile mücadelede ve gıda güvenirliğinin sağlanmasında; tıp doktorları, veteriner hekimler ve diğer sağlık personelinin bir arada çalışmasını gerektiren kavramdır.
Bir ülkede sağlık hizmetlerinde aksamaya yol açmadan tasarruf edebilmenin tek yolu, bütçede ağırlığın, tedavi hizmetleri yerine temel (koruyucu) sağlık hizmetlerine verilmesidir. Bu bağlamda, veteriner hekimlik hizmetleri, ‘Tek Sağlık’ konsepti gereğince temel sağlık hizmetlerinin ayrılmaz bir parçasıdır. Buna göre veteriner hekimler; Hayvan Sağlığı, Gıda Güvenliği, Veteriner Halk Sağlığı, Hayvansal Üretim, Hayvan Islahı, Hayvan Hakları, Biyogüvenlik ve Çevre Sağlığı konularında hizmet vermektedir.
Bir toplumda insanların sağlıklı olması için önce hayvanların sağlıklı olması gerekmektedir. Zoonotik hastalıklar, nesillerin geleceği için tehlikeli hastalıklardır. İnsanlarda görülen hastalıkların yüzde 61’i hayvansal kökenlidir. Sağlık Bakanlığı’nın tehlikeli görüp ihbarını mecbur kıldığı 50 hastalıktan 26’sı hayvanlardan insanlara bulaşmaktadır. Dünyada biyoterörizm amacıyla kullanılan hastalık etkenlerinin %70’ten fazlası hayvansal kökenlidir.
Ülkemizde en çok rastlanan zoonoz hastalıklar; özellikle süt sığırlarında görülen brusella (Malta humması), şarbon, salmonellozis ve tüberküloz (verem)‘dur. Kuduz hastalığı da insanlarla hayvanların ortak bir zoonoz hastalığıdır.
Bakteriyel ve viral zoonozlar yanında paraziter zoonozlar da vardır. Bunlar arasında en yaygın olanı, kist hidatik ya da halk deyimiyle kist hastalığıdır. Bu hastalıklar, veteriner hekimleri tarafından hayvanlarda önlediği taktirde, insanlarda görülmesi söz konusu olamaz.
Günümüzde, Tek Tıp, ‘Tek Sağlık’ konsepti çerçevesinde, tüm tıp meslek grupları aynı ortak amaç için işbirliği içinde çalışmaktadır. Beşeri tıp ile veteriner tıp arasında bir bariyer yoktur. Her iki alanda görev yapmakta olan tüm sağlık çalışanlarının birikim ve becerilerini ortak bir potada eritebilecekleri alt yapı oluşturulmalı, daha etkin mevzuat düzenlemeleri yapılmalıdır.
Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde mevcut yapı yerine, uluslararası yasalar ile tarafı olduğumuz uluslararası antlaşmaların gereği olan; hayvan sağlığı, gıda güvenliği, veteriner halk sağlığı ve hayvan refahının bir bütün olarak yürütüleceği, merkezden taşraya emir komuta zincirinin kesintiye uğramaksızın çalışacağı tek ve bağımsız bir Veteriner Otoritesi, Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü ihdas edilmelidir. Ayrıca Tarım ve Orman Bakanlığı’na uzun zamandan beri yapılamayan, veteriner hekim atamalarının yapılması çözümün diğer bir parçası olacaktır.
Sağlık personeline yakın zamanda verilen fiili hizmet zammı (yıpranma payı) ve emekli maaşlarının iyileştirilmesi gibi, özlük haklarında dışlanan veteriner hekimlerin ve yardımcı sağlık personelinin de gecikmeden bu haktan yararlanması haksız, anayasal eşitliğe aykırı bir uygulamaya son verecektir.
Sağlık Bakanlığı’nda Veteriner Halk Sağlığı Dairesi Başkanlığı kurulmalı ve halen merkez ve taşra teşkilatında boş bulunan veteriner hekim kadrolarına alım yapılarak, dinamik bir yapıya kavuşturulmalıdır.
Veteriner Hekimlik mesleği insanlık içindir ve Tek Sağlık yaklaşımında başarıya giden yolun olmazsa olmaz parçasıdır.” -Mehmet Durmaz-