Salgının ikinci dalgası için…

Tedbiri Elden Bırakmayın

Dünyada salgın önlemleri gevşetilmeye başlanırken, Dünya Sağlık Örgütü, koronavirüsün hiçbir zaman yok olmayabileceği uyarısında bulundu. Londra’da yaşayan, Hateks Yönetim Kurulu üyesi Ömer Abdo’nun da uyarısı bu noktada oldu. “Pandeminin ikinci dalgası, Eylül’den sonra geliyor!”

Avrupa’da yaz tatili yaklaşırken, sınırların yeniden açılması gündemde. Bu konuda konuşan Dünya Tabipler Birliği Başkanı Frank Ulrich Montgomery ise sınırların kapalı kalması gerektiğini, aksi halde ikinci bir korona dalgasının yaşanabileceğini söylüyor.
Salgının olası ikinci dalgası için oldukça çarpıcı bir tespitte bulunan ve süreci Londra’dan izleyen bir isimle konuştuk sizler için. Hateks Yönetim Kurulu üyesi Ömer Abdo’ya, Avrupa’da salgın nedeniyle en fazla ölümün meydana geldiği kentlerden biri olan Londra’yı, yaşananları, süreci ve merak edilenleri sorduk.

Kısaca kendini tanıtır mısın?

2010 Northeastern Üniversitesi Girişimcilik Bölümü ve 2020 King’s College London Finans Bölümü mezunuyum. Hateks Tekstil’in Yönetim Kurulu ve Türkiye Aile İşletmeleri Derneği üyesiyim.

İngiltere’de Covid, Aralık-Ocak gibi hissedilmeye başladı sanırım ve senin de hemen tedbirleri aldığını biliyorum. İngiltere’de virüsün yayılım hızı nasıl, insanlar gereken tedbirleri ne derece alıyorlar?

Başbakan Boris Johnson’nun Covid-19 ile ilk evredeki mücadelesi, sürü bağışıklığı politikasından oluşuyordu. Bir başka değişle, kontrollü bir şekilde virüsü halka yaymak ve en kısa sürede halkın bağışıklık kazanmasını sağlamaktı. Dolayısıyla Covid-19’den dolayı % 0,2 olan global ölüm oranı, Birleşik Krallık için % 0,4 olarak ön görülüyordu. 66 Milyonluk nüfusa sahip ülke için de bu, 264,000 ölü insan anlamına geliyordu. Birleşmiş Milletler’in baskısı ile beraber, Birleşik Krallık, Mart ayının son haftası içinde sıkı karantina önlemlerine geçmeye karar verdi. Fakat ilk dönemdeki sürü bağışıklığı politikasının faturasının önüne geçemedi ve bugün Belçika’dan sonra, istatistiki verilere göre 34,636 ölüm ile pandemiden en çok etkilenen ikinci ülke konumunda.
İngilizler, hayati önemi olmayan işyerlerini tatil etmeye ilave olarak, herhangi bir yerleşkeye giriş sırasında 2 aşamalı sağlık kontrolünden geçmekten, 1 seferlik günlük yürüyüş haklarından ve zorunlu olarak toplu taşımayı kullandıklarında da sosyal mesafe ve hijyen önlemlerinden taviz vermiyorlar. Kalabalık ortamlarda bile medeni kurallara uymalarına tanıklık etmek ilham veriyor. Fakat güzel havalarda, günlük 1 seferlik yürüyüş hakkını çoğu insan suiistimal edebiliyor.

İngiltere’de sağlık sistemi ne durumda, Covid’e yakalanan biri, ücretsiz olarak tedavi olabiliyor mu? Eğer ücretsiz tedavi olamıyorsa, ne kadarlık bir tedavi ücreti ödemek zorunda kalıyor?

İngiltere’de hayatı cazip kılan en önemli sebeplerden bir tanesi de, NHS adı verilen Ulusal Sağlık Sistemi. Tamamen ücretsiz. Pandemi öncesi yatılı muayene olmak için aylarca beklemek söz konusu olabilirdi. Fakat Covid-19 ile beraber, Avrupa’nın en büyük fuar merkezlerinden biri olan Londra’daki Excel Centre’ı 4,000 yataklı bir pandemi hastanesine 3 hafta gibi kısa bir sürede çevirdiler. Buna benzer daha küçük çaplı pandemi hastaneleri de Birleşik Karalık genelinde uygulandı. Dolayısıyla, artık hükümetin vatandaşlarına sunduğu “Corona ile bedava mücadele hizmeti” daha etkin ve kapsamlı bir hal aldı. Özel hastanelerde daha konforlu tedavi mümkün. Tedavi ücretleri, şahısların sağlık poliçelerine ve tedavi sürelerine göre değişkenlik gösteriyor. Özel hastanede Covid-19 tedavi ücreti, geçmişe dayalı verisi kısıtlı olduğundan, spekülasyon veya veri bazlı fikir üretmek sağlıklı değil. Gelecek ile ilgili intiba şimdilerde daha pozitif. Çünkü dünyada 70 adetten fazla aşı geliştirme programı var ve Oxford Üniversitesi, insan üzerinde denemelere başladı bile.

İngiltere’de sağlık sistemi nasıl? Hastanelerin teknik altyapısı, doluluk oranları hakkında bilgin var mı?

Hastaneler, tam kapasitelerine yakın bir oranda Covid-19 mağdurlarına hizmet veriyor. Çalışanlar, ayın 2 pazarı fazla mesai yapıyor ve bazı bölgelerde, askeri personel sahaya inmiş durumda. Teknolojik ve operasyon altyapının efektif işlediğini izlemedim. Maalesef ki, yaklaşık 3 aydır entübe olan arkadaşımdan edindiğim tecrübeyi size aktarmam, geneli anlamak için iyi bir örnek olacak. Entübe edilen hasta yakınları ile her gün 1 defa, belirli bir saatte görüntülü olarak iletişim kuruluyor. Hastanın kendisi gösteriliyor ve günlük gelişmeler hakkında bilgi aktarılıyor.

Belediyelerin performansı nasıl, mesela Londra Belediyesi de buradaki bazı belediyeler gibi aktif olarak süreç içerisinde yer alıyor mu? Mesela İstanbul, Ankara gibi Büyükşehir Belediyeleri ile Londra Belediyesi’nin performansını karşılaştırır mısın?

Londra Metropol Belediyesi’nin Pakistan asıllı başkanı Sadiq Khan’nın Covid-19 ile mücadelesindeki algı, yeterli olduğu yönünde. Kontrolü altında olan ulaşım hizmetlerine getirdiği isabetli kısıtlamalar, evsizlere her zamankinden daha çok sahip çıkması ve sıfır karbon emisyonlu bölgeler yaratması takdir ile karşılandı.
Türkiye’deki belediyeciliği oluşturan dinamikler Londra’dakilerden farklı olduğu için, kıyaslamak doğru olmaz. Brexit öncesi yıllarda, ülke genelinde artı veren belediye bütçeleri, bir sonra ki finansal dönemde bütçelerinde kısıtlama yasamamak için, fuzuli olan alta yapı yenilemeleriyle gelirlerini harcamaya çalışıyorlardı. Son 2 yıldır ise her ne kadar belediyecilik hizmetleri eksiksiz yapılsa da, mali tablo daha mütevazi durumda.

Londra’da master eğitimi alman dışında, iş insanı kimliğin de mevcut. Türkiye’de şirketinizin turizm, sanayi, hizmet sektörlerinde faaliyet gösterdiğini biliyorum. Faaliyet gösterdiğiniz sektörler açısından aldığınız tedbirleri kısaca ifade edebilir misin?

Ocak 2020’de, temel döviz kurlarındaki ve vadeli emtia işlemleri piyasasındaki sert dalgalanmalar, sene başında ön görülen intiba ile farkındalık göstermeye başlayınca, Covid-19 tedbirlerimizi hayata geçirdik. Faaliyet gösterdiğimiz her alanda stoklarımızı asgari seviyeye indirip, daha agresif pazarlama politikaları uygulamaya başladık.
Olgunlaşmasını tamamlamış sektörlerin, yenilikçi teknolojiler ve değişen tüketim alışkanlıkları ile yeniden doğuşunu izleyeceğiz. E-ticaret, siber teknoloji, sağlık, gıda perakendesi ve tarım, önümüzdeki 2 sene yıldızı parlayacakken; turizm, hava taşımacılığı, otomotive, emlak, finansal hizmetler gibi sektörler ise yakın tarihteki en zor günlerini yasayacaklar.
Şirket olarak iyileşme grafiğinin ‘V’ olarak değil ‘U’ şeklinde olacağını ön görüyoruz. Yatırım ve yenileme politikalarımızı buna göre yön veriyoruz.

Son olarak, Hatay’daki hemşerilerimize neler söylemek istersin?

Pandeminin ikinci dalgası, Eylül’den sonra geliyor. Tedbirleri elden bırakmayın.

Teşekkürler