Yeni Normaldeyiz! Peki, Normal miyiz?

Geçtiğimiz günlerde twitter hesabı üzerinden “pandemi” başlıklı bir uyarı paylaşan ve Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın altını özenle çizdiği noktada duran Hatay Valiliği, “Kontrollü Sosyal Hayat döneminde; “Maske, Mesafe, Temizlik” kurallarına uyalım ki, en başa dönmeyelim…” değerlendirmesinde durdu, ama soru da değişmedi!

Türkiye’nin genelinde olduğu gibi, Hatay da hızlı bir şekilde normalleşme sürecine girdi. Lokantalar açıldı, AVM’ler kalabalıkları ağırlamaya başladı, günlük hayatın rutini içinde koşuşturan hallerimiz dünü hatırlattı. Ancak Antakya özelinde en fazla eleştirilen başlık hiç değişmedi! ‘Maske’ takmıyoruz!
Bu konudaki şikâyetlerini Antakya Gazetesi ile paylaşan bir vatandaşın ifade ettikleri ise oldukça net.
H.Ç. >> Allah’tan okullar yok, dershaneler falan… Şimdilerde yine iyi durumdayız. Hep yazıp çizdiğiniz halk otobüsleri mi? Ayakta giden insanlar da var, ama o kadar kalabalık değil. Henüz! Yine de korkuyorum. Evden her gün çıkmadan dua ediyorum! Bu, son zamanda çok yaptığım bir şey! Sanırım bu da korkularımızla ilgili. Biraz da bundan sanırım… Kendime çok dikkat ediyorum mesela! Otobüslerde en çok da! Çünkü maske takan kadar takmayan da var. Sorgusuz sualsiz biniyorlar. Ne uyaran var, ne de sorgulayan. Kimse bir şey demeyince, ben mi müdahale edeyim? Açıkçası, yüzümdeki maskemi daha da bastırıyorum. Bu rahatlığımızın hali ne olur sizce? Ben biraz da, ‘niye denetim olmuyor’dayım! Arabanı bile bir yere park eder etmez, biri başında beliriyor, para istiyor! Ödememe şansın var mı? Yok! O halde… Burada da hayat söz, hayatlarımız söz konusu! Aksi davranana da ceza yok mu? Olmalı!
-VALİLİK!-
Vatandaşın bu sorgusunda duran bir kurum daha var. Hatay Valiliği. 9 Haziran 2020 saat 14.50 tarihli twitter mesajında ‘pandemi’ (salgın) sürecinin riskine dikkati çeken Valilik, “Kontrollü Sosyal Hayat döneminde; “Maske, Mesafe, Temizlik” kurallarına uyalım ki, en başa dönmeyelim…” tespitinde bulundu ve vatandaşları uyardı.
Peki, bu uyarı ne denli bir tehlikeye işaret ediyor, yakından bakalım mı? Bakarken de, diğer illerde durum ne, onu netleştirelim!
-NORMAL!-
Deutsche Welle Türkçe’den Emine Algan imzalı habere göre; Türkiye, hızlı bir şekilde normalleşme sürecine girdi. Alışveriş merkezleri, berber-kuaför, ardından kafe, restoran ve kahvehanelerin açılması, işyerlerine dönüş, seyahat yasağının kalkması gibi adımlar, toplumdaki hareketliliği arttırdı. Sağlık Bakanlığı, hâlâ bölgesel verileri açıklamasa da, bazı kentlerde COVID-19 vakaları tırmanışa geçti.
Diyarbakır, Mersin ve Gaziantep Tabip Odalarının verdiği bilgiye göre, bu illerde, Mart ayından beri görülmeyen düzeyde pozitif vaka var. Artışın sebebi illere göre farklılık gösterirken, bazı ortak noktalar da var. Örneğin Mersin’de yazlıkçıların gelmeye başlaması etkili oldu.
Mersin Tabip Odası Başkanı Dr. Mehmet Antmen, “14 Mayıs’ta 248 vaka, 8 ölüm vardı. Mart’ta başladığını düşününce, bununla çok övünülüyordu, Mersin, Türkiye’nin en iyi şehriydi. İbadethaneler ve AVM’ler açıldı, şehre giriş çıkış yasağı kalktı, yazlıkçılar gelmeye başladı. 27 Mayıs’ta bir bilgi geldi ki, 25 ölü! Biz, şoke olduk. ‘Acaba daha önceki vakalar mı, onlar mı ölümle sonuçlandı’ dedik, ama öyle değilmiş. Son 12-13 günde 116 yeni vaka tespit edildi.”
Antmen, özellikle Gaziantep ve İstanbul’dan gelen yazlıkçıların bulunduğu sitelerde vakaların arttığını, buralara ziyarete gidenlerin de enfekte olduğunu söylüyor: “Bir özel hastanede üç, şehir hastanesinde dört sağlık çalışanında, yazlık sitede aynı aileden 7-8 kişide, Gaziantep’ten gelen bir aileyle görüşen dört dişide Covid pozitif tespit edildi.”
Antmen’in verdiği bilgiye göre, hastanelerde yer sıkıntısı başladı, ama bu dönemde hastalık hafif seyrediyor, yoğun bakıma kaldırılma oranı düşük.
-ANTEP!-
Uzun bir süre Türkiye ortalamasının altında seyreden Gaziantep’te de bir-iki haftadır benzer bir tablo var. Gaziantep Tabip Odası Genel Sekreteri Dr. Doğan Eroğulları’na göre, artışın en büyük sebebi, organize sanayi bölgesi. Eroğulları; Fiziksel mesafe, maske ve hijyen kurallarına uyulmadığını belirterek, şunları söylüyor:
“İşçi servisleri yarı oranda gidecek, maske takılacak, diye kural vardı, ama öyle olmadı. Fabrikaların giyinme soyunma odalarında yeterince tedbir alınmadı. 50’ye yakın fabrikada Covid tespit edildi. Hızlı bir şekilde temaslıları bulundu, filyasyon çalışmasıyla çevresi karantinaya alınarak kontrol edilmeye çalışıldı, ama ne yazık ki son 2-3 hafta öncesine göre Antep’te vakalar 6-7 kat arttı.”
-ALIŞKANLIKLAR!-
Salgının yayılmasında, halkın alışkanlıkları da etkili. Gaziantep’te fırın yemekleri çok yaygın. Evlerde büyük tencereler veya sinilerde hazırlanan yemekler, mahalle fırınına götürülerek pişiriliyor. Kısıtlamaların yaşandığı dönemde, kalabalığı arttırdığı için, Valilik fırınlara yemek götürülmesini yasaklamış. Ramazan boyunca verilen iftar davetleri ve ardından bayram ziyaretleri de virüsün yayılmasına yol açan nedenlerden.
-ÖZETLE!-
Sokaktaki vatandaş, Hatay Valiliği tarafından altı çizilen 3 başlık (maske, mesafe, temizlik) içinde, özellikle maske kullanımının resmi kurumsal bir denetime tabi tutulmasını isterken, diğer şehirlerde artan vaka sayılarına işaret ediyor.
O zaman soralım! Ankara’nın ve Hatay Valiliği’nin ortak uyarısında altı özenle çizilen ‘maske’ için, resmi kurumsal denetimin neresindeyiz? Tamer Yazar