Nöbetçi Eczaneler
Ocak 2019’dan itibaren yaklaşık 2 milyon sivilin göç ettiği Suriye’de, Hatay’ın sınır komşusu İdlib kenti, göç edenlerin toplandığı son adres olarak dikkat çekiyor. Ancak bu, sınır hattındaki birikmelerin de artması demek! İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde, son 24 saatte yerinden edilen sivillerin sayısı 5 bin 834’e ulaştı.
Hatay’ın sınır komşusu Suriye’nin İdlib kentinde hayatı ‘yaşanır’ kılmak için yerleşik hayat şartlarını temin etmeye çalışan Ankara’nın çabaları meyvelerini veriyor. Suriye’nin İdlib ilinde 6 Mart’ta yürürlüğe giren ateşkesten bu yana toplam 285 bin 403 sivil evlerine döndü.
Bölgede göç verilerine ilişkin çalışma yürüten Suriye Müdahale Koordinatörlüğü Müdürü Muhammed Hallaj’dan alınan bilgiye göre, Esed rejimi ve destekçilerinin askeri operasyonlarının durması ve ateşkes sağlanması sonucunda, daha önce göç etmek zorunda kalan sivillerin evlerine dönüşü devam ediyor.
Ateşkesin ardından geçen sürede, 57 bin 100 civarı aileden oluşan 285 bin 403 bin sivil, İdlib ili ve kırsalı ile Halep kırsalındaki yerleşimlerine geri döndü.
Ancak dönenleri bekleyen zorluklar da yok değil!
-ZORLUKLAR!-
Evlerine dönenler, sivil toplum kuruluşlarının yardımlarına halen büyük ölçüde ihtiyaç duyuyor. Sivillerin, döndükleri yerlerde patlamamış bomba kalıntılarına da dikkat etmeleri gerekiyor. Bu risklere rağmen; kalabalık kamplar, derme çatma çadırlar ya da arazilerde barınmanın külfeti, sivilleri, ateşkesin sağladığı güvenli ortamdan istifade ederek evlerine dönmeye teşvik ediyor.
-HATAY SINIRI-
Öte yandan, Şam yönetimine bağlı güçlerinin karadan ilerlemesiyle, evleri bu güçlerin kontrolündeki bölgelerde kalan siviller, tüm zorluklara rağmen, Türkiye-Suriye sınır hattındaki kamplarda yaşamlarına devam etmeyi tercih ediyor.
Onlardan birinin anlatımı, yaşananlara dair:
“Buradan bakınca, ellerimle tutabileceğim kadar yakın, Türkiye! Ama bir o kadar da uzak. Aramızda, teller ve duvarlar var. Tabi askerler de! Seçeneğim olsaydı, Türkiye’ye, akrabalarımın yanına gitmek isterdim. Seçeneğim olsaydı! Ama yok! Buradayım. Daha ne kadar bu çadır hayatların içinde kalacağımı ise bilmiyorum. Buradaki hayat çok zor. Şartlar kötüden de kötü. Bir kere su sorunu var. Temizlik sorunu da. Çünkü çok fazla insan var, ama alt yapı yok. Bu da her türlü hastalığa davetiye çıkarır cinsten.
Burada bazen bir araya gelip oturuyoruz. Eskileri konuşuyoruz. Ölenleri, kayıpları, kaybolanları, bir daha haber alınamayanları… Faydası yok tabi1 Eski mi kaldı! O yüzden herkesin yeni bir hayata dair düşü var. Ben de onlardan biriyim.
Fırsatım olursa, Avrupa’ya gitmek istiyorum. Savaştan önce İsveç’e giden arkadaşlarım vardı. Onlardan dinlerdim, hayatı, 
şartları. Şimdi şu anı düşünürken, yaşadığımızın hayat olmadığını daha iyi anlıyorum. Sanırım, Suriye asla eskisi gibi olmayacak. Bir kere buna izin vermeyecekler. Bizleri o kadar böldüler ki, mezheplere! O kadar ölüm, yıkım, acı, öfke ve nefret oldu ki! Geriye dönüş çok zor. O zaman, gitmek gerek diye düşünüyorum. Haksız mıyım?”
-SALDIRILAR!-
Anlatılanların biraz uzağında ise, sivil göçlere neden olan saldırılar devam ediyor. Associated Press (AP) haber ajansının bölgedeki kaynaklara dayandırdığı haberine göre, İdlib vilayetinin güneyinde muhaliflerin kontrolündeki bazı köylerde, binlerce sivil, hava saldırıları nedeniyle yer değiştirmek zorunda kaldı. Suriyeli aktivistlere ve merkezi Londra’da bulunan Suriye Gözlemevi’ne göre, muhaliflerin bulunduğu köylere düzenlenen onlarca hava saldırısından Rusya sorumlu.
Bölgeden gelen haberlere göre, gerilim, Pazartesi günü tırmanmaya başladı. Hava saldırılarının, Türkiye ve Rusya arasında Mart ayından beri yürürlükte olan ateşkese yönelik de en ciddi ihlal olduğu belirtiliyor. Ateşkesin ardından, Türkiye, Suriye’nin kuzeybatısına düzenlediği operasyonu sonlandırmıştı.
Yardım gruplarına göre, artan şiddet nedeniyle, son 24 saatte yaklaşık 6 bin kişi yerlerinden oldu. AP haber ajansına konuşan aktivistler, hava saldırılarında bir sivilin de hayatını kaybettiğini öne sürdü.
Yardım çalışanlarından oluşan Suriye Müdahale Koordinasyon Grubu’na göre, artan şiddet, ateşkes sürecinde evlerine dönen 5 bin 800’den fazla sivilin son 24 saatte İdlib’in güneyi ve Hama’nın batı kırsalından yeniden kaçmalarına neden oldu.
Suriye’deki savaşı belgeleyen aktivist Muhammed Raşid’e göre, muhalifler, hafta başında hükümet güçlerinin bazı mevzilerine sınırlı saldırı düzenlemiş ve bir dizi köyde kontrolü kısa süreliğine ele geçirmişti. Rusya’nın hava saldırılarıyla desteklediği hükümet güçleri ise, karşı saldırıda muhalifleri bu bölgelerden çıkartmış, bu sırada operasyon alanını da genişletmişti.
-HTŞ DEVREDE!-
Raşid’e göre, saldırıyı düzenleyen muhalifler, birçok ülkenin “terör” listesinde yer alan, El Kaide bağlantılı Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ / Şam Kurtuluş Heyeti) Örgüt, Suriye’nin kuzeybatısındaki muhalif grupların başını çekiyor.
Raşid, İdlib’in güneyinde bir dizi köye düzenlenen hava saldırılarının, Rus hava güçleri tarafından yapıldığına inanıldığını 
kaydetti ve Pazartesi’den itibaren 45 kadar hava saldırısını kayda geçirdiğini söyledi.
Merkezi İngiltere’de bulunan Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Salı günü, Rusya kaynaklı olduğuna inanılan 15 hava saldırısı düzenlendiğini bildirdi. Hem gözlemevi, hem de yerel kaynaklar, Kansafra Köy’ünde en az bir sivilin hayatını kaybettiğini bildirdi.
Suriye devlet televizyonu da, hükümet güçlerinin muhaliflerin bir saldırısını püskürttüğünü ve saldırıda bir Suriyeli askerin öldüğünü kaydetti.
-10. SENE!–
Dokuz yılı geride bırakan savaşta, Rusya, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esat ve hükümetine destek verirken, Türkiye ise Esat’ı devirmeye çalışan muhalifleri destekliyor.
BM’ye göre, Suriye’de onuncu yılına giren savaşta 6 milyondan fazla insan, yaşadıkları yerleri terk etti. Yaklaşık 5 milyon Suriyeli, çoğunluğu Türkiye olmak üzere, komşu ülkelerde mülteci olarak yaşıyor. BM’ye göre, Suriye genelinde, yarısı çocuk 11 milyondan fazla kişi insani yardıma muhtaç. -Tamer Yazar-