Toplam 3 milyon 621 bin 968

Hatay’daki sayı: 436 bin 167

Türkiye’deki geçici koruma altındaki kayıtlı Suriyeli sayısı, 23 Eylül 2020 tarihi itibariyle bir önceki aya göre 12 bin 84 kişi artarak toplam 3 milyon 621 bin 968 kişi oldu. Bu kişilerin 1 milyon 664 bin 249’unu (%46,7) 0-18 yaş arası çocuklar oluşturdu. Hatay, İstanbul ve Gaziantep’ten sonra en fazla sığınmacıya ev sahipliği yapan il oldu.

Hatay’ı da yakından ilgilendiren son çalışma; IGAM Academy Başkanı, Türk-Alman Üniversitesi Göç ve Uyum Araştırmaları Merkezi (TAGU) Müdürü Prof. Dr. M. Murat Erdoğan’ın, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) desteğiyle hazırlamış olduğu, ‘Suriyeliler Barometresi- 2019: Uyum İçinde Yaşamın Çerçevesi’ adlı araştırma olurken, mevcut tablodaki sığınmacılar adına verilen mesaj oldukça net oldu. “Ortaya çıkan tablo, Suriyelilerin %60’ının kendileri ve aileleri için Türkiye’de bir gelecek olduğuna inandıklarını göstermektedir.”
İstanbul merkezli Mülteciler Derneği’nin son verileri ise Eylül ayına dair. Dernek verilerine göre, Türkiye’deki geçici koruma altındaki kayıtlı Suriyeli sayısı, 23 Eylül 2020 tarihi itibariyle bir önceki aya göre 12 bin 84 kişi artarak toplam 3 milyon 621 bin 968 kişi olurken, Hatay’ın ev sahipliğindeki rakamsal tabloda biriken kalabalık ise 436 bin 167 olarak gerçekleşti.
‘Suriyeliler Barometresi- 2019: Uyum İçinde Yaşamın Çerçevesi’ adlı araştırmanın ‘kalıcılık’ tespitine yardım eden en önemli rakamsal netlik ise 0-18 yaş arası sığınmacı çocukların ve kadınların ulaştığı rakam (2 milyon 556 bin 631 kişi) oldu.
-İLLER-
Sığınmacıların ülke coğrafyasına dağılımında, kent başlığında yapılan tasnif ve sıralamada öne çıkanlar ise şöyle:
İstanbul: 510 bin 341 Suriyeli (nüfusun % 3,2’si), Gaziantep: 451 bin 828 Suriyeli (nüfusun % 21,8’i), Hatay:
436 bin 167 Suriyeli (nüfusun % 26,7’si), Şanlıurfa: 421 bin 556 Suriyeli (nüfusun % 20,3’ü), Adana: 249 bin 3 Suriyeli (nüfusun % 11,1’i), Mersin: 217 bin 952 Suriyeli (nüfusun % 11,8’i), Bursa: 177 bin 304 Suriyeli (nüfusun % 5,8’i), İzmir: 146 bin 970 Suriyeli (nüfusun % 3,3’ü), Konya: 116 bin 198 Suriyeli (nüfusun % 5,2’si), Kilis: 108 bin 925 Suriyeli (nüfusun % 76,4’ü), Ankara: 98 bin 213 Suriyeli (nüfusun % 1,7’si), Kahramanmaraş: 92 bin 334 Suriyeli (nüfusun % 8’i), Mardin: 88 bin 893 Suriyeli (nüfusun % 10,6’sı), Kayseri: 77 bin 797 Suriyeli (nüfusun % 5,5’i), Kocaeli: 55 bin 99 Suriyeli (nüfusun % 2,8’i), Osmaniye: 48 bin 198 Suriyeli (nüfusun % 8,9’u), Malatya: 29 bin 698 Suriyeli (nüfusun % 3,7’si), Diyarbakır: 23 bin 210 Suriyeli (nüfusun % 1,3’ü), Adıyaman: 22 bin 95 Suriyeli (nüfusun % 3,5’i), Batman: 15 bin 439 Suriyeli (nüfusun % 2,5’i), Sakarya: 15 bin 367 Suriyeli (nüfusun % 1,4’ü), Şırnak: 14 bin 994 Suriyeli (nüfusun % 2,8’i), Manisa: 13 bin 646 Suriyeli (nüfusun % 0,9’u), Tekirdağ: 12 bin 511 Suriyeli (nüfusun % 1,1’i), Denizli: 12 bin 479 Suriyeli (nüfusun % 1,2’si), Elazığ: 11 bin 991 Suriyeli (nüfusun % 2’si), Muğla: 11 bin 261 Suriyeli (nüfusun % 1,1’i),
Nevşehir: 10 bin 979 Suriyeli (nüfusun % 3,6’sı), Afyonkarahisar: 10 bin 648 Suriyeli (nüfusun % 1,4’ü), Burdur: 8 bin 39 Suriyeli (nüfusun % 2,9’u).
-NÜFUS PROFİLİ-
Göç İdaresi’nin yayınladığı yaş aralığı tablosuna göre; Suriyeli erkekler, toplam Suriyeli sayısının % 53,8’ini oluşturuyor. Suriyeli kadınların oranı ise % 46,2. 10 yaşın altındaki Suriyelilerin sayısı 1 milyon 45 bin 617 kişi (%28,8). Paylaşılan verilere dair tabloya göre, Suriyeli erkeklerin sayısı Suriyeli kadınların sayısından 276 bin 920 kişi fazla. Erkek-Kadın sayısı arasındaki en büyük fark, 74 bin 50 kişi ile 19-24 yaş aralığında. Yaş sayısı artıkça bu fark azalıyor. 60 üzeri yaş aralıklarında kadınların sayısının erkeklerden daha fazla olduğu görülüyor.
Genç nüfus olarak tanımlanan 15-24 yaş aralığında ‭760 bin 304 kişi bulunuyor. Suriyeli genç nüfusun toplam Suriyeli sayısındaki oranı %20,9. Yaş tablosuna göre, kayıtlı Suriyelilerin yaş ortalaması 22,6. ‬
-KAMPLARDA!-
23 Eylül 2020 tarihi itibariyle, geçici barınma merkezlerinde kalan Suriyelilerin sayısı 59 bin 785 kişi olarak açıklandı. Bu sayı geçen ay (Ağustos 2020) 61 bin 419 kişi, 2019’un başında 143 bin 558 kişi, 2018’in başında ise 228 bin 251 kişiydi. Buna göre, Suriyelilerin bugün yalnızca % 1,6’sı kamplarda yaşıyor.
Yine 23 Eylül 2020 tarihi itibariyle, şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı 3 milyon 562 bin 183 kişi olarak açıklandı. Şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı, geçen aya göre 13 bin 718 kişi arttı. Suriyelilerin % 98,4’ü şehirlerde yaşıyor. Suriyelilerin hangi şehirde yaşayacağına Göç İdaresi karar verirken, İstanbul başta olmak üzere, bazı büyük şehirler Suriyeli alımına kapalı tutuluyor. Hatay da bu illerden bir tanesi.
-UYUM!-
‘Uyum’ ve ‘Kalıcılık’ ikilisi arasında bocalayan Türkiye’de, bugün itibariyle hala bir ‘uyum’ politikasının Hatay ve diğer kentler bünyesinde hayata geçirilememiş olması, şu ana kadar paylaşılan verilerin ve verilen rakamsal kalabalığın ışığında “asıl eksiklik” olarak dikkat çekiyor.
‘Suriyeliler Barometresi- 2019: Uyum İçinde Yaşamın Çerçevesi’ adlı araştırmada, “Türkiye’nin en önemli 10 sorunu içinde Suriyeliler konusu sizce kaçıncı öncelikli konudur?” sorusuna alınan cevapta, Suriyeliler konusunu Türkiye’nin ilk üç önemli sorunu olarak görenlerin toplam oranının % 60’ın üzerinde tespit edilmesi de, bu eksikliğin (uyum politikası) yaratabileceği sorunların altını çizmesi adına önemli.
Kendi adımıza şunu soralım o zaman… Hatay’da, ‘uyum’ politikaları adına hangi adımlar atıldı? Bu adımlar, hangi kurumsal kimlikler içinde geliştirildi? Ne kadar yeterli oldu? Yetersizliği ne kadar masaya yatırılabildi? 436 bin 167 Suriyeli için, toplumlar arası nasıl bir uzlaşı ve paylaşım formu yaratılabildi? Kent yönetiminden Suriyeli nüfusa yönelik bilgi akışında nasıl bir başarı elde edildi?  -Tamer Yazar-