Hatay Pamuk Sektöründen Cumhurbaşkanı’na

Türkiye pamuk üretiminin yüzde 90’nını gerçekleştiren, aralarında Hatay’ın da olduğu illerin Ziraat Odaları, Borsalar, Tarım Satış Kooperatifleri ve Ulusal Pamuk Konseyi’nin imzasıyla, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a 7 maddelik bir rapor sunuldu.

Pamuk üretiminin yüzde 90’nını gerçekleştiren illerin Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanları, Ticaret Borsaları Başkanları ve Pamuk Birlikleri Başkanları, Ulusal Pamuk Konseyi ile birlikte, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a 7 maddeden oluşan bir rapor sundu. Raporda, pamuk üretiminin devamı için yapılması gerekenler tek tek sıralandı.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ile Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’a da sunulan raporda imzası olan kurumlar; Hatay Ziraat Odaları İl Koordinasyon Başkanlığı, Ulusal Pamuk Konseyi, Tariş Pamuk Birliği, Çukobirlik, Antbirlik, İzmir Ticaret Borsası, Adana Ticaret Borsası, Aydın Ticaret Borsası, Manisa Ticaret Borsası, Denizli Ticaret Borsası, Antalya Ticaret Borsası, Antakya Ticaret Borsası, Şanlıurfa Ticaret Borsası, Diyarbakır Ticaret Borsası, Şanlıurfa Ziraat Odası İl Koordinasyon Başkanlığı, Aydın Ziraat Odaları İl Koordinasyon Başkanlığı, İzmir Ziraat Odaları İl Koordinasyon Başkanlığı, Diyarbakır Ziraat Odaları İl Koordinasyon Başkanlığı, Antalya Ziraat Odaları İl Koordinasyon Başkanlığı ve Adana Ziraat Odaları İl Koordinasyon Başkanlığı olarak sıralandı.
-GENEL TABLO-
“Biz, aşağıda imzaları bulunan kurumlar olarak, pamuk üretiminin devam etmesi ve piyasa koşullarının iyileştirilmesi için alınması gereken tedbirleri dikkatinize arz ederiz” başlığıyla sunulan raporda, özetle şu bilgiye yer verildi:
“2009 yılında 600 bin tona kadar düşen pamuk üretimimiz, kararlılıkla uygulanan, başarılı destekleme politikaları sayesinde son 10 yılda ortalama 850 bin ton seviyesine yükseldi. Yurtiçi talebi miktar ve kalite olarak, daha büyük oranlarda karşılayabilmek ve böylece sanayicilerimizin küresel rekabet gücünü geliştirmek ve pamuktan sağlamakta olduğumuz katma değeri artırabilmek için bu gelişmeyi sürdürmek zorundayız! Halen yurtiçi pamuk fiyatları, dünya fiyatlarına göre %15-%20 daha düşük değerlerde seyretmektedir. Bunun en büyük sebebi, kontrolsüz bir şekilde ihtiyacımızın üzerinde yapılan 400 bin ton lif pamuk ithalatıdır. Bu yüzden iç piyasada talep dip yapmış ve fiyatlar hızla geri gelmiş bulunmaktadır. İplikçi halen elde kalan geçen yılın mahsulü 70 bin ton lif pamuğu daha düşük fiyata almaya çalışmaktadır. İthal pamuğun yarattığı baskı ve halen açıklanmayan 2020 yılı desteklemesi, çiftçilerimizi pamuk tarımından uzaklaştırmaya devam etmektedir. Bu olumsuz havanın yok edilerek çiftçilerimizin pamuk üretimine devam etmelerinin sağlanması ve piyasa koşullarının iyileştirilmesi için acilen alınması gereken önlemleri takdirlerinize arz ederiz.”
-TALEPLER-
Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım tarafından derlenen haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunulan rapor ve rapora dair acil yapılması gerekenler, 7 başlık altında şöyle sıralandı:
Lif pamuk ithalatına acil önlem alınmalı…
1- Ülkemiz, bir yandan pamuk üretirken, diğer taraftan iplik sanayimizin ihtiyaç duyduğu pamuklar da ithal edilmektedir. Maalesef, tekstilciler, pamuk ithalatında kantarın topuzunu kaçırmış durumdalar! Bugün için ihtiyacımızın çok üzerinde, yaklaşık olarak 400 bin tondan fazla lif pamuk hesapsızca ithal edildi ve yerli pamuk fiyatının yurtdışına göre %15-%20 düşmesine sebep oldu. Lif pamuk ithalatının arz fazlası oluşturarak iç piyasa fiyatını düşürme riskini önlemek amacıyla, acil olarak “Miktar Bazlı İzleme Sistemi” kurulmalıdır. Ayrıca ülkemizde 2021 yılı pamuk ekim alanları belli olana kadar, ithalat durdurulmalı ya da sınırlandırılmalıdır.
2020 destekleri hemen açıklanmalı…
2- 2020 yılı ürünü için fark ödemesi desteği 1,30 TL/kg ve mazot-gübre desteği de 73 TL/dekar olarak hemen açıklanmalı ve ödemesi en geç Mart 2021’de yapılmalıdır. Bunun için 2019 yılında pamuğa ayrılan bütçenin aynı kalması yeterli olacaktır. 2019 yılında kütlü pamuğa ödenen toplam 2 milyar 200 milyon liranın, bu sezon beklenen maksimum 1 milyon 700 bin tonluk kütlü pamuk üretimine bölünmesiyle çıkan 1,30 TL, 2020 yılı kütlü pamuk fark ödemesi desteği olarak açıklanmalıdır.
Emanet usulü lif pamuk satışı yasaklanmalı…
3- İplikçilerin, ileriki bir tarihte fiyatlandırmak üzere çırçır fabrikalarından emanet şeklinde aldıkları pamuklar, piyasada talebi azaltmaktadır. Bu da hasat zamanı ve sonrasında fiyatın düşmesine neden olmaktadır. Serbest piyasanın ve pamuk borsalarının sağlıklı işlemesine engel olan böyle bir uygulamanın ivedilikle yasaklanması gerekmektedir.
Birliklere finansman ve lisanslı depo desteği sağlanmalı…
4- Tariş, Çukobirlik ve Antbirlik’in elinde, kütlü pamukları depolamak ve çırçırlamak üzere atıl vaziyette çok büyük bir kapasite bulunmaktadır. Birliklerin, ortak harici kütlü pamuk almalarını sağlamak üzere finansman desteği verilmelidir. Ayrıca Birliklerin lisanslı depoculuk desteklerinden faydalanmaları sağlanmalıdır.
İplik fabrikalarına yerli pamuk kullanma mecburiyeti getirilmeli…
5- Özellikle, işletmesinde %100 ithal pamuk kullanan iplik fabrikaları için, tüketim durumuna göre her bir iplik fabrikasına en az %20 oranında yerli pamuk kullanma mecburiyeti getirilmelidir. İşletmesinde %60’nin üzerinde yerli pamuk kullanan sanayicilere istihdam desteği sağlanmalıdır.
Lif pamukta müdahale alımı için TMO devreye girmeli…
6- Piyasayı regüle etmek amacıyla, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) 1 Ekim’den itibaren dünya fiyatlarından piyasaya girerek 200 bin ton lif pamuk alımı yapması sağlanmalıdır. Bunun organizasyonu için; Ticaret Borsalarının, Pamuk Birliklerinin ve Lisanslı Depoların altyapı imkanları devreye sokulmalıdır. Bugün için GAP ve Çukurova Bölgeleri lif pamuklarının dünya fiyatı karşılığı ortalama 1,56 dolar, Ege Bölgesi için bu rakam ortalama 1,63 dolar civarındadır. (Lif pamuk alımı için 41 renk, 1-5/32 elyaf, 3.5-4,9 mikroner, 31 ve üstü mukavemet, ortalama 5 derece çepel kriterleri baz alınabilir)
Çırçır fabrikalarına da lisanslı depoculuk destekleri sağlanmalı…
7- Mevcut sistemde, küçük çiftçilerin lif pamuklarını lisanslı depolarda saklama şansı bulunmamaktadır. Hiç olmazsa çırçır fabrikalarına bazı destekler verilerek (kira, nakliye, analiz desteği gibi), küçük çiftçiler adına depolara lif pamuk koymaları sağlanabilir. Çırçır fabrikaları Elektronik Ürün Senetleri (ELÜS) üreticilere yeni kurulan “Özel Virman Seansı” ile devredebilir. Küçük üreticilerin ucuz finansmana erişebilmeleri için bu uygulamanın hayata geçirilmesi son derece önem arz etmektedir. -Tamer Yazar-