Dünya pazarlarında 68 ülkede değer bulan Türk Narı, en fazla ihraç edilen meyveler arasında ilk 3’te yer aldı. Geçen yıl nar ihracatından 97,4 milyon dolar gelir sağlayan Türkiye, 2020’nin ilk 8 ayında 47 artış yakalayıp 55 milyon dolarlık dış satıma ulaştı.
Tarih boyunca bereketin ve bolluğun simgesi olan nar üretiminde 2000’li yıllardan itibaren atılım yapan Türkiye, son 18 yılda 300 bin dekar alanda 13 milyon 574 bin adet ağaç varlığına ulaşırken 500 bin ton rekolte ortalamasını yakaladı.
Vitamin ve antioksidan deposu nar, 2019 yılında 97,4 milyon dolarlık değer hacmiyle Türkiye’nin en fazla ihraç ettiği meyveler sıralamasında üçüncü sırada yer aldı. 2020 yılı Ocak-Ağustos döneminde ise nar ihracatı yüzde 47 artışla 55 milyon dolara ulaştı.
Anadolu’nun nar haritasını çıkaran Ziraat Mühendisleri Odası, nardan elde edilen nar suyu, nar ekşisi, nar reçeli gibi ürünlerin coğrafi işaret belgesi alınarak tescillenmesiyle Türkiye’nin dünya nar ticaretinde katma değerli üretim ve markalaşmaya önem vererek daha büyük pay alabileceğine dikkat çekiyor.
-ÜRETİMİN % 60’I-
Türkiye’nin nar üretiminde Akdeniz Bölgesi başı çekiyor. 2018 yılı verilerine göre, toplam 537 bin tonluk nar üretiminde Akdeniz illerinin payı yüzde 60’ı buluyor. En fazla nar üreten illerin başında 124 bin ton ile Antalya gelirken, 83 bin ton ile Mersin üçüncü, 68 bin ton ile Adana dördüncü, 22 bin ton ile Hatay altıncı sırada yer alıyor. Nar üretiminde söz sahibi iller arasında Muğla, Denizli, Şanlıurfa, Gaziantep, Adıyaman, Aydın ve İzmir de bulunuyor.
-ANA PAZARLAR-
68 ülkeye ihraç edilen Türk Narı, küresel pazarda en çok Irak, Rusya ve Almanya’da rağbet görüyor. Türkiye’nin yıllık 205 bin tonluk nar ihracatının yüzde 64’ü bu üç ülkenin pazarlarında tüketiliyor. Nar ihracatında Türkiye’nin diğer önemli pazarlarını Ukrayna, Belarus, Gürcistan, Birleşik Krallık, Suudi Arabistan ve Hollanda oluşturuyor.
-BAŞLICA SORUN-
Ziraat Mühendisleri Odası’nın 2019 Nar Raporu’nda, verimli ve kaliteli nar yetiştiriciliğinde önemli mesafeler kat eden Türkiye’de hasat yöntemlerindeki yanlış uygulamaların ve saklama koşullarındaki yetersizliğin, ihracat hacmini düşürdüğü belirtiliyor.
Hasat dönemi dışındaki zamanlarda nar meyvesinin iki üç katı fazla değere satılabildiğine vurgu yapılan raporda, nar üreticilerinin başlıca sorunları; sertifikalı fidan temininde yaşanan zorluklar, modern sulama sistemlerinin yaygınlaşmaması ve uygun şartlara sahip depolama alanlarının yetersizliği olarak sıralanıyor.
Nar meyvesine zarar veren Akdeniz Meyve Sineği, Turunçgil Unlubiti, Portakal Güvesi, Harnup Güvesi, Ağaç Sarı Kurdu, Nar Yaprakbiti, Nar Yassıakar, Nar Beyazsineği gibi haşerelere karşı kültürel, biyolojik ve kimyasal müdahale yöntemleriyle ilgili çiftçilere yönelik eğitimlerin arttırılması ise öneriler arasında.
Tamer Yazar