Biriken Umutlarda 9 Sene Geride Kaldı

Türkiye’deki geçici koruma altındaki kayıtlı Suriyeli sayısı, 16 Aralık 2020 tarihi itibariyle, bir önceki aya göre 4 bin 162 kişi artarak, toplam 3 milyon 639 bin 572 kişi oldu. Bu rakam içinde ilk 3 şehir ise İstanbul (517 bin 345), Gaziantep (450 bin 611) ve Hatay (433 bin 12) oldu. Eldeki kalabalığın 2021 umudu ise, yıkıntılar içindeki ülkelerine bir şekilde geri dönebilmek…

16 Aralık 2020 tarihi itibariyle, bir önceki aya göre 4 bin 162 kişi artarak 3 milyon 639 bin 572 kişiye ulaşan, geçici koruma altındaki kayıtlı Suriyeli sayısının 1 milyon 728 bin 540’ını (% 47,4) 0-18 yaş arası çocuklar oluşturuyor. 0-18 yaş arası çocukların ve kadınların toplam sayısı ise 2 milyon 579 bin 941 kişi. (% 70,8) Hatay, bu kalabalık içinde, en fazla Suriyeli sığınmacıya ev sahipliği yapan kentlerden biri olarak dikkat çekiyor. 433 bin 12 sığınmacıya ev sahipliği yapan Hatay, bu konuda biriken sorularının cevapsızlığında, 2021 senesine girmeye hazırlanıyor.
-RAKAMLAR-
Göç İdaresi’nin yayınladığı yaş aralığı tablosuna göre; Suriyeli erkekler, toplam Suriyeli sayısının % 53,9’unu oluşturuyor. Suriyeli kadınların oranı ise % 46,1. 10 yaşın altındaki Suriyelilerin sayısı, 1 milyon 50 bin 623 kişi (%28,8). Tabloya göre, Suriyeli erkeklerin sayısı, Suriyeli kadınların sayısından 287 bin 310 kişi daha fazla. Erkek-Kadın sayısı arasındaki en büyük fark, 74 bin 694 kişi ile 19-24 yaş aralığında. Yaş sayısı artıkça, bu fark azalıyor. 55 üzeri yaş aralıklarında, kadınların sayısının erkeklerden daha fazla olduğu görülüyor.
-GENÇ NÜFUS-
Genç nüfus olarak tanımlanan 15-24 yaş aralığında 787 bin 919 kişi bulunuyor. Suriyeli genç nüfusun toplam Suriyeli sayısındaki oranı % 21,6. TÜİK’in 31 Aralık 2019 tarihinde açıkladığı verilere göre, Türkiye’nin genç nüfusunun sayısı 12 milyon 955 bin 672. Bu sayının toplam nüfusa oranı ise %15,5.
-KAMPLARDA-
16 Aralık 2020 tarihi itibariyle, geçici barınma merkezlerinde kalan Suriyelilerin sayısı, 58 bin 905 kişi olarak açıklandı. Bu sayı, geçen ay (Kasım 2020) 59 bin 376 kişi, 2019’un başında 143 bin 558 kişi, 2018’in başında ise 228 bin 251 kişiydi. Bugün itibariyle, Suriyelilerin yalnızca %1,6’sı kamplarda yaşıyor.
-ŞEHİRLERDE-
16 Aralık 2020 tarihi itibariyle şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı, 3 milyon 580 bin 667 kişi olarak açıklandı. Şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı, geçen aya göre 4 bin 633 kişi arttı. Suriyelilerin % 98,4’ü şehirlerde yaşıyor. Suriyelilerin hangi şehirde yaşayacağına Göç İdaresi karar veriyor. İstanbul başta olmak üzere, bazı büyük şehirler Suriyeli alımına kapalı tutuluyor. Hatay da bu şehirler arasında yer alıyor.
-İLLERE GÖRE-
Göç İdaresi’nin 16 Aralık 2020 tarihli verilerine göre, en çok Suriyelinin yaşadığı 30 şehir ve bu şehirlerdeki Suriyeli yoğunluğu da paylaşıldı. En çok Suriyeli barındıran şehir 517 bin 345 kişi ile İstanbul olurken, Hatay, bu sıralamada, İstanbul ve Gaziantep’in ardından üçüncü sırada yer alıyor.
Suriyelilerin yerli nüfusa oranla en yoğun yaşadığı il ise % 75,7 ile Kilis. Kilis’te kayıtlı olan Suriyeli sayısı, bir önceki aya göre 931 kişi azaldı. Suriyeli sayısının en fazla olduğu İstanbul’da ise bir önceki aya göre 2 bin 262 kişi arttı.
Suriyelilerin Türk nüfusuna oranla yoğunluğunun en az olduğu şehir ise % 0,02 oran ile Artvin. Artvin’de 170 bin 875 Türk Vatandaşına karşılık yalnızca 40 Suriyeli bulunuyor. En az Suriyeli ise 24 kişi ile Bayburt şehrinde. Türkiye’de, Suriyelilerin olmadığı bir şehir ise bulunmuyor.
-DÖNENLER-
İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, 6 Aralık 2020 tarihi itibariyle ülkesine dönen Suriyeli sayısının 419 bin 40 olduğu belirtildi. Bu sayı, 15 Ekim 2020 tarihinde 414 bin 61’di.
-EĞİTİM-
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 1 Kasım 2020 tarihinde yapılan açıklamada, 2018-2020 arası, devlet üniversitelerinde okuyan Suriyeli öğrenci sayısının 73 bin 570 olduğu belirtildi. 30 Haziran 2020 itibariyle; Anaokulunda 35 bin 553, İlkokulda 338 bin 807, Ortaokulda 222 bin 703 ve Lisede ise 89 bin 518 öğrencinin eğitim gördüğü açıklandı.
-GERİDE KALDI!-
Eldeki rakamların kalabalığında Türkiye’de olanlar, geride kalan yıllar içinde yeni bir yaşam kuranlar, ama bir gün geri dönmeyi de düşünenler, umutlarını 2021 için saklıyor. Ülkelerindeki iç savaş nedeniyle vatanlarını terk etmek zorunda kalan ve Türkiye’ye sığınan milyonlarca Suriyeli, yaklaşan yeni yılı, doğdukları topraklardan uzakta karşılıyor. Güvenli liman olarak gördükleri Türkiye’ye sığınan ve Hatay gibi birçok kentte yaşamlarını sürdüren Suriyeliler, vatan hasretiyle geçen günlerinin hesabında, ‘bir gün…’ diyor.
Onlardan biri, Suriyeli Fatma Birumu. Doğup büyüdüğü topraklardan uzakta bir yılı daha geride bırakmanın üzüntüsünü yaşadığını ifade eden Birumu, şunları söyledi:
“7 yıldır buradayım. Vatanımı çok özlüyorum. Sonuçta orada doğdum, çocukluğum İdlib’de geçti. Buraya geldiğimde 10 yaşındaydım. Özlüyorum ve dönmek istiyorum. Savaştan dolayı buraya zorunlu olarak geldik. Buraya geldiğimizde, güzel insanlarla karşılaştık. Bize destek verdiler. Çünkü biz burada okuyoruz. Bu yıl inşallah üniversiteye gideceğim. Vatanımı özlüyorum, orada akrabalarım var. Bu sene olmadı, ama inşallah gelecek yıl vatanımıza döneriz.”
Suriyeli Ayyuş el-Şehri de aynı umudu paylaşanlardan…
“10 yıldır buradayım. Ne olursa olsun, burası bizim vatanımız değil. Vatanımız sayılır, ama ne olursa olsun kendi vatanımıza dönmek istiyorum. Türkiye bize çok iyi bakıyor, ama insanın vatanı gibisi yok. İnşallah bir an önce savaş biter, biz de döneriz.”
Keldum Abdulkerim ise ailesinin yarısının ülkesinde kaldığını anlatırken, bir kulağının sürekli Suriye’den gelecek güzel haberlerde olduğunu ifade etti. Yaklaşık 10 yıldır aile fertleriyle bir arada zaman geçiremediklerini anlatan Abdulkerim, “Savaşın bitmesini ve çoluk çocuğumuzla beraber Suriye’de ikamet etmek istiyoruz. Gençlerimizin yarısı orada, yarısı burada. İlelebet bu şekilde kalamayız” diye konuştu.
-YIĞINAK!-
Geri dönme düşüncesi artarken, Hatay’a komşu Suriye kuzey hattındaki hareketlilik ise bitmiyor. Bu hareketliliğin son adresi, bölgedeki güçlerini ve yığınağını her geçen gün arttıran, Rusya oldu. Rusya, Suriye’nin kuzeydoğusunda, Haseke ve çevresinde varlığını güçlendirmeyi sürdürürken, asker sayısını 1000’e kadar çıkardı. Rusya’nın, askeri polis takviyesini yaptığını duyurduğu bölgede, Türkiye’nin destek verdiği muhalif güçler, bölgedeki Kürt gruplarla çatışıyor. Aynı zamanda, bölgedeki otoyolda, Türk ve Rus askerleri ortak devriye görevi yürütüyor.
-HAYAT MI?-
Bölgeye dair Antakya Gazetesi’ne konuşan isim, Reyhanlı üzerinden Suriye’ye giden yardımların gönüllü Suriyeli çalışanlarından biri oldu. Ülkenin kuzeyinde giderek artan Rus güçleri varlığının, 2021 için bir hareketliliği de beraberinde getirebileceğini söyleyen Suriyeli gönüllü çalışan, 2021 beklentisini ise şöyle özetledi:
“Burada evlendim. Burada çocuklarım oldu. Çocuklarım büyüdü. Bunlar, evet, güzel şeyler ama… Her şeyim hala Suriye’de. Evim, tarlam, akrabalarım, hayatım, özlemim. Sınırın ötesine giden yardımlara bakıyorum her gün. Yiyecek, kıyafet, bebek malzemeleri ve daha birçok şey! İhtiyaç o kadar çok ki… Sınırın hemen yanı başındaki çadır kentlerde kalanların hallerini düşünüyorum sık sık. Üzülmemek elde mi? Belki biz, burada olanlar, çok şanslıyız ama… Keşke, hayat bu kadar adaletsiz olmasaymış.
Etrafımdaki herkes, 2021 için ‘daha iyi olacak’ diyor. Ben mi? Bu kadar çok askerin ve silahın bir arada olduğu bir yerde, iyi bir şeylerin olabileceğini düşünmüyorum. Aksine, şu ana kadar ki sessizliğin, 2021’de gürültülü bir hal alacağını düşünüyorum. Çünkü ne Şam, ne de Moskova İdlib’den vazgeçmeyecek.”  Tamer Yazar