Bizdekiler niye uygulamadı?
Antakya kent merkezinin tam da orta yerindeki tarihi Ulu Cami’de yakın dönemde gerçekleştirilen restorasyon, engellileri unutmayan değişikliklere de imza attı ama, yetmedi! Eksikler devam etti
“Ülkemizde 7 milyonu aşkın engelli vatandaşımıza yönelik olarak camilerimizi yeniden dizayn etmek için çalışmalarımız olacak” diyen ve camilere giriş çıkışlarda sorunlar yaşayan engelli vatandaşların talepleri üzerine yapılacak düzenlemenin en kısa zamanda bir genelgeyle hayata geçirileceğini söyleyen Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez’in bu ifadelerine ekli tarih, 2012.
Hatta Görmez, o ifadede, bugün Antakya noktasında ekleyeceğimiz eleştirilere dayanak olacak şu kelimelere de yer verdi:
“Camiler yapılırken bugün yaklaşık 8 milyonu bulan engelli kardeşlerimizi yok saymak başta Diyanet olmak üzere hepimizin ortak kusurudur. Bundan böyle en az her il ve ilçede bir veya birkaç cami olmak üzere camilerimizin şu standartları taşıması zorunlu olacaktır; (Ortopedik engelliler için özel asansör, tekerlekli sandalye ile camiye giriş ve saf tutabilme, engelli tuvaleti, görme engelliler için izli yollar, özel dokuma halılar, iç ve dış engelsiz alanlar ve yönlendirme işaretleri, işitme engelliler için sesi yükselten loop induction sistemi, hutbe yazı projeksiyon sistemi ve ezan uyarı ışıkları)”
Ortopedik engelliler için kadın ve erkek tuvaletleri de söylenenler arasında, hatta tekerlekli sandalye kullananlar için abdest alma yeri de… Peki, 2012’den 2017’ye elde ne var, bakalım mı?
-ULAŞILABİLİR KENT!-
Kent içindeki yaşamın ‘ulaşılabilir’ olması adına yerel idareler ve kurumlar adına yapılan çalışmalar var olan şartları iyileştirse de, istenen standarda henüz ulaşılamadı. Bunun en net örneklerinden bir tanesi ise, Antakya kent kimliği içinde önemli bir inanç noktası olan, Ulu Cami…
Bilindiği gibi, Hatay Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nün restorasyonunu 2012 yılında tamamladığı tarihi Antakya Ulu Cami’nin açılış töreni 8 Mart 2013’te gerçekleştirildi. Yapılan çalışma kapsamında çok ciddi değişikliklere imza atıldı. Hayata geçirilen değişiklikler arasında, engelleri rampaları da yer aldı. Ancak yer alması beklenen diğer bazı şeyler ise hayata geçmedi, geçirilemedi. Mevcut tuvaletlerin engelli hassasiyetine uygun hale getirilmesi bunlardan biri…
Oysaki Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden buna dair paylaşılan düne ekli ‘resmi’ açıklama tam tersine dair, yapılacağa dair:
“Hatay Merkez Ulu Camii Restorasyonu Uygulama ihalesi 06.12.2011 tarihinde yapılmış, işe fiilen 07.03.2012 tarihinde başlanmıştır. Bu iş için KDV dahil toplam 1.612.000.-TL harcama yapılarak 2012 yılı içinde restorasyon uygulaması tamamlanmıştır. Camii girişindeki mevcut tuvaletlerin camii cemaati ve ziyaretçilerini karşılamasının uygun olmayacağı göz önünde bulundurularak; söz konusu tuvaletlerin camiinin güneydoğusundaki 13 nolu parsele taşınması için gerekli kamulaştırma çalışmaları başlatılmıştır. Kamulaştırma çalışmalarının tamamlanmasına müteakip, engelliler için de gerekli düzenlemelerin yapıldığı modern, hijyen tuvaletler yapılacaktır.”
-YETERLİ DEĞİL!-
Tarihi Cami içinde ‘engelli hassasiyeti’ adına belirlenen ihtiyaçların belli noktalarda hayata geçirildiği fark ediliyor. Engelli rampaları bunlardan biri… İki farklı yerden Cami içine uzanan rampalar, ibadetlerini yapmak isteyecek engelli vatandaşlara ciddi kolaylık sağlıyor. Ancak, Cami içinde yer alan mevcut tuvaletin bu değişime katılmaması, zorlukların devamına davetiye çıkartıyor.
Konuya ilişkin konuşan, Hatay Engelsiz Yaşamı Sevenler Derneği Başkanı Mustafa Canbulat, Cami’de gerçekleştirilen restorasyon zamanında ilgililerle görüştüklerini söylerken, şunları paylaştı:
“Düşünün bir kere… Engelli bir vatandaş şehrin merkezinde, Ulu Cami’nin olduğu yerde. İhtiyacı oldu ve tuvalete gitmesi gerekiyor. Ama gitse de olmuyor! Çünkü tuvaletler engellilerin kullanımı için uygun değil. Bu durumu Vakıflar Müdürlüğü’ne bildirdik. Hatta bunu da, bahse konu Cami tadilat dönemindeyken yaptık. Bize söylenen şey şu oldu… ‘Orası bize ait değil!’ Aslına bakarsanız yapılanlar çok güzel. İbadet edilebilirliği sağlama adına rampalar yapıldı mesela. Tamam da, bir engelli nasıl olup da abdest alacak, hele ki böylesi merkezi bir Cami’de? Bu düşünüldü mü?”
-DENİLEN NE OLACAK?-
Ulu Cami adına Hatay Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne şunu sormamız gerekiyor o halde… Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez tarafından 2012’de dile getirilen ‘engelli’ hassasiyetinin kaçta kaçı ‘restorasyon’ sonucunda hayata geçirildi? Cevap önemli. Çünkü, “Kamulaştırma çalışmalarının tamamlanmasına müteakip, engelliler için de gerekli düzenlemelerin yapıldığı modern, hijyen tuvaletler yapılacaktır” diyen ve dünden bugüne olacağa işaret eden Vakıflar noktasında biriken cevaplar adına bekleyen engelli vatandaşlar ‘resmi’ açıklama değil, sözü verilenleri istiyor. -Tamer Yazar-