Mart 2011’de başlayan Suriye iç savaşı 10. yılını geride bırakmaya hazırlanırken, başkent Şam’dan, Suriye hükümetinin kontrol edemediği bölgelerde ve faklı ülkelerde yaşayan milyonlarca Suriyeliyi tedirgin eden bir haber yayıldı. İddiaya göre, hükümet, Suriye vatandaşlarına verdiği kimlik kartlarına 10 yıllık bir süre getirmeyi hedefliyor.
2011’de başlayan ve 10. yılına giren savaş, Suriye’nin ekonomisini de, toplumsal dinamiklerini de çökertti. Yaşadığı mali zorluklara yönelik ek kaynak arayan Suriye hükümetinin, kimlik kartlarına 10 yıllık süre koymaya hazırlandığı ve yeni kimlik almak isteyenlerden para alacağı iddia ediliyor.
Independent Turkçe’den Cihat Arpacık’ın haberine göre, daha önce süresiz verilen kartları yenilemek isteyen Suriyelilerin, hükümete bir miktar ücret ödemek ve mülakata girmek gibi zorunluluklarla yüz yüze kalacakları belirtiliyor.
Eğer çalışma kanunlaşırsa, yurtdışına kaçmak zorunda kalan 6 milyon mülteciyle birlikte sınır bölgelerinde yaşayan mülteciler ile Fırat Kalkanı ve Zeytindalı ve Barış Pınarı harekatlarının yapıldığı bölgelerde yaşayan milyonlarca Suriyelinin yeni kimlik alamamasından endişe ediliyor.
-SIĞINMACILAR!-
Göç İdaresi’nin verilerine göre sadece Türkiye’de hem geçici barınma merkezlerinde hem de şehirlerde yaşayan Suriyeli sığınmacı sayısı 3 milyon 600 binden fazla. Toplamda 7 milyona yakın Suriyeli savaş boyunca yerinden edildi. Evlerini kaybeden mülteciler, şimdi kimliklerini de kaybetmekten korkuyor.
Suriye Dernekler Federasyonu Başkanı Mahdi Davut’a göre, bu haberlerden dolayı Suriyeliler “kimliklerimizi kaybedeceğiz” diyerek tedirgin olmaya başladı. Daha önce de askerliklerini yapmayan Suriyelilerin akrabalarının tüm malvarlıklarına el konulacağı haberlerinin yayıldığını aktaran Davut, “Rejim para bulabileceği her yolu deniyor. Ek kaynak arayışında. Kimlik meselesini de bunun bir yolu olarak görüyor” dedi.
-DÖNENLER-
Suriye’de İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde, Türkiye ile Rusya arasında 5 Mart 2020’de imzalanarak, bir gün sonra yürürlüğe giren ateşkesin üzerinden geçen bir yılda, yaklaşık 56 bin 308 aileden oluşan 282 bin 544 sivil evine döndü. Konuya ilişkin bilgi veren Suriye Müdahale Koordinatörlüğü Müdürü Muhammed Hallaj, evlerine dönenlerin, sivil toplum kuruluşlarının yardımlarına büyük ölçüde ihtiyaç duyduğuna işaret etti. Ateşkesin sürmesi halinde daha fazla sivilin evine dönmesinin beklendiğine dikkati çeken Hallaj, evleri rejimin kontrol ettiği bölgelerde kalan sivillerin dönüşünün ise mümkün olmadığını vurguladı.
-HATAY’DA!-
Bu arada İstanbul merkezli Mülteciler Derneği, Türkiye’deki Suriyeli Sığınmacılarla ilgili Şubat rakamlarını paylaştı. Dernek verilerine göre, Türkiye’deki geçici koruma altındaki kayıtlı Suriyeli sayısı 24 Şubat tarihi itibariyle bir önceki aya göre 10 bin 968 kişi artarak, toplam 3 milyon 656 bin 525 kişi oldu. Bu kişilerin 1 milyon 733 bin 34’ünü (% 47,4) 0-18 yaş arası çocuklar oluşturdu. 0-18 yaş arası çocukların ve kadınların toplam sayısı ise 2 milyon 589 bin 969 kişi (% 70,8) oldu. Bu tabloda Hatay’daki rakam ise 436 bin 264 olarak gerçekleşti.
-KAMPLAR!-
Şubat verilerine göre, 24 Şubat tarihi itibariyle geçici barınma merkezlerinde kalan Suriyelilerin sayısı 58 bin 242 kişi olarak açıklandı. Bu sayı, geçen ay (13 Ocak 2021) 58 bin 752 kişi, 2019’un başında 143 bin 558 kişi, 2018’in başında ise 228 bin 251 kişiydi. Suriyelilerin yalnızca %1,6’sı kamplarda yaşıyor.
-ŞEHİRLERDE!-
24 Şubat tarihi itibariyle şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı ise 3 milyon 598 bin 283 kişi olarak açıklandı. Şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı, geçen aya göre 13 bin 266 kişi arttı. Suriyelilerin % 98,4’ü şehirlerde yaşıyor. Suriyelilerin hangi şehirde yaşayacağına ise Göç İdaresi karar veriyor. İstanbul ve Hatay başta olmak üzere, bazı büyük şehirler Suriyeli alımına kapalı tutuluyor.
-İLLER!-
Mülteciler Derneği Şubat verileri kapsamında, en çok Suriyeli barındıran şehir, 521 bin 315 kişi ile İstanbul oldu. İstanbul’u, 449 bin 945 kişi ile Gaziantep, 436 bin 264 kişi ile Hatay takip etti. Suriyelilerin yerli nüfusa oranla en yoğun yaşadığı şehir ise % 73,4 ile Kilis oldu. Kilis’te kayıtlı olan Suriyeli sayısı bir önceki aya göre 810 kişi azaldı. İstanbul’da ise Suriyeli sayısı bir önceki aya göre 652 kişi arttı.
Suriyelilerin en az olduğu şehir ise 22 kişi ile Bayburt. Bayburt’u 40 kişi ile Tunceli, 41 kişi ile Artvin takip etti. Suriyelilerin Türk nüfusuna oranla yoğunluğunun en az olduğu şehir % 0,02 oran ile Artvin olurken, Artvin’de 169 bin 501 Türk Vatandaşına karşılık yalnızca 41 Suriyeli bulunduğu ifade edildi.
Türkiye’de, Suriyelilerin olmadığı bir şehir bulunmuyor. Tamer Yazar