Nöbetçi Eczaneler
DİSK-AR, kayıtlı işsiz sayısı ve işsizlik ödeneği başvuruları artarken işsiz sayısının azalmasının tartışmalı olduğunu vurguladı
DİSK-AR işsizlik ve istihdamın görünümü araştırma bültenini kamuoyuna sundu. TÜİK’e göre Mayıs 2021 ve Haziran 2021 arasındaki bir aylık dönemde işsiz sayısının 823 bin kişi azalırken istihdamın 602 bin arttığı belirtilirken, DİSK-AR bülteninde bu verilerin izaha muhtaç olduğuna vurgu yapıldı.
İstihdam artışının gerçek sebebinin yeni istihdam yaratılmasından daha çok pandemi ödeneklerinden yararlananların (kısa çalışma, nakdi ücret desteği) bir bölümünün Haziran 2021’de işlerine dönmeleri veya tam çalışmaya başlamaları olduğunun bildirildiği DİSK-AR bülteninde, kayıtlı işsiz sayısı ve işsizlik ödeneği başvuruları artarken işsiz sayısının azalmasının tartışmalı olduğuna yer verildi.
TÜİK verileri soru işaretleri yaratıyor …
DİSK-AR bülteninde şunlara yer verildi: “Ekonominin tam olarak açıldığı Haziran 2021’de işgücünde 222 bin kişilik azalma hayatın olağan akışına aykırı gözükmektedir.
Haziran 2021 dönemine ait TÜİK Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçları yayımlandı. TÜİK’e göre mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı Mayıs 2021’den Haziran 2021’e 823 bin kişi azalarak 3 milyon 399 bin olarak gerçekleşti. Haziran 2020 döneminde 4 milyon 59 bin kişi olarak açıklanan mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı 1 yılda 660 bin kişi azaldı. Böylece Haziran 2020’de yüzde 13,3 olan mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı Haziran 2021’de 2,7 puan azalarak yüzde 10,6’ya geriledi. Aynı şekilde TÜİK, Mayıs 2021’de yüzde 13,1 olan mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranının da bir ayda 2,5 puan azaldığını açıkladı. Ancak TÜİK’in dar tanımlı işsizlik verileri ciddi soru işaretleri taşımaktadır.
Haziran 2021 dönemine ait mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) oranı TÜİK tarafından yüzde 22,4 olarak açıklandı. TÜİK’in bu oranına karşılık gelen mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı ise DİSK-AR tarafından 7 milyon 889 bin olarak hesaplandı. Böylece mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı ile mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranı arasında 11,8 puanlık, mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı ile mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı arasında ise 4 milyon 490 bin kişilik bir fark ortaya çıkmış oldu.
işsizlik ve istihdam verileri gerçeği yansıtmıyor …
TÜİK, mevsim etkisinden arındırılmış istihdamda Mayıs 2021 ile Haziran 2021 arasındaki bir aylık dönemde 602 bin kişilik, Haziran 2020 ve Haziran 2021 arasındaki son 1 yıllık dönemde ise 2 milyon 105 bin kişilik bir artış olduğunu açıkladı. İstihdamdaki gerek aylık gerek yıllık artışların net yeni istihdam artışı mı yoksa zaten istihdamda olan zamana bağlı eksik istihdam kapsamındakilerin veya pandemi ödeneği alanların sayısındaki azalmadan mı kaynaklı (sanal bir istihdam artışı) olduğu belirsizdir.
Bu nedenle her ay hazırlamış olduğumuz kapsamlı İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu yerine bu ay TÜİK verilerindeki tartışmalı ve izaha muhtaç konuları ele alan bir değerlendirme yayımlamayı tercih ettik. TÜİK’in dar tanımlı işsizlik ve istihdam verileri gerçeği yansıtmaktan uzaktır ve çeşitli soru işaretleri barındırmaktadır.
Özetle TÜİK’in pandemi döneminde ısrarla kullanmış olduğu yöntem salgın dönemine özgü çalışma hayatı düzenlemelerini (işten çıkarma yasağı, ücretsiz izin ödeneği, kısa çalışma vb) dikkate almadığı için işgücü piyasasına ilişkin gerçek durumu yansıtmaktan uzaktır ve tartışmalıdır. TÜİK tarafından açıklanan istihdam artışı ve işsizlik azalışının yeni istihdam yaratılmasından daha çok pandemi nedeniyle işbaşında olmayan veya kısa çalışanların Haziran 2021’de ekonominin tam açılmasıyla birlikte işlerine dönmelerinden kaynaklı olduğunu söylemek mümkündür.”
Mehmet ÖZGÜN