Ankara ve Şam, masaya oturur mu?
“İktidar olursak, Suriyelileri davulla-zurnayla kendi ülkelerine göndereceğim” diyen CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Ankara’ya da bunun yolunu gösterdi: “Esad ile anlaşmamız lazım. Türkiye’den gelen bir tane Suriyelinin bile burnu dahi kanamayacak. Onun güvencesi de biz olacağız. Böylece Orta Doğu’da huzuru sağlayacağız.” Peki, ‘gönderilmeleri’ konuşulan Suriyelilerin Ağustos tablosuna bakalım mı?
İran sınırı üzerinden Türkiye’ye kaçak olarak giren binlerce Afganlı üzerinden başlayan “Türkiye’deki Mülteciler” tartışması, Ankara siyasetinin de nabzını yükselmiş görünüyor. Hatay’da da sık sık siyasiler ve idareciler tarafından ‘Dönsünler!’ tartışması açılan konuya dair en net açıklama ise geçtiğimiz günlerde, CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’ndan geldi.
“Nasıl yapacağız, onu da söyleyelim… Büyükelçilikler açacağız, karşılıklı. Oturup anlaşacağız, Suriyelilerin okulunu, yolunu, kreşini, evini yapacağız. Avrupa Birliği fonlarıyla hepsini yapacağız. Bizim müteahhitler yapacak. Yeter mi? Hayır! Bizim iş insanlarına diyeceğiz ki, ‘gidin, orada fabrikalar kurun. Size her türlü teşviki veriyoruz.’ Evin, fabrikan, kreşin, yolun var, iş yerin de var. Davulla, zurnayla giderler. Hepsini göndereceğim, davulla, zurnayla.
Bir şey daha yapmamız lazım… Esad ile anlaşmamız lazım. Türkiye’den gelen bir tane Suriyelinin bile burnu dahi kanamayacak. Onun güvencesi de biz olacağız. Böylece Orta Doğu’da huzuru sağlayacağız.”
Ankara’dan Anadolu illerine yansıyan bu sözler kendisine nasıl bir yol haritası çizer bilinmez, ama Hatay gibi kentlerin yaşadığı ‘uyum’ ve ‘ekonomi’ problemleri’, cevabı da hiç olmadığı kadar sıkıştırıyor. Peki, ‘gönderilmeleri’ konuşulan Suriyelilerin Ağustos tablosuna bakalım mı?
-TOPLAMDAYIZ!-
Hatay’dan Kilis ve İstanbul’a, mevcut tablonun son haline dair rakamları paylaşan, İstanbul merkezli Mülteciler Derneği’nin İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi kaynaklı paylaşımına göre, Türkiye’de kayıtlı geçici koruma altındaki Suriyeli sayısı, 19 Ağustos 2021 tarihi itibariyle, bir önceki aya göre 10 bin 688 kişi artarak toplam 3 milyon 701 bin 584 kişi oldu. Bu kişilerin 1 milyon 765 bin 392’sini (%47,4) 0-18 yaş arası çocuklar oluşturuyor. 0-18 yaş arası çocukların ve kadınların toplamı ise 2 milyon 621 bin 884.
-KADIN/ÇOCUKLAR-
Göç İdaresi’nin yayınladığı yaş aralığı tablosuna göre, Suriyeli erkekler, toplam Suriyeli sayısının %53,8’ini oluşturuyor. Suriyeli kadınların oranı ise %46,2. 10 yaşın altındaki Suriyelilerin sayısı 1 milyon 72 bin 10 (%28,9). Tabloya göre, Suriyeli erkeklerin sayısı, Suriyeli kadınların sayısından 280 bin 524 kişi fazla. Erkek-Kadın sayısı arasındaki en büyük fark, 70 bin 142 kişi ile 19-24 yaş aralığında. Yaş aralığı artıkça, bu fark azalıyor. 55 üzeri yaş aralıklarında kadınların sayısının erkeklerden daha fazla olduğu görülüyor. Genç nüfus olarak tanımlanan 15-24 yaş aralığında ise 755 bin 790 kişi bulunuyor. Suriyeli genç nüfusun toplam Suriyeli sayısındaki oranı %20,4. Yaş tablosuna göre, kayıtlı Suriyelilerin yaş ortalaması ise 22,2
-KAMPLAR-
Hatay ve bazı kentlerde hala bulunan kamplar ise oldukça sınırlı sayıda Suriyeli sığınmacıya ev sahipliği yapmaya devam ediyor.
19 Ağustos 2021 tarihi itibariyle, geçici barınma merkezlerinde kalan Suriyelilerin sayısı 53 bin 611 kişi olarak açıklandı. Bu sayı geçen ay (23 Temmuz 2021) 54 bin 737 kişi, 2021’in başında 58 bin 752, 2020’nin başında 63 bin 247 kişi, 2019’un başında 143 bin 558 kişi, 2018’in başında ise 228 bin 251 kişiydi. Suriyelilerin yalnızca %1,4’ü kamplarda yaşıyor.
19 Ağustos 2021 tarihi itibariyle şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı ise 3 milyon 647 bin 973 kişi olarak açıklandı. Şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı, geçen aya göre 11 bin 814 kişi arttı. Suriyelilerin %98,6’u şehirlerde yaşıyor.
-HATAY 3’TE-
Göç İdaresi, 19 Ağustos 2021 tarihli verilerine göre, en çok Suriyelinin yaşadığı 30 şehir ve bu şehirlerdeki Suriyeli sayısına dair de bilgi ve rakamlar paylaştı. Bu verilere göre, en çok Suriyeli barındıran şehir, 530 bin 234 kişi ile İstanbul. İstanbul’u 455 bin 702 kişi ile Gaziantep, 436 bin 472 kişi ile Hatay takip ediyor. Suriyelilerin yerli nüfusa oranla en yoğun olduğu şehir ise %42,5 ile Kilis. Kilis’te, 142 bin 792 Türk Vatandaşı ile 105 bin 626 kayıtlı Suriyeli bulunuyor. Suriyeli yoğunluğunda Kilis’i, %20,8 oran ile Hatay takip ediyor. Hatay’da, 1 milyon 659 bin 320 Türk Vatandaşı ile 436 bin 472 Suriyeli yaşıyor.
Suriyelilerin en az olduğu şehir, 24 kişi ile Bayburt. Bayburt’u; 39 kişi ile Artvin, 44 kişi ile Tunceli takip ediyor. Suriyelilerin Türk nüfusuna oranla yoğunluğunun en az olduğu şehir ise %0,02 oran ile Artvin. Artvin’de 169 bin 501 Türk Vatandaşı ile 38 Suriyeli bulunuyor. Türkiye’de Suriyelilerin olmadığı bir şehir ise bulunmuyor. Tamer Yazar