Zamlar Ayaklandırdı

-Hatay’da, memur sendikalarından sonra; Ticaret ve Sanayi Odaları, Meslek Odaları, İşadamları, Sanayiciler, Tüccarlar, Esnaf ve Çiftçi Kuruluşları da zamlara sert çıkarak, “GERİ ALINSIN” mesajı verdi.

-Antakya, Reyhanlı, Dörtyol, İskenderun Sanayi ve Ticaret Odaları,Borsalar, HAGİAD, HASİAD, KAGİAD ve 10.000 üyeli 16 Meslek Odasının çatı kuruluşu HAMOK, ayrı ayrı mesajlarla, ‘Doğalgaz, Enerji ve Akaryakıt’a konan zamların geri alınmasını istedi.

1 Ocak 2022 ile birlikte; doğal gaz, enerji ve akaryakıt başta olmak üzere, uygulamaya konulan yeni zamlar ve diğer alanlara yansıyan fiyat artışlarına tepki gösteren Hatay’daki memur sendikalarından sonra, bu kez Antakya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) öncülüğünde; İskenderun, Dörtyol, Reyhanlı Ticaret ve Sanayi Odaları, Ziraat Odaları, Ticaret Borsaları, HASİAD, HAGİAD, KAGİD gibi kuruluşlar da zamların geri alınmasını isterken, diğer yandan Hatay’daki 16 Meslek Odasının çatı kuruluşu konumundaki Hatay Akademik Meslek Odaları Koordinasyon Kurulu’nca (HAMOK) yapılan açıklamada da zamların getirdiği ağır yaşam koşulları dile getirildi ve bu zamların geri alınması istendi.

Dün öğle saatlerinde, ATSO ev sahipliğindeki organizasyonda bir araya gelen esnaf, iş dünyası, çiftçi ve tüccar kuruluşları temsilcilerinin ortak çağrısında, 2022’ye rekor zamlarla girildiği kaydedilerek, pandemi dönemi ile başlayan ekonomik darboğazın 2022’nin ilk saatlerinde gelen zam haberleriyle daha da büyüdüğüne vurgu yapıldı.

Dün ATSO ev sahipliğindeki, zamların geri alınmasını isteyen bildiriye imza atan, katılan kurum temsilcileri şunlar:

Hikmet Çinçin (Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı), Levent Hakkı Yılmaz (İskenderun Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı), Ali Celal Mursaloğlu (Antakya Ticaret Borsası Başkanı), Necmettin Zaroğlu (Reyhanlı Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı), Ercan Yıldırım (Dörtyol Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı), Ganim Kıt (HESOB), Cem Ergönül (Antakya Ziraat Odası), Murat Hayzaran (HASİAD Başkanı), Serhan Rende (HAGİAD Başkanı), Ferda Esin Demirtok (Hatay KAGİD), Sedat Duran (Defne Ziraat Odası Başkanı).

ATSO ev sahipliğimdeki toplantıda ortak imza atılan açıklamada şöyle denildi:

“Aralık ayı için beklenen yıllık enflasyon % 29,59 iken, Aralık ayında gerçekleşen yıllık enflasyon % 36,08 oldu. Bu oran, Eylül 2002’den bu yana görülen en yüksek enflasyon olarak gerçekleşmiştir. Bugün TÜİK tarafından açıklanan enflasyon, 19 yılın zirvesine çıkmıştır.

2021 yılının sonlarına doğru yaşanan döviz kurundaki dalgalanma nedeniyle, temel gıda ürünlerinden tekstile, araç fiyatlarından hizmet sektörüne kadar birçok alanda, fahiş artışlar yaşanmıştı. İğneden ipliğe, her şeye üst üste gelen zamlar, yeni yılda da devam etmektedir.

2022 yılıyla beraber, Resmi Gazete’nin önceki gün duyurduğu yeni düzenlemelere göre; Elektriğe % 50-125 arasında, Doğalgaza % 15-50 arasında (konutlarda % 25, sanayi ve ticari kuruluşlara % 50), Motorinde 1 lira 29 kuruş, benzinde 61 kuruş ve LPG’de 78 kuruş fiyat artışı) gerçekleşmiştir. Ayrıca, Vergi, Ceza ve Harçlar % 36.20, Motorlu Taşıt Vergisi % 25,  Emlak Vergisi %18.10, Pasaport Harçları da % 36,2 oranında artmıştır.

Bu yıl da geçtiğimiz senelerde olduğu gibi, 2022’ye, TL’de yaşanan değer kaybı ve yüksek oranlarda açıklanan zamlarla girdik. Son 20 yılın belki de en yüksek oranlarına sahip bu zamlar, hane halkına olduğu kadar üreticiyi, yani sanayiciyi ve ekonominin yapı taşı ihracatçıyı da korkutur hale gelmiştir.

Motorine, benzine, LPG’ye yapılan ve artık günlük değişen zamlar, sanayici de ürüne zam yapmak zorunda bırakmaktadır. Bu nedenle, önemli sorunlardan birini de tarımda yaşayacağız. Tarım sektörünün en önemli ihtiyaç kalemi, bilindiği üzere akaryakıt ve gübredir. Gübre fiyatlarına 18 ayda, tam 40 kez, zam geldi. 2021 TÜİK verilerine göre, gübre fiyatlarında % 71 artış yaşanmıştır. Çiftçimiz, bir ton gübre alabilmek için en az 3 ton buğday satmak zorundadır.

Tarımsal girdilerde en çok artış, dünyada yaşanan doğalgaz krizi sebebiyle, ham maddesi doğalgaz olan, azotlu gübrede görülmektedir. 2021 yılında azotlu gübrede de yaklaşık % 300’e yakın artış olmuştur. Gübre üretiminde kullanılan hammaddelerin Türkiye’de üretilmemesi sebebiyle, azotlu gübre ithal edilmektedir. Döviz kuruna bağlı olarak da zamlanan gübre, üreticileri zor durumda bırakmaktadır.

Piyasa gerçekliğine uygun olacak şekil ve şartta çiftçiye mazot, tohum, gübre desteği ile faizsiz ve hasat sonrası ödeme kolaylığı sağlanan kredi imkanı verilmelidir.

Döviz % 30-40 artarken, bir ürünün bir yıl geçmeden 4.5 kat artması örneğinde olduğu gibi, bizler, enflasyonu unutarak,  ürünün imalatındaki hammadde, enerji ve benzeri artışı sorgulamadan, artan ürün fiyatına odaklanıyoruz.

Yüksek enflasyon nedeniyle, artan girdi maliyetleri ve daralan pazar nedeniyle, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin işten çıkarma gibi olumsuz adımlarla, ilerlemek durumunda kalabileceği öngörülmektedir. Bu nedenle, işten çıkarmaların önüne geçmek için, küçük ve orta ölçekli işletmelere önceki dönemde sağlanan, sosyal güvenlik desteği, istihdam desteği ve kredi desteklerinin, ihtiyaç doğrultusunda revize edilmesi gerekmektedir.

Yapılan zamları da hesaba katarsak, hane halkının maaşı ne yazık ki erimiş durumdadır. İnsan onuruna yakışır şekilde yaşamak, halkımızın en doğal hakkıdır.

Ülke olarak, hiper enflasyon ile karşı karşıyayız. Ekonomide yapılması gereken, uzun vadeli reformlardır. Kısa süreli aksiyonlar, yurttaşın kesesine katkı vermemektedir. Enflasyona bağlı olarak tetiklenen zam furyasıyla, halkımız, enflasyon altında ezilecek ve üretim de engellenecektir. Bu nedenle zamlar mutlaka geri çekilmelidir.”

HAMOK: ZAMLAR GERİ ALINSIN

Kısa adı HAMOK olan Hatay Akademik Meslek Odaları Koordinasyon Kurulu açıklamasında da, halkın tüm kesimlerinin ekonomik krizin ve zamların altında ezildiği, faturanın yine emekçilere, vatandaşlara kesildiği kaydedildi ve şöyle denildi:

“2021’de aralıksız devam eden zam yağmuru, 2022’nin ilk dakikalarından itibaren zam kasırgasına dönüşmüştür. 2022’nin ilk saatlerinde elektrik, doğalgaz ve akaryakıta yapılan, bu nedenle 2021 enflasyon rakamlarına yansımayan ve yüzde 125’leri bulan fahiş zamlar göz önüne alındığında, tarihte eşi benzeri görülmemiş bir yoksullaşma tehdidi ile karşı karşıyayız.

Yapılan fahiş zamlar, hepimizin üzerine kabus gibi çökmüştür. İktidarın, döviz kurunun düşmesi ile övündüğü koşullarda yapılan bu zamlarla, ekonomik krizin yükü yine halka, emeği ile geçim mücadelesi veren milyonlara yıkılmaktadır.

İktidar, bu ağır ekonomik koşullarda geçim mücadelesi veren halkı korumak yerine, zenginleri, sermayeyi ve bankaları koruyor. Kur Korumalı Vadeli Mevduat Hesabı gibi icatlarla, bankalara ve zenginlere kaynak aktarılırken en ağır faturayı, dar gelirli halkımız ödüyor.

Temel gıda maddelerinde sadece son bir ay içinde yaşanan artış %25’i aşmış, son bir yıldaki artış ise %80’i bulmuştur. Son bir yılda elektrik %155, doğalgaz %43 zamlanmıştır. Dört kişilik bir ailenin hem açlık hem de yoksulluk sınırı son bir yılda yüzde 55 artmıştır. Açlık sınırı 4 bin TL’yi, yoksulluk sınırı 13 bin TL’yi aşmıştır.

Yapılan zamlar, toplumsal yaşamın her alanını etkileyerek, mal ve hizmet üreten tüm sektörlere de yansıyacaktır. Türkiye genelinde on binlerce meslektaşımız, bu zamlar ve enflasyon karşısında ezilmiş, iş yapamaz duruma gelmiştir. Elektrik, demir, çimento, bakır gibi temel malzemelerdeki aşırı zamlar, inşaat sektörünü durma noktasına getirmiştir. Yem ve girdi fiyatlarındaki artışlar, hayvancılığı öldürmüş, halkın temel gıdaya ulaşması kısıtlanmıştır. Döviz kurundaki artış ve zamlar dolayısıyla, eczanelerde ilaç, hastanelerde birçok hastalığın tedavisinde kullanılan yaşamsal önemdeki bazı ilaç ve tıbbi malzemeler, ithalata bağımlı diş hekimliğinde kullanılan ürünlerin tedarikinde ciddi güçlüklerin yaşandığına şahit olmaktayız. Kısa süre içerisinde önlem alınmazsa, büyük bir sağlık kriziyle karşı karşıya kalacağız.

İçinde 16 meslek grubunu barındıran ve yaklaşık 10.000 civarında üyeye sahip Hatay Akademik Meslek Odaları Koordinasyon Kurulu olarak, toplumun her kesimini etkileyen bu zamlar ivedilikle geri çekilmeli, sosyal devlet anlayışı içerisinde hareket edilmesi gerektiğini ifade ediyoruz.”

HAMOK’un yukarıda yer alan, zamların geri alınmasını isteyen açıklamasına imza koyan Meslek Odaları da şunlar:

Cem Hüzmeli (Hamok Dönem Sözcüsü(Hatay Akademik Meslek Odaları Koordinasyon Kurulu), Hatay Barosu, Hatay Diş Hekimleri Odası, Hatay Eczacı Odası, Hatay Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası, Hatay Tabip Odası, Hatay Veteriner Hekimler Odası, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Hatay İl Temsilciliği, TMMOB Harita ce Kadastro Mühendisleri Odası Hatay İl Temsilciliği, TMMOB İç Mimarlar Odası Hatay İl Temsilciliği,

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Hatay Şubesi, TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası Hatay İl Temsilciliği,

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Hatay İl Temsilciliği, TMMOB Makina Mühendisleri Odası Hatay İl Temsilciliği, TMMOB Mimarlar Odası Hatay Şubesi, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Hatay İl Temsilciliği, TMMOB Şehir Plancıları Odası Hatay İl Temsilciliği.

-Cemil Yıldız-