Antakya’da Kültür Sanat - Antakya Gazetesi

Hazırlayan: Mehmet Karasu

Haftanın Kitabı

Yaralısın/Erdal Öz/Can Yayınları

“İyi romanın yaşamdan daha gerçek olabileceğini, Erdal Öz’ün romanını okuduktan sonra bir daha anladım. Roman, sanat, yaşamdan daha güçlüdür. Son günlerde işkenceye uğramışlar, inanılmayacak işkenceleri bir bir anlattılar. Bu işkenceler, çağımızda, yurdumuzda yapılıyordu. Hepimiz, bütün ulus, bütün insanlık suçluydu. Hepimiz bu aşağılanmaların batağındaydık. İşkence görenlerin anlattıkları şiddetti. Bir küçülmenin, aşağılanmanın, alçaklığın şiddetiydi. İnsan, o işkencecilerle birlikte, işkence görmediğinden utanıyordu. Erdal Öz’ün romanındaki işkenceler yaşamdan, yaşamın bize anlattıklarından da şiddetli, etkili.”YAŞAR KEMAL “Kendi kendinle yüz yüze gelebilmelisin, bakabilmelisin kendi yüzüne. Başkalarının yüzüne de. Ama kendi yüzüne bakamayan biri, ne yüzle çıkar başkalarının karşısına? En korkuncu bu işte; kendi yüzüne bile bakamaz olmak. Bu yıldırıyor seni. İçinde aşağılanmış, ezilmiş, pörtlemiş, vıcık vıcık iğrenç bir böcek yaşatarak insanların arasında dolaşmaktan, dolaşır olmaktan korkuyorsun. Daha hiçbir şey yapmadılar, hiçbir şey sormadılar. Oturttular bir iskemleye, dönüp dolaşıyorlar odada. Yine de su gibisin. İçinden boyuna geçiriyorsun: ‘Bilmiyorum bilmiyorum bilmiyorum bilmiyorum bilmiyorum bilmiyorum…’ Bütün gece buna hazırladın kendini. Bilmiyorsun. Senin üzerinde işleyip senden bir suçlu mu yaratacaklar? İşleri bu mu? Bildiğin ne varsa silmeye çalışıyorsun kafandan. Siliyorsun. Bomboş kafan. Yeni yağmış kar gibi.”

(Kitap Açıklaması)

Emekli Eğitimci Nebihe Karasu’nun İKBAL’E TUTUNMAK” adlı öykü kitabıyla ilgili olarak, Manisa’da yaşamını sürdüren Ressam, Şair, Yazar Seval Arslan’ın değerlendirme yazısı

“Bugün, Emekli Eğitimci Nebihe Karasu’nun İKBAL’E TUTUNMAK adlı kitabını okudum. Gündelik yaşamın içerisindeki öyküleri okur ile sohbet edercesine, süslemeye gerek duymadan, olanı, hayatın tam ortasında duranı, içimize sızı gibi oturan sorunları usulca sezdirmesi oldukça etkileyici.

Erkek egemen bir ülkede ve dünyada hatta erkek egemen sanat dünyasında bu çabanın anlamı daha da değerli ve büyük bence.

Dünyaya ah’ını bırakarak giden tüm kadınların anısına, okuduğum öykülerden siyah-beyaz yarım tebessümlü bir fotoğraf kaldı geriye. Bu dünyanın toprağından kimler geldi geçti, kimileri geçmekte hâlâ…

Sınıfsal eşitsizliğin en derin hissedildiği coğrafyamızda kadınların ismi değişiyor ne yazık ki yaşadıkları acıları, sıkıntıları, varoluş çabaları değişmiyor. Her gün kırılgan karakterler olarak karşımıza çıkıyor. Eğitimi, sosyal konumu, yaşı ayırt edilmeksizin bazı kadınların şiddet gördüğü gibi öldürüldüğüne tanık oluyoruz. Dili, dini, ırkı, milleti ne olursa olsun savaş tüm insanlık için bir yıkım… Binlerce yıldır yaşanan savaşlar en çok kadını yaralıyor. Onu kimliksiz, evsiz, yurtsuz bırakıp toplumun dışına itiyor. Gelenek ve göreneklerin, törelerin kırılgan ama dirençli kadınlarını her şeye rağmen direngenliklerini de yansıtmanız öykülerin sahiciliğinin göstergesi.

Sesimizi bastıran zorbaca ve yobazca bir ses gürlemesini ancak gür bir sesle, böylesi anlamlı, değerli üretimlerle bastırabiliriz. Bu kadının ve çocuğun, hatta doğanın bütün canlılarını kapsayan yaşam savunmasının ilk basamağıdır. Ezenlere, susturanlara, hakları gasp edenlere, ötekileştirenlere, yok sayanlara ve köleleştirenlere meydan okuma ve başkaldırıdır.

Yüreğinizi, kaleminizi kutluyor, nice kitaplara imza atmanızı diliyorum. Saygı, sevgiyle…”

Konuk Yazar

Mayıs güneşi/Adnan Özyalçıner

GEÇİP GİDERKEN

İnsan gördükleri kadar yaşar, yaşadıkları kadar görür. Geçip giderken bir yolcu gibi. Geriye görülecek çok şey bırakarak.

FIŞKIRMA

Bahar geldi mi kara hindiba sapsarı çiçek açar. Güneşin rengiyle yayılır çayırlara, yol kenarlarına. Kara topraktan fışkırarak. Aydınlıkla.

YENİDEN DOĞUŞ

Güneşin batışı, yeniden doğuşun habercisidir. Karanlığın aydınlığa gebe oluşundan.

BAYRAMSIZ

Güneş çıkmamış. Herkes suskun. Aç mı, tok mu, uykulu mu, uykusuz mu? Belirsiz. Bir karanlıktan ötekine yürürken. Bayramsız.

SIKIŞIKLIK

Sıkıştıkça sıkışıyoruz beton duvarların ortasında. Yol yok ne denize, ne kıra. Gittikçe çoğalan kalabalık arasında.

YANGINDA

Ateş yağıyor, kan fışkırıyor açan bahar çiçekleri üstüne. Meyveleri kanayacak olan çiçeklerin. Yangında.

RESİMLEME

Alanlar, geçmişten günümüze kentin tarihini yansıtır. Kentin toplumsal yaşamının harmanlandığı yerdir. Her gün, her saat, çevresinde uçuşan güvercinlerin kanadını çırpışıyla resimlenir.

ŞİİR AYDINLIĞI

Bir yapının tuğlaları gibi seçerek sözcüklerinizi örersiniz şiirinizi. Şiir, o anda aydınlığa açar kapısıyla pencerelerini.

MAYIS GÜNEŞİ

Açılınca kapılar, pencereler dolacaktır alanlar. Açlığa, yoksulluğa, ölüme direnerek Mayıs güneşi altında.

MAVİSİZ

Dereleri geçtik, ırmakları aştık. Denizi geçiyoruz şimdi. Yüzen ölülerle batıkların arasından. Mavi olmayan. (Evrensel)

Haftanın Şiiri

Mare Nostrum/Can Yücel

En uzun koşuysa elbet Türkiye’de de Devrim,

O, onun en güzel yüz metresini koştu

En sekmez lüverin namlusundan fırlayarak…

En hızlısıydı hepimizin,

En önce göğüsledi ipi…

Acıyorsam sana anam avradım olsun,

Ama aşk olsun sana çocuk, aşk olsun!

Üç Fidan / Onat Kutlar

Ateş sardı kör yılanın gözünü

İspinoz kuşu da ötmez oldu

Kurudu evinizin önündeki asma

Ananızın kurduğu salçalar

Soğuyor kızgın güneşte ve örtüyor

Gözyaşlarının dinmeyen buzları

Sayısız köylerini yoksul doğunun

Yüzünüzün denizinde yapraklanan kan

Şimdi ölü suların dibine çöküyor

Kinin külrengi örümcekleri

Seriyor suların ve şehirlerin

Üstüne unutuşun kefenini

Artık cellatlar sizi hatırlamıyor

Yalnız sessizliğin çınladığı

Avlunuzun taşlarından bir ses

Soruyor belirsiz zamanlarda

“Öldün mü oğul?”

Kim biliyor bu sorunun karşılığını

Ananız kapıları kapatıyor

Kapatıyor yollarını doğunun kan

Kanın kepengini beş bezirgân kapatıyor

Mermer sokaklarda tabutlar gibi

Abanoz renginde bir arabanın

Sıcak koltuğunda yüz ölü vizon

Kayıtsız bir kahkahayı sarıyor

Berber koltuklarında taş orkideler

Bana ne alıyor pazaryerinden

Soyulmuş kabuklarıyla çürürmüş muzlar

Kocaman hesap makinelerinden geçiyor

Rotatifin el değmemiş topları

Matbaa ananın yüksek kapıya

Besleme girdiğinde peydahladığı

Sürüyle pezevenk bağrışarak

Kirli kâğıtlarla kapatıyor

Daracık bir avlunun gerçeğini

Kanlı ve unutulmaz gerçeğini

Sizin için değil artık gölgeli serin

Bir ikindi masası konuşmaları

Oralarda demirden çeneleriyle

Zamanın kahvesini öğütüp içen

Bir yudum kahveye bir yudum acı

Bir yudum kahveye koca bir deniz

II.

Ölüleri öylesine gömdüler

İyi ki mayıs ve sabah erken

Keten çiçekleri getirmiş rüzgâr

Başka da kimseler yoktu

Şimdi bazen mayıs mı unutuyorum

İlmeği arkadan vuran

Kolu bir tane değil ki

Hepsini gördüm hepsini

Ah daracık avludan geçen ses

Oğlumun boynuna dokunamıyorum

Geri gelmeyecek olan

Nasıl bilir ve oradan vururlar

Denizin yüzü ürperiyor

Kanlı bıçağını su temizlemez

Nereye gidersen git seni tanıyorum

III.

Üzülme baba, nerdeyse çıkar

Şimdi dağlardan

Gelir serin bir esinti terini siler

Okşar derisini kanı temizler

Biz o rüzgârı biliriz

Rüzgâra parmaklık konur mu?

Kahırlanma baba demir kapılar

Ardından iki türkü şimdi erişir

Biri köpekler üstüne bir aslanlar

Yüzünden sular gibi geçer ölü oğlunun

Biz o türküleri tanırız

Doldurur gökyüzünü, toprağa yeter

Türküye kurşun sıkılır mı?

Unutma baba onun arkadaşları var

Çatlamış nar gibi mayıs ayında

Yazları ürperen zeytin dalları

Altın eylül ağaçları gibi genç kızlar

Alnını çiçeklerle donatırlar

Çiçeksiz düğüne gidilir mi?

Unutma baba onun arkadaşları var

Seyrek ağaçlı korularından yoksulluğun

Ve uçsuz bozkırlardan koşarak

Ölüme açılan yiğit çocuklar

Yaşamanın savaşçısı çocuklar

Tez ulaştırırlar onu güneşe

Kentlerin kanalına dolar balçığı

Güneş balçıkla sıvanır mı?

Hatırlar mısın baba, ninem anlatırdı

Serin yaz sabahlarında Sivas’ın

Söğüt dallarında bir ak güvercin

Açarmış eski kitabın sayfalarını

Okuu okuuu… dermiş ağzında can dili

Denizi geçen Yusuf’un sayfalarını

Hüseyin’in Battal Gazi’nin sayfalarını

Her birine Simav’dan bir zeytin dalı

Koysak bir gün okuyan olur mu?

IV.

Baba Hıdır İlyas kıssadan hisse söylerdi

Darağacına tahta veren çınar bir gün anlar

Bayrağı taşıyan düşerse onu taşırlar

Son yoksul çocuğun yüzü gülünceye kadar.

Haftanın Sanat Gündemi

Nazım Hikmet; doğumunun 120., ölümsüzlüğünün 59. yılında şiirlerle anılacak

Nazım Hikmet; doğumunun 120., ölümsüzlüğünün 59. yılında şiirlerle anılacak

Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı, bu yıl etkinliklerini sosyal medyaya da taşıyor. Rutkay Aziz’in söyleyeceği Nâzım Hikmet şiiriyle ilk halkası kurulacak zincir, 3 Haziran’a kadar büyüyecek.

1902 yılında doğan Nâzım Hikmet, 3 Haziran 1963 günü dünyaya veda etmişti. Türk edebiyatının en çok okunan, en çok paylaşılan, en ileri ismi Nâzım Hikmet; her yıl 3 Haziran’da anılıyor.

Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı, bu yıl etkinlikleri sosyal medyaya da taşıyor.

Herkesin katkı sunabileceği etkinlik, 9 Mayıs’ta, Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı’nın sosyal medya hesaplarından paylaşılacak videoyla başlayacak.

Rutkay Aziz’in söyleyeceği Nâzım Hikmet şiiriyle ilk halkası kurulacak zincir, 3 Haziran’a kadar büyüyecek. Nâzım Hikmet seven yurttaşlar da etkinliğe kendi davetleriyle, kendi söyleyeceği şiirlerle katılacak.

Böylece 3 Haziran’a kadar sosyal medyada Nâzım Hikmet’in şiirleri ses olup yayılacak.

“2022 NDS Edebiyat Ödülü” açıklandı

Notre Dame de Sion Fransız Lisesi ile Notre Dame de Sionlular Derneği tarafından düzenlenen NDS Edebiyat Ödülü’nün bu yılki sahibi, İletişim Yayınları’ndan çıkan “Ceza Kanunu, 353. Madde” adlı romanıyla Fransız yazar Tanguy Viel oldu.

Notre Dame de Sion Fransız Lisesi’nden yapılan açıklamaya göre, bu yıl 14.sü düzenlenen yarışmanın ödül töreni 2 Haziran’da jüri ve yazarların katılımıyla Fransız Sarayı’nda gerçekleştirilecek.

Başkanlığını Tomris Alpay’ın yaptığı yarışma jürisinde, Yazgülü Aldoğan, Liz Behmoaras, Emel Kefeli, Arzu Öztürkmen, Mayda Saris, Zeynep Sabuncu, Özlem Yüzak, Mine Haksal ve Ebru Erbaş yer aldı.

Pandemi nedeniyle yapılmayan 2020 ve 2021 törenlerinin ödülleri de törende sahiplerine takdim edilecek. (Cumhuriyet)

Hikâyelerin değil, dilin peşinde bir ‘Yazar’ın ölümü

Oya Baydar’la Can Yayınları tarafından yayımlanan ‘Yazarlarevi Cinayeti’ romanını konuştuk. Baydar, “Edebiyatın metalaşmaya başlamasından beri edebî metin ikinci planda kaldı” dedi.

DUVAR – “Yeni bir edebiyat dili kurmalıyım, vasatı aşmalıyım…” diyor Yazar. Çoksatan vasat yazar olmak mı yoksa saf edebiyatın peşinde yeni bir dilin, yeni bir sesin izlerini sürmek, o yeni dil ve sesle edebiyatta yeni bir şey yapmak mı? “Yazarcılık oynamak, yazarlık sıfatına bürünüp, medyada yazar diye meşhur olmak isteyenlerle ‘yazar kumaşına sahip olanlar, yaşamak için yazanlar'” arasına ayrım koyan biri Yazar. Yazar, bu romanın kahramanı, adalılar onu “Yazar” olarak anıyor hep.

Oya Baydar’ın yeni romanı ‘Yazarlarevi Cinayeti’, Can Yayınları tarafından okurla buluştu. Roman, biraz polisiye tadında babasının ölümünün ardındaki perdeyi önceleri gönülsüz de olsa aralamaya çalışan Ceren üzerinden şekilleniyor. Ceren’in babası Yazar’ın yazma uğruna ailesinden uzaklaşıp kendini adadaki “yazarlarevi” adını verdiği evi ve mekân olarak ada romanın kurgusunda önemli iki mekân. Ada, anakaradan uzaktır. Yazar da aslında adına anakara ya da ana akım diyelim uzaktır, adayı seçmesi boşa değildir. Oya Baydar da bir ayağı yıllardır Marmara Adası’nda olan gerçek bir adalı. Adanın ruhu romana sinmiş, yıllardır gelip geçen gerçek yazarları, kurulan sofraları, ateşli edebiyat tartışmalarıyla birlikte hem de. Adanın yıllar içindeki değişim ve dönüşümünü Ceren’in hatıralarından ve romanın anlatıcılarının hikâyelerinden ve aktardıklarından izleriz.

Köln’de ‘Uluslararası Yaşar Kemal Sempozyumu’ yapılacak

Köln’de gerçekleştirilecek olan “Uluslararası Yaşar Kemal Sempozyumu” 6 Mayıs’ta başlayacak. Sempozyumun son günü Zülfü Livaneli müziğiyle tamamlanacak.

DUVAR – Uluslararası Yaşar Kemal Sempozyumu, 6-7 Mayıs tarihlerinde Köln’de WDR Funkhaus Wallrafplatz Salonu’nda gerçekleştirilecek. Sekiz kurumun desteği ile düzenlenen sempozyumda, Türkiye ve Batı Avrupa’dan toplam 31 uzman konuşmacı 7 oturumda Yaşar Kemal’in edebi ve ebedi mirası üzerine sunumlar yapacak.

Kültür ve Medya’dan sorumlu Federal Devlet Bakanı Claudia Roth’un himayesinde düzenlenen etkinlikte açılış konuşmasını Federal Gıda ve Tarım Bakanı Cem Özdemir yapacak. Aralarında Fransa eski Kültür Bakanı Jack Lang, Zülfü Livaneli, Zehra İpşiroğlu, Zeynep Oral, Buket Uzuner, Levent Yılmaz, Aslı Erdoğan’ın yanı sıra Marc Semo, Lucien Leitess, Norbert Mecklenburg, Max Lucks, Helga Bohne gibi isimlerin bulunduğu konuşmacılar, Yaşar Kemal’in eserlerini ve edebiyatını, ‘’Toplumsal Vicdan’’, ’’Gazetecilik’’, ‘’Doğa vizyonu’’, ‘’Çukurova ve İstanbul sahilleri’’, ’’İlhamlar, izler ve yeni vizyonlar’’ başlıkları altında değerlendirecek.

Yedi yıl önce vefat eden yazar Yaşar Kemal belgeseli ‘’Ülkesinin Ozanı ve Tarihçisi’’nin gösterimi yapılacak. Belgesel gösteriminin yanı sıra sempozyumun son günü Zülfü Livaneli müziğiyle tamamlanacak.

Mimar ve yazar mimar İhsan Bilgin vefat etti

Bilgi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi kurucularından, mimarlık ve kentleşme konularında çalışan akademisyen-yazar, Prof. Dr. İhsan Bilgin 69 yaşında vefat etti. Bilgin’in cenaze töreniyle ilgili bilgiler henüz netleşmedi.

İhsan Bilgin kimdir?

1953 yılında doğan İhsan Bilgin, 1980 yılında yüksek mimar (İTÜ), 1990’da doktor (İTÜ), 1994’te doçent (YTÜ), 2000’de profesör (YTÜ) oldu. 1982’de Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde başladığı öğretim üyeliği görevini 2004 yılına kadar sürdürdü. 1985’ten bu yana kendi atölyesinde ve YTÜ bünyesinde yapmış olduğu çok sayıda mimari projesi ve uygulanmış işleri bulunmaktadır.

Modern dönem konut, yerleşme ve imar tarihleri ile 20. yy mimarlığı üzerine çalışmanın ve dersler vermenin yanı sıra 6. Proje Atölyesini yönetti. İstanbul Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde Gündelik Hayat ve Şehir Kültürü üzerine dersler verdi. Eylül 2004’te İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde Mimari Tasarım Yüksek Lisans Programını kurdu ve koordinatörlüğünü üstlendi.

Bir Portre

Erdal Öz (d. 26 Mart 1935 – ö. 6 Mayıs 2006) Yazar ve Yayıncı.

26 Mart 1935’te Sivas’ın Yıldızeli ilçesinde doğdu. 6 Mayıs 2006’da İstanbul’da yaşamını yitirdi.1953’te Tokat Lisesi’ni bitirdi. 1969’da Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Türk Dil Kurumu Yayın Kolu’nda görev aldı. Türk Sinematek Derneği Ankara Şubesi’nde çalıştı. 12 Mart 1971 sonrasında 3 kez tutuklandı. Yargılama sonucu aklandı. Cem Yayınevi’nin çocuk kitapları dizisini yönetti. 1980 yılında Can Yayınları’nı kurdu.

Edebiyat yaşamına şiirle girdi. Rasgele isimli ilk şiiri İstanbul’daki Kaynak dergisinde 1952’de yayınlandı. Seçilmiş Hikayeler Dergisi, Varlık, Yenilik, Yeditepe, Pazar Postası, a, Değişim, Emek, Cumhuriyet gibi dergi ve gazetelerde şiirlerinin yanısıra öykü ve eleştirileri de yayınlandı. “a” dergisinin kurucuları arasında yer aldı.

Eserlerinde toplum yaşamının bireylerin iç dünyasına etkilerini duygusal bir üslupla yansıttı.

1970 sonrasında toplumsal gerçekçi çizgiye yöneldi. 12 Mart döneminde hukuk dışı uygulamalarla karşılaşan tutukluların yaşamlarından yalın kesitler verdi. Baskı karşısında bireylerin yalnızlığını, direncini, umudunu etkin bir duyarlılıkla işledi.

Erdal Öz’ün Eserleri:

Roman

Odalarda (1960)/Yaralısın (1974)/Deniz Gezmiş Anlatıyor (1976)

Gülünün Solduğu Akşam (1986)/ Odalarda (Elden geçirilmiş – 1995)

Defterimde Kuş Sesleri (2003)

Öykü

Yorgunlar (1960)/Kanayan (1973)/Havada Kar Sesi Var (1987)

Sular Ne Güzelse (1997)/Cam Kırıkları (2001)

Gezi Yazısı

Allı Turnam (1976)/Bir Gün Yine Allı Turnam (1998)

Çocuk Kitapları

Dedem Korkut Öyküleri (1979)/Alçacıktan Kar Yağar (1981)