Antakya’da Kültür Sanat - Antakya Gazetesi

Hazırlayan: Mehmet Karasu

Haftanın Kitabı

Çocuk ve Edebiyat/Sedat SEVER/TUDEM Yayınevi

Sever’in uzun yıllara dayanan birikimlerini büyük titizlikle bir araya getirdiği; edebiyat yapıtlarının çocuğun gelişim sürecindeki yeri, çocuk edebiyatının temel ögeleri gibi konuları ele alıdığı önemli bir çalışma.

Anne-babaların, akademisyenlerin, öğretmenlerin, öğrencilerin ve çocuk edebiyatına ilgi duyan herkesin yararlanabileceği temel bir kaynak, kılavuz niteliğinde bir kitap.

Konuk Yazar

Kitap fuarları/ Adnan Binyazar

Kitap fuarları neredeyse her ülkede sonbaharın sonunun geldiği, yerini kış belirtilerinin almaya başladığı ara mevsime denk getiriliyor.

fuarlarda kitaplarını sergilemekle kalmıyor, bir yıl içinde yapılan yenilikleri de yansıtıyor okura. Bunu da konuşmalar düzenleyip yazarlarla okurları bir araya getirecek tartışma ortamı yaratarak gerçekleştiriyor. Tanınan yazarların o yıl içinde yazdıklarıyla adını yeni duyuran genç yazarların kitapları bu bağlamda sergileniyor.

SEDAT SEVER

Konusunda onlarca kitap yazan çocuk yazınının yetkin hocalarından, aynı zamanda Ankara Üniversitesi Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin Kurucu Müdürü Prof. Dr. Sedat Sever, Cumhuriyet yazarlarından Şahin Aybek’in yönelttiği sorulara verdiği yanıtlarla, başta çocukları, onlarda okuma kültürü yaratmaya çalışan anne babaları, öğretmenleri de aydınlatıyor.

Aybek’le Sever’in bu etkinliğinin fuar dönemine denk gelmesi, çocuklarına okumayı sevdirmeye çalışan bilinçli aileler, öğretmenler açısından şanstır.

Sever, yanıtları vermeye, çağdaşlık yolunda bir yüzyıldır büyük gelişimler gösteren insanımızın önünü kesmek isteyenlerin amacını köreltecek “demokratiklik, çağdaşlık” gibi kavramlarla başlıyor:

“Demokratik ve çağdaş bir toplum yaratmak için çocuklara okuma kültürü kazandırmalıyız!”

Okuma kültürünü oluşturacak bu kavramlara uzun yılların birikimiyle açıklık getiriyor Sever.

OKUMA KÜLTÜRÜ

“Okuma kültürü edinmiş birey” yetiştirmek, eğitim sistemimizin ulaşması gereken en temel amacı olmalıdır. Eğitim sistemimiz okuryazar değil, okur yetiştirmeyi öncelemelidir. Okulöncesi dönemde çocukların kendi gerçekliğine uygun resimli kitaplarla buluşması, onlara her gün düzenli kitap okunması, çocukların duygu ve düşünce bilinçlenmesinde, okula başladıktan sonraki başarılarında büyük fark yaratmaktadır.

Bunu gerçekleştirecek kitapların, içerik-resim-çizim yönünden göz doldurucu düzeye geldiği kanısındayım. Bu düzey, yazmanın-resimlemenin-çizimin belli kişilere bırakılmayışı, yetişen genç kadınların, erkeklerin insanı şaşırtacak yetenekte olmasıyla açıklanabilir.

Ayrıca on, on beş yıl öncesine dek ele aldığımız bir kitabın Avrupa’da, Amerika’da basılanların yanında çok ilkel kaldığı görülüyordu. Bu aşılmıştır. Kitaplar, baskı yönünden de özenli, ilgi uyandırıcı, göz alıcı bir düzeyde veriliyor çocuğun eline. İstanbul Fuarı sürüyor. Çocuğa yönelik kitaplar bu açıdan gözden geçirilirse okuma kültürü edinmesine çalışılan çocukların yararlanması için ortaya konulan kitapların ne denli ilgi çekici olduğu görülecektir. Bu düzeye varılması, çocuğun okuma kültürü edinmesini kolaylaştıracaktır.

OKUMA KÜLTÜRÜ NASIL KAZANDIRILIR?

Çocuğa okuma kültürü, ancak devletin, ilgili eğitim kurumlarının, doğuşundan başlamak üzere anne babanın, okulda öğretmenin dayanışma içinde olmasına bağlıdır. Bunun ayrıntılarına ulaşmak için, Cumhuriyet’in internet sitesine girip Sever’in yazısının tümünün okunması gerekir. Sözü, konunun yetkin kişisi Sever’e bırakalım:

“Bir ülkede bilimsel düşüncenin yaşamın her alanında yaygınlaşabilmesi, kişilerin erken çocukluk döneminden başlayarak özerk bir kişilik geliştirebilmeleriyle olanaklıdır. Bu nedenle, çocukların, görsel iletişim araçlarının iletileriyle kuşatıldığı bir dönemde, bilişim teknolojilerinden de amaca uygun ve etkilice yararlanabilmesi için çocuğun eğitiminden sorumlu tüm kurumların, kişilerin duyarlıklarını, okuma kültürü edinmiş bireyler yetiştirmede buluşturması gerekir.” (Cumhuriyet)

Haftanın Şiiri

Rıfat Ilgaz – Okutma Üzerine

Canım yansın diye
İşimden atarlar sık sık,
Acısını hep çocuklar çeker…
Kendi öz çocuklarım,
Benden önce.

Şunu demek istiyorum!
İki iş tuttum ömür boyu köklü.
Çocukları okutmaktı ilk işim,
İkincisi,
Yazdığımı çocuklara okutmak.

Ne gençlerden, ne çocuklardan
Bir yakınmam yok
Arap’ın dediği doğru:
“Çocuk mazbut…”
Memleketse görülüyor işte,
Güllük gülistanlık…
Ne var ki güllerin dikeni çok!

Haftanın Sanat Gündemi

“2022 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülleri”ni kazananlar açıklandı

Özgecan Şimşek’in “Alketas”, Erencan Atmaca’nın “K.ÖZ.”, Cana Bostan’ın “Uygun Bir Kayboluş İçin Ekmek Kırıntıları”, Berat Beyoğlu’nun “Yaşamak İstediğim Dünyadan Artakalan” oyunları ödüle layık görüldü.

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ile TÜYAP iş birliğinde her yıl edebiyatın farklı bir alanında takdim edilen “Cevdet Kudret Edebiyat Ödülleri”ni kazanan eserler belirlendi.

Türk edebiyatına çok sayıda eser kazandıran Cevdet Kudret’in anısını yaşatmak amacıyla verilen ödül, bu yıl tiyatro alanında verilecek.

Hasibe Kalkan, Ahmet Sami Özbudak, Merih Tangün, Leman F. Yılmaz, Özen Yula’dan oluşan seçici kurulun değerlendirmesi sonucu, Özgecan Şimşek’in “Alketas”, Erencan Atmaca’nın “K.ÖZ.”, Cana Bostan’ın “Uygun Bir Kayboluş İçin Ekmek Kırıntıları”, Berat Beyoğlu’nun “Yaşamak İstediğim Dünyadan Artakalan” oyunları ödüle değer görüldü.

Hidayet Sayın, Türk tiyatrosuna katkıları nedeniyle bu yıl ilki verilen “Onur Ödülü”nün sahibi olacak.

Dünya Kitap “Yılın En İyileri” ödüllerini törenle aldı

29. Dünya Kitap “2021 Yılın En İyileri” ödülleri Sofitel İstanbul Taksim Hotel’de yapılan törenle Prof. Dr. Mehmet Hakkı Suçin, Seray Şahiner yurtdışında bulunduğundan yerine Saadet Özen, Kronik Yayınevi ortağı Cüneyt Dalgakıran, Zeytinburnu Belediye Başkanı Ömer Arısoy, Kurukahveci Mehmet Efendi Mahdumları adına Sezin Özakıncı, Ayşen Zamanpur, Mariana Mazzucato adına Ahmet Yeğin, Elçin Poyrazlar, Kübra Sultan Yüzüncüyıl, Aynülhayat Uybadin, Arif Bilgin, Ebru Baybara Demir adına kızı Pelin Güven ve Ali Ekber Yıldırım’a verildi. Edebiyat, iş ve sanat dünyasının katıldığı töreni, Dünya Kitap Dergisi Yayın Yönetmeni Faruk Şüyün sundu.

Doğan Hızlan, Faruk Şüyün, Metin Celâl, Sevengül Sönmez ve Sırma Köksal’dan oluşan 2021 Dünya Kitap Yılın Telif, Yılın Çeviri kitapları ve Yılın Yayınevi Seçici Kurulu Mehmet Hakkı Suçin’in dilimize Adania Shibli’den çevirdiği “Küçük Bir Ayrıntı” (Can Yayınları) kitabına Yılın Çeviri Kitabı Ödülü’nün verilmesini oy birliğiyle kararlaştırmıştı… Suçin’e ödülünü Birleşmiş Markalar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Öncel takdim etti.

Ahmet Örs, Faruk Şüyün, Mehmet Yaşin, Osman Serim ve Zeynep Kakınç’tan oluşan 2021 Dünya Kitap Yılın Gastronomi Kitabı Seçici Kurulu oy birliği ile Kübra Sultan Yüzüncüyıl, Aynülhayat Uybadin, Arif Bilgin ve Suavi Aydın’ın hazırladıkları “Topraktan Sofraya Sakarya Mutfağı/Bir Yemek Antropolojisi” (Yapı Kredi Yayınları) kitabına Yılın Gastronomi Kitabı Ödülü’nün verilmesini kararlaştırmıştı. Ödülleri kendilerine Otoyol Yatırım ve İşletme AŞ Oksijen Tesisleri Genel Müdürü Alp Gürdil; Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis, Balparmak Yönetim Kurulu Başkanı Özen Altıparmak takdim ettiler.

Aynı seçici kurul, Ali Ekber Yıldırım’a Jüri Özel Ödülü verilmesine yine oy birliğiyle karar vermişti. Yıldırım’a ödülünü Gastronomi Seçici Kurulu Başkanı Ahmet Örs takdim etti.

Yine aynı Seçici Kurul Ebru Baybara Demir’e Gastronomi Kültürü Emek Ödülü verilmesini kararlaştırmıştı. Ödülü Ebru Baybara Demir’in kızı Pelin Dökmen’e, Türkiye İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Suat Sözen takdim etti.

Dünya Kitap 2021 Yılın Kurumsal Yayınevi Ödülü Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları’nın oldu… Ödülü, Zeytinburnu Belediye Başkanı Ömer Arısoy aldı. Arısoy’a ödülünü seçici kurul üyesi şair ve yazar Metin Celâl takdim etti.

Didem Eryar Ünlü, Doğan Selçuk, Faruk Şüyün, Fatoş Karahasan, Handan Sema Ceylan, Mustafa Kemal Çolak, Osman Saffet Arolat, Rüştü Bozkurt ve Vahap Munyar’dan oluşan 2021 Dünya Kitap Yılın “İş Dünyası” kitapları Seçici Kurulu oy birliği ile Mariana Mazzucato’nun “Girişimci Devlet”ine (Koç Üniversitesi Yayınları) verilmesini kararlaştırmıştı. Ödülü, Mazzucato adına Koç Üniversitesi Yayınları Satın Alma ve Pazarlama Sorumlusu Ahmet Yeğin, Sertrans Lojistik Yönetim Kurulu Üyesi Batuhan Keleş’ten aldı.

Adnan Özer, Erol Üyepazarcı, Faruk Şüyün, Seval Şahin ve Sevin Okyay’dan oluşan 2021 Dünya Kitap Yılın Polisiye Kitabı Seçici Kurulu oy birliği ile Elçin Poyrazlar’ın “Ecel Çiçekleri” (Doğan Kitap) kitabına Yılın Polisiye Kitabı Ödülü verilmesini kararlaştırmıştı. Ödülü Poyrazlar’a gazeteci ve yazar Zeynep Oral takdim etti.

2021 Dünya Kitap Yılın “İş Dünyası” kitapları Seçici Kurulu oy birliği ile “1871-2021 Kuru Kahveci Mehmet Efendi Mahdumları’nın 150 Yılı” kitabını Yılın İş Dünyası Marka Kitabı olarak seçmişti. Ödülü, Kurukahveci Mehmet Efendi Mahdumları Satın Alma ve Lojistik Müdürü Sezin Özakıncı’ya Sofitel Taksim İstanbul Genel Müdürü Soner Metin takdim etti.

Aynı seçici kurul, Ayşen Zamanpur’un “Bir Markanın Direniş Öyküsü, Diren Keçi” (Doğan Kitap) kitabının Yılın İş Dünyası Anı Kitabı olmasını kararlaştırmıştı. Zamanpur’a ödülünü seçici kurul üyesi, Dünya Gazetesi Başdanışmanı Rüştü Bozkurt takdim etti.

2021 Dünya Kitap Yılın Telif, Yılın Çeviri kitapları ve Yılın Yayınevi Seçici Kurulu oy birliği ile Kronik Kitap’ı Yılın Yayınevi olarak belirlemişti. Kronik Kitap’ı temsilen yayınevinin ortağı Cüneyt Dalgakıran’a ödülünü Dünya Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar takdim etti.

Aynı Seçici Kurul oy birliği ile Seray Şahiner’in “Ülker Abla” (Everest Yayınları) kitabına Yılın Telif Kitabı Ödülü’nün verilmesini kararlaştımıştı. Seray Şahiner Londra’da bulunduğundan ödülü, Everest Yayınları Yayın Yönetmeni Saadet Özen, Atilla Dorsay’dan aldı.

2022 Oğuz Tansel Şiir Ödülü Ömer Erdem’e verildi

Oğuz Tansel Türk Edebiyatı Araştırma ve Uygulama Merkezi 2022 yılı şiir ödülü Ömer Erdem’in Güneş Kalır Bir Başına adlı eserine verildi.

Bilkent Üniversitesi, Oğuz Tansel Türk Edebiyatı Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından her yıl Oğuz Tansel adına ve dönüşümlü olarak “Çocuk Yazını”, “Halk Bilimi” ve “Şiir” alanlarında ödül veriyor.

Alphan Akgül, Mehmet Kalpaklı, Birhan Keskin, Orhan Tekelioğlu, Levent Yılmaz’dan oluşan seçici kurul 2022 yılı şiir ödülünü, 2021 yılında yayınlanmış (ya da yayıma hazır) şiir kitapları arasından Ömer Erdem’in Güneş Kalır Bir Başına adlı yapıtına verdi.

Konuyla ilgili yapılan basın bildirisinde, “Kurul, Ömer Erdem’in bu kitabıyla, yirminci yüzyıl şiir akımlarının etkilerini özümseyerek aşması, yalın ve lirik bir söyleyiş ile düşünce derinliğini birleştirmesi, klasik şiire özgü dize tartımı, eda ve kompozisyon bilgisini çağdaş şiir anlayışlarıyla yorumlayarak modern ve özgün bir üslup yakalamayı başarmış olmasını ödülün gerekçesi olarak görmüştür.” ifadelerine yer verildi.

Ödül töreni 24 Kasım Perşembe 16.30’da Bilkent Üniversitesi, C-Blok Amfi’de yapılacak. Ödül töreni öncesinde günümüz Türk şiiri üzerine uzmanların katılımıyla bir panel düzenlenecek.

Ömer Erdem daha önce Attila İlhan ödülünü de almıştı.

2023 Rıfat Ilgaz Şiir Ödülü

Cide Belediye Başkanlığı tarafından Rıfat Ilgaz adını yaşatmak, eserlerini gelecek kuşaklara aktarmak, Türk edebiyatına yeni şiir ve adlar kazandırmak amacıyla üçüncüsü düzenlenen Rıfat Ilgaz Edebiyat Ödülü, 2023 yılında da şiir alanında verilecektir.

Katılım Koşulları:

1) Yarışmaya aday olarak katılacak yapıtlarda çağdaş bir dünya görüşü, şiir sanatının gerektirdiği estetik ve dil bilinci temel ölçüt olacaktır.

2) Ödüle başvuru, 1 Kasım 2022 tarihinde başlayacak ve 15 Nisan 2023 tarihinde sona erecektir.

3) 1 Ocak 2022 – 1 Ocak 2023 tarihleri arasında yayımlanan bütün şiir kitapları ödüle katılabilir.

4) Ödüle “toplu şiirler” ya da “seçme şiirler” katılamaz.

5) Seçici kurul; Haydar Ergülen, Tuğrul Keskin, Çiğdem Sezer, Kaan Tanyeri ve İbrahim Tığ’dan oluşmaktadır.

6) Ödül bir yapıta verilir ancak seçici kurul, gerekirse, ödülü birden fazla kitap arasında paylaştırabilir. Birinciliğe uygun yapıt bulunamazsa jüri tarafından yine 2022 yılı içinde yayımlanmış bir kitap ödüllendirilebilir. Ayrıca jürinin kararı doğrultusunda “Jüri Özel Ödülü” de verilebilir.

7) Yarışma sonuçları 15 Haziran 2023 tarihinde açıklanacaktır. Ödül töreni, 28. Cide Rıfat Ilgaz Sarı Yazma Kültür ve Sanat Festivali kapsamında Temmuz 2023’te Rıfat Ilgaz’ın memleketi Cide’de yapılacaktır.

8)Yarışmada birinci olana 5000 TL ödül ve bir plaket verilecektir.

9) Ödüle katılacak kitaplar 7 adet olarak katılımcının kısa öz geçmiş, adres ve iletişim bilgilerinin bulunduğu bir dilekçe ile en geç 15 Nisan 2022 tarihine kadar (Ömer Yılmaz, Cide Belediyesi Basın – Yayın Servisi, Cide / KASTAMONU Tel: 0 505 595 1544) adresine elden, posta veya kargo yoluyla ulaştırılacaktır. Posta ve kargo gecikmelerinin sorumluluğu katılımcıya aittir.

10) Ödüle katılan yapıtlar, sahiplerine geri gönderilmeyecektir.

Ayrıntılı bilgiye Cide Belediyesi web sitesinden ulaşılabilir.

Attilâ İlhan Ödülleri Belli Oldu

Attilâ İlhan Bilim Sanat Kültür Vakfı tarafından Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları desteğiyle bu yıl yedincisi düzenlenen ‘Attilâ İlhan Edebiyat Ödülleri’nin sonuçları belli oldu.

Onursal başkanlığını yaptığım yarışmanın seçici kurulları şu isimlerden oluşmakta:

– Roman Ödülü Seçici Kurulu: Mehmet Eroğlu (Başkan), Faruk Şüyün, Seval Şahin ve aileyi temsilen Ali Cem İlhan.

– Şiir Ödülü Seçici Kurulu: Metin Celal (Başkan), A. Ali Ural, Adnan Özer, Tuğrul Tanyol ve aileyi temsilen Kerem Alışık.

ÖDÜL KAZANANLAR:

– Attilâ İlhan Roman Ödülü

Zeynep Kaçar (Kitabın Adı: Yalnız) – Yayınevi : Doğan Kitap Yayınları

Gerekçe: “Güncel bir konuyu, toplumsal kaygıları da gözeterek umutsuzluğun, çaresizliğin umuda dönüşebileceğini akıcı, sürükleyici bir dil ve kurgu ile anlatması nedeniyle ödüle layık bulunmuştur.”

– İlk Roman Vakıf Özel Teşvik Ödülü

Zekiye Yaldız (Kitabın Adı: Kanat Koparmaca), Yayınevi: Pankuş Yayınları

Gerekçe: “Anne kız ilişkilerine, çocukluk ve ilk gençlik yıllarına odaklanarak yer yer kısa, sade, duygusal öykülerle bir iç hesaplaşmayı etkileyici dille anlatması nedeniyle değer bulunmuştur.”

– Attilâ İlhan Şiir Ödülü

Ömer Erdem (Kitabın Adı: Güneş Kalır Bir Başına), Yayınevi: Everest Yayınları

Gerekçe: “2022 yılı Attilâ İlhan Şiir Ödülü, gelenekle moderni kaynaştıran bütüncül bakışı, titiz dize işçiliği, kendine özgü dili ve hayatla örtüşen canlı imgeleri göz önüne alınarak ‘Güneş Kalır Bir Başına’ adlı kitabıyla Ömer Erdem’e verilmiştir.”

– İlk Şiir Kitabı Vakıf Özel Teşvik Ödülü

İlk Şiir Kitabı Vakıf Özel Teşvik Ödülü kategorisinde bu yıl, ödüle layık eser bulunamamıştır.

2022 Yılın Yazarı Sait Faik Öykü Ödülü sonuçları basın aracılığıyla duyuruldu.

Birgül Oğuz, Hülya Soyşekerci, Jale Özata Dirlikyapan, Nahit Kayabaşı ve Şafak Baba Pala’ dan oluşan seçici kurulun yaptığı değerlendirme sonucunda ödüller şu şekilde açıklandı: Büyük ödülün sahibi “Aziz” öyküsü ile Elif Yeşilkaya oldu.

Yarışmada ayrıca, Işıl Madak, Alp Özalp, Metin Turan, Büşra Altuntaş, Özcan Doğan mansiyon ödülünün sahibi olurken, Emine Erdem Alpyürük, Onur Akbaba, Furkan Çetin, Elvan Ucur, Mehmet Edemen, İsmail Çevik, Nurhan Şahinkaya, Nuray Elçin, Serap Karakuş Besi, Aliye Zorlu Mit, Necla Akdeniz, Efe Eğilmez, Beyhan Keçeli, Uğur Morkaya’nın öyküleri de hazırlanacak kitapta yayımlanmaya değer bulundu.

Ödüller, Aralık ayında düzenlenecek olan “Sait Faik Sempozyumu’nda” sahiplerine verilecek.

Bir Portre: Ali Balkız/ Araştırmacı/ Yazar

Doğum: 09 Mart, 1945i Sivas

İlkokulu 1960 yılında köyünde bitirdi, aynı yıl ailesiyle birlikte Malatya’ya göç etti. Malatya Ticaret Lisesi (1966), Ankara Ticaret ve Turizm Yüksek Öğretmen Okulu (1970) mezunu. Çeşitli ticaret liselerinde meslek dersleri öğretmenliği (1970-80) yaptı. 12 Eylül 1980 askeri darbesine karşı çıktığı için, sıkıyönetim mahkemelerince beş yıla mahkûm edilerek cezaevine (1981-83) konuldu. Cezası bittikten sonra bir şirkette yöneticilik (1984-89) yaptı ve sonrasında kendi kurduğu işletmesini yönetti. Türkiye Yazarlar Sendikası, 68’liler Vakfı, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği (Genel Başkanı), İnsan Hakları Derneği, Aşık Veysel Derneği üyesidir.

Edebiyat çalışmalarına 1986 yılında başladı. İlk öyküsü (Güller Kitaplara), 1986’da Varlık dergisinde yer almıştı. Sonraki yıllarda öyküleri ve diğer yazılarını Varlık, Damar, Evrensel Kültür, İnsancıl, Karşı, Kıyı, Pir Sultan Abdal, Nefes, Türk Dili dergileri ile Cumhuriyet, Siyah Beyaz, Evrensel gazetelerinde yayımladı. 1987’de Öykü Demeti dosyası ile TAYAD ödülünde mansiyon, aynı yıl Güller Kitaplara kitabıyla Akademi Kitabevi ödülünde mansiyon aldı. Yaşam Bir An’lar Toplamıdır adlı kitabı ile de 1991’de Ömer Seyfettin Öykü Ödülünü, 1997-98 PEN Yazarlar Derneği Orhan Kemal Öykü Ödülü birinciliğini, 1998 Haldun Taner Öykü Ödülü ikinciliğini kazandı.

ESERLERİ:

ÖYKÜ: Güller Kitaplara (1988), Dolmuşta Bir Kadın (1990), Karadeniz Dağ Kartalı (1991), Karın Altı Kardelen (1993), Yaşam Bir An’lar Toplamıdır (1995), Bütün Ülke Yeşil Vadi (1997), Dil Bağı (1999).

Okuma Önerileri