Nöbetçi Eczaneler
Etiyopya’ya gitti, HAMER KABİLESİ’ni araştırdı.
Çok Evlilik Var Ama!
Erkeklerin evlenebilmesi için 10 ile 30 boğanın üzerinden, en az 4 kere düşmeksizin atlaması gerekiyor.
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü’nde görevli Dr. Öğretim üyesi Evrim Tekeli, geçtiğimiz günlerde, Afrika kıtasındaki Etiyopya’ya gitti, bölgenin en eski Hamer Kabilesi’ni araştırdı. Tekeli, izlenimlerini konferans şeklinde anlatacak. Tekeli’nin sunumu, 12 Aralık Pazartesi günü saat 14.00’te, MKÜ Ziraat Fakültesi konferans salonunda olacak. Dr. Tekeli, sunumunda, Etiyopya’nın Omo Vadisi’nde yaşayan Hamer Kabilesi’nin gündelik yaşamını anlatacak.
Dr. Öğretim Üyesi Evrim Tekeli’nin, “Etiyopya’nın Omo Vadisi’ne Doğru Bir Yolculuk” başlığı altında Hamer Kabilesi’nde gündelik yaşamı anlatması öncesinde, “Etiyopya neresi, Hamer Kabilesi kimler?” bunda duralım!
ETİYOPYA NERESİ, HAMER KABİLESİ KİMLER?
Doğu Afrika’da yer alan 760 kilometrelik Omo Nehri’nin bulunduğu muhteşem Omo Vadisi, kendi içerisinde birçok kabile, yani küçük topluluklar barındırmaktadır. Bu kabileler, teknolojiden bağımsız bir şekilde hayatlarına devam etmektedirler. Gelenek, görenek ve daha birçok yönden farklılıklar gösteren bu kabileler, bizden çok farklı ve zor bir hayatın içinde yaşamaya çalışmaktadırlar.
Mago Ulusal Parkı’nda 50,000’ni geçkin Hamer yaşamaktadır. Hamer Kabilesi’ni diğer kabilelerden ayıran en büyük özelikleri arasında, giyim tarzları vardır. Özellikle Hamer kadınlarını gördüğünüzde, ne kadar ilgi çekici olduklarını fark edeceksiniz. Kadınları, bakır rengindeki gösterişli saçlarıyla ilgi çekerler. Saçlarına kırmızı kil, su ve tereyağı karışımı ile bakım yapıyorlar. Saçlarına kili uyguladıktan sonra, düzenli olarak tereyağı sürüp, saçın kalıp halinde kalmasını sağlıyorlar. Saçlar, uç kısımlarına boncuklar yerleştirilip, daha ilgi çekici hale getirilir. Kıyafet olarak, kadınların üst kısımları çıplaktır. Bel kısımlarına renkli kumaşlar bağlarlar. Boyun, bilekler, kollar, gösterişli kolyelerle doludur. Erkeklerde de kadınlardaki gibi tereyağı, su ve kırmızı kil karışımı, saça uygulanıp topuz yapılır. Uyurken bu topuzun bozulmaması için de boyun altına küçük kafalıklar kullanırlar. Erkekler, elde ettikleri zaferleri göstermek amacıyla, saçlarına tüyler takarlar. Bu tüyler, onların gurur kaynağıdır.
Giyim olarak, sadece toga benzeri bir kumaş parçasına sarınırlar. Ellerinde mızrak ve kafalıkları ile beraber gezerler. Kadınlar gibi bedenlerinin her yeri süslü takılar ve metallerle doludur.
Diğer Omo Kabilelerinde olduğu gibi Hamer Kabilesi’nde de çok eşlilik söz konusudur. İlk evlenilen kadın daima en değerli olandır. O zaman, eşleri birbirinden ne ayırt ediyorlar? İlk eş, boynunda metal, deri karışımı, ‘kama’ adı verilen büyük bir kolye takıyor ve ölene kadar çıkarmıyor. Diğer eşler ise sadece metal kolye takıyor. Kabileler, yalnızca kendi içerisinde biriyle evlenebiliyorlar.
Damat, evliliğin gerçekleşebilmesi için kızın ailesine belirli sayıda hayvanı başlık olarak verir. Erkek ve kadınlar, evlendirilmeden önce sünnet ettirilir. Törende, boğaların üzerinden atlayacak olan genç erkeğe moral vermek amacıyla, ailesinden kız kardeş veya annesi, erkeğin yanına gelir. Elinde bulunan boruya üfledikten sonra, genç erkek kadının sırtını kırbaçlamaya başlar. Sırasıyla başka akrabalar gelip bu kırbaçlama olayına dâhil olur. Tuhaf olan ise genç kızların bu kırbaçlanma törenine hevesle katılmalarıdır. Kırbaçlanma, kadında onur ve gücü temsil etmektedir. Sırtınız ne kadar kırbaç iziyle doluysa, o kadar değer ve saygı görürsünüz.
Aile bağlarını kuvvetlendiren bu tören, kamçılanan ve kamçılayan kişi arasında güven bağını da güçlendirdiği belirtilmektedir. Kamçılanan kadın, ileriki zamanlarda kendisini kamçılayan erkek tarafından koruma altına alınır. Törenin asıl amacı olan boğa atlama kısmında amaç ise ‘Maza’ erkekleri dediğimiz onurlu, güçlü ve statüsü yüksek olgun erkekler arasına katılmaktır.
Genç erkek, Maza erkekleri tarafından tutulan 10 ile 30 boğanın üzerinden çıplak bir şekilde dört kez düşmeden atlaması gerekiyor. Eğer ki atlama başarıyla gerçekleştirilirse, genç erkek hem evlenebilir hem de sosyal statü sahibi olur.
Törenin ardından, başlık parası olarak belli sayıda hayvan kızın ailesine verilir. Çift, inek kanı ve sütünden yapılan karışımı içerek evlenirler. Genç erkek eğer boğalardan düşerse, kadınlar tarafından kamçılanır. -Haber/Cemil Yıldız-