Gıda fiyatlarında seçimden sonra başlayan yüksek oranlı artış trendi, iktidarın marketlere indirim yapmaya çağırmasına rağmen ekim ayıda da yüksek bir hızda devam etti. Ekimde gıda fiyatları bir önceki aya göre yüzde 6,8 oranında artarken, yılın ilk dokuz aylık dönemindeki fiyat artışı yüzde 85’e yaklaştı. Gıdadaki yıllık
enflasyon da yüzde 108,2 olarak hesaplandı.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge birimi KAMUAR, fiyatlarını Ankara’daki marketlerden düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak hazırladığı gıda fiyatları endeksinin Ekim 2023 sonuçlarını açıkladı.
TÜİK’in en son açıkladığı tüketim harcamalarıyla ilgili istatistiklere göre en zengin yüzde 20’lik kesim tüketim harcamalarının yüzde 16,6’sını gıda için ayırırken, en yoksul yüzde 20’lik kesimin tüketim harcamalarından gıdaya ayırdığı pay yüzde 35,8’e kadar çıkıyor. Dolayısıyla gıda fiyatlarında Türkiye’de son 40 aydır yaşanan
kesintisiz artış en fazla toplumun sabit gelirli yoksul kesimlerini olumsuz etkiliyor.
Açlık riski artıyor
Yanlış ekonomik ve tarım politikalarının gıda fiyatlarında tetiklediği artış, ülkedeki açlık ve yoksulluk riskini giderek daha da büyütüyor. İktidarın, ancak seçimden sonra zımnen “akıl dışı” ilan ettiği yanlış para ve kur politikasının faturasını yoksullar ödemeye devam ediyor. Türkiye’nin, bu yanlış politikalarla yıllarca sürecek bugünkü enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 519 oranında arttı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için vatandaşlar bu yıl ekim ayında 619 lira ödemek zorunda kaldılar.
Gıda Fiyatlarında Yıllık Artış (%)Eylül 2021’deki 100 Liralık Sepetin Bugünkü Fiyatı
2022 yılında yüzde 179,3’e kadar yükselen gıda fiyatlarındaki yıllık enflasyon bu yıl haziran ayına kadar baz etkisiyle, diğer bir ifadeyle bir önceki yılın aynı aylarında gıda fiyatlarında yaşanan artışın bu yılın aynı ayındaki artıştan yüksek olması nedeniyle düşüş eğilimindeydi. Ancak bu yıl temmuz ayından başlayarak aylık
artışlar yeniden önceki yılın aynı ayındaki artış oranının üzerinde seyretmeye ve dolayısıyla da yıllık enflasyon yeniden yükselmeye başladı. Haziranda yüzde 80,5’e indikten sonra temmuzda yüzde 92,2’ye çıkan gıdadaki yıllık enflasyon, ağustosta yeniden yüzde 100’ün üzerine yükselmişti. Eylülde yüzde 107,1’e çıktı, ekimde ise
yüzde 108,2 oldu.
Ekimde, meyve dışındaki tüm harcama gruplarında fiyatlar bir önceki aya göre arttı. Et, süt ürünleri, sebze, bakliyat gibi gıda maddelerinde önceki aya göre önemli artışlar yaşandı. Sadece meyve fiyatları önceki aya göre az da olsa azaldı.
Kasım 2022- Ekim 2023 aylarını kapsayan son bir yıllık dönemdeki ortalama gıda fiyatları, Kasım 2021-Ekim 2022 dönemindeki ortalama fiyatlara göre yüzde 108,6 oranında artış gösterdi. (Sami GÖkçe)