Gıdaların taze olduğu nasıl anlaşılır?

Acıbadem sitesinin verdiği bilgilere göre hazırlanmış bu rehberi okuyun. Artık gıdaların taze mi, bayat mı olduğunu kolaylıkla anlayacaksınız.
Gıdaları Raftan, Tezgahtan Taze Taze Alın!
Sebze ve meyveleri dolapta saklıyoruz ama nasıl? Peki ya marketlerde? Hem satış hem de saklama koşulları uygun olmadığında sebze-meyveler ya da hayvansal gıdalar, besin değerini kaybederken bazen tehlikeli sonuçlar doğur. Patates, soğan, taze fasulye, brokoli, karnabahar, ıspanak, pazı ve daha fazlası… Sebze-meyvelerin besin değeri çok çabuk kaybolabilir. Süt, yoğurt, yağ ve peynir türü ürünleri doğru kap ve koşullarda satılmadığında mikroorganizmaların saldırısına uğramış olabilir. Yumurtalar oda sıcaklığında “salmonella” riski taşır. Liste et, balık, mantar, konserve derken uzayıp gider. Günümüzde bilinçli ve sağlıklı beslenmenin giderek önem kazanması ile pek çok kişi satın aldığı ürünün sağlıklı koşullarda sunulmasına daha fazla dikkat eder. Bu noktada besinlerin taze mi bayat mı olduğunu anlamak için pratik bilgilere de ihtiyaç duyulur. Bazen çok tehlikeli olabilecek risklerin önüne geçebilmeniz için, sebze meyveden et ve süt ürünlerine, balıktan mantara aldığınız besin maddelerinin taze mi bayat mı olduğunu anlayabilmelisiniz.
Bayat Yumurta Nasıl Anlaşılır?
Yumurtanın 4 santigrat derecenin altında muhafaza edilmesi çok önemli. Aksi halde yumurtada mikroorganizmaların üreme olasılığı artar. Kabuğundaki salmonella varlığı, yumurtaya geçebilir. Görünüşünün kirli ve üzerinde küçük de olsa çatlak olmamasına da dikkat edin.
Süt ve Süt Ürünlerindeki Brusella
Tazelik süt ve süt ürünlerinde daha kolay anlaşılabilir. Çünkü süt ve süt ürünler tazeliğini kaybettiğinde ekşi bir koku yayar. Süt ve süt ürünlerinin satıldığı yerin ısısının 4 santigrat derecenin altında olmasına özen gösterilmeli. Aksi halde brusella veya salmonella gibi çeşitli mikroorganizmalar üreyebilir.
Eksi 18 Derece Değilse…
Üzerinde buz taneleri olan ürünleri almayın. Bu ürünün çözülüp tekrar dondurulduğunu gösteriyor ki birçok mikroorganizmanın üremesi ile karşılaşılmış olunabilir. Dondurulmuş gıda reyonundan satın alacağınız ürünlerin -18 santigrat derecede muhafaza edildiğine özen gösterin.
Dondurma Önceden Erimiş mi?
Paketlenmiş hazır dondurmalarda paketin dışında buz tanecikleri varsa bu, dondurmanın daha önceden eridiğinin ve bakteriyel üremeye açık hale geldiğinin göstergesidir.
Bayat Balık Kuyruğundan Belli Olur
Balık çok çabuk bozulma eğilimine sahip bir besin. Karnına parmağınızı bastırın. Eski formuna dönmüyorsa bayattır. Cildi gergin ve parlak, gözleri de canlı olmalı. Buğulu ve içe dönük gözlerden kaçının. Kafasından tutunca kuyruğu aşağı doğru değil, tavada durduğu gibi dimdik durmalı. Solungaçları pembe ve solungaç kapakları kapalı olmalı. Aksi halde bayat balık kötü sonuçlar doğurabilir.
Rengi Değişen Kırmızı Et
Parçalara bölünmüş halde belirli kaplarda satılan etler, fazla sulu ve kanlı, aşırı yumuşamış, ezilmiş, renk değiştirmiş, doğal rengi dışında yeşil, sarı gibi renk değişimlerine sahipse; bu, etin taze olmadığını gösterir. Bu tür ürünleri satın almayın.
Taze Tavuk Diri Olur
Tavuk ürünleri çok kısa sürede bakteri ürettiğinden bulaşıcı ve ölümcül hastalıklara neden olabilir. Bu nedenle ürünü alırken renginin normal, diri görünümlü olması, kendine has kokusunun haricinde şüpheye düşürecek bir koku bulunmaması ve göğsüne bastırdığımızda esnek olup eski şeklini alması, sulu ve gevşek bir görüntüye sahip olmamasına dikkat etmeli.
Konserve Gıdalardaki Kanser Tehlikesi
Konserveler de sağlıksız koşullarda satıldığında önemli riskler barındırabilir. Kapağı ve tabanı bombe yapmış, etiket bilgisi yıpranmış ve eskimiş ürünlerden mutlaka kaçınmalı. Kapağın üzerindeki bombe, o üründe clostridium botilinum mikroorganizmasını gösterebilirken bu tip bir gıdanın ölüme yol açabilir. Ayrıca gıda asitlerinin tenekeyle reaksiyonu sonucu oluşan hidrojen gazı da böyle durumlar ortaya çıkarabilir. Şişkin kaplarda ve uygunsuz koşullarda saklanan ürünler kansere neden olacak kimyasal tepkimeler oluşturabilir. Bu tür ürünler kesinlikle tüketilmemeli.
Kuru Soğandan Gelen Kötü Koku
Kuru soğan alırken nemlenmiş, filizlenmiş, yumuşak ve kötü kokulu soğanlara dikkat etmek gerekir. Dışı düzgün görünse bile kötü bir koku olması içeride çürümenin başladığı anlamına gelir. Kabuğunun yeşile dönmemiş olması önemli. Aksi halde hem lezzetsiz olur hem de evde çabuk bozulur.
Taze Patates Kabuğundan Anlaşılır
Patatesin kabuğu yeşile dönmüşse içerdikleri ‘solanin’ adlı madde zehirlenmeye yol açabilir. Yeşil renk koyulaştıkça zehirleme etkisi artar ve vücut direnci zayıf kişilerde ölüme bile neden olabilir. Filizlenmiş patates kişide baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, ishal gibi zehirlenme belirtilerine yol açabilir.
Yeşillikler Sararmasın
Diri görüntüsünden uzak, solgun hatta sararmaya yüz tutmuş yeşilliklerin besin değeri çok önemli ölçüde kaybolur ve bu besinler tazeliğini kaybederek bozulur.
Kahverengi Karnabahar
Karnabaharın üzerindeki kahverengi lekeler ve brokolinin sararmaya başlamış olması taze olmadığına işaret eder.
Taze Fasulye ‘Çıt’ Etmeli
Taze fasulye alırken bir tane kırın ve ‘çıt’ sesini duymaya dikkat edin. Kırdığınızda esnememesi ya da zor kırılması taze olmadığını gösterir.
Bayat Muzdaki Şekere Dikkat
Muzun kabuğunun çok değişmiş ve kahverengiye dönmüş olması içeriğindeki şeker oranının artıp besin değerinin düştüğü anlamına gelir. Muzun taze olup olmadığını sarı renginden anlayabilirsiniz. – Meriç Demiray-