Füruzan…

11 Şubat 2024 günü bir büyük değerimizi daha yitirmenin acısı içinde kaldık; Usta Yazar Füruzan’ı yitirdik.

Füruzan ilk kitabı Parasız Yatılı‘yla 1972 Sait Faik Hikâye Armağanı’nı kazandı. 12 Mart dönemini anlattığı ilk romanı 47’liler ile 1975 Türk Dil Kurumu Roman Ödülü’nü kazandı…

Savrulan, yitimlere uğramış kentsoylu insanları, yoksulluk ve yalnızlıkla savaşan kadın ve çocukları, özlem içindeki göçmenleri, güzel zamanların hasretini işledi. İnsanlarını, yazın kişiliklerini çok sevdi. Çok önemlidir; sevmek. Hep sevgiyle, duyarlıkla yaşadı Füruzan.

1975’te Batı Berlin’ e çağrıldı ve orada bir yıl kalarak işçilerle ve sanatçılarla röportajlar yaptı. Eserleri birçok yabancı dile çevrildi. Dokuz Çağdaş Türk Öykücüsü (1982, Volk und Welt Verlag) adlı antolojisini ve Die Kinder der Tiirkei (1979, Kinderbuch Verlag) adlı çocuk kitabını ise Doğu Berlin’de konuk kaldığı süre içerisinde hazırladı. 1988-1990 yıllarında çektiği Benim Sinemalarım filmi 1990’da Cannes Film Festivali’nin “Eleştirrnenlerin 7 Günü” ve “Altın Karnera” dallarından çağrı alarak; 158 film arasından seçilen 8 filmden biri olarak gösterime girdi. 1991 ‘de Uluslararası İran Fecr Film Festivali’nde, Uluslararası Jüri’den “En İyi İlk Film Jüri Özel Ödülü”nü kazandı. 1991’de Tokyo Uluslararası Film Festivali’nde seçilen “En İyi On Asya Filmi” arasında yer aldı.

Füruzan’ı bir yanıyla, bir an da olsa Leyla Erbil’e benzetirim. Öylesine ağırbaşlı, ilkeli, yazdı, yaşadı. En ufak bir tartışmalı, kuşkulu yan bulamazsınız anlayışında, yaşamında. Sevgili Ustam Mehmet Zaman Saçlıoğlu güzel yazmış Füruzan ile dostluğunu. Keşke daha sık arasaymışım, diyesi. Doğru insan bu duygudan kurtaramaz kendini yitim karşısında.

Yazmadan yapamayacağım; Füruzan Cumhuriyetin kazanımlarının değerini bilinçle bilen aydın olduğu gibi, Türk solunun, yayılmacılık karşıtı, yurtsever devrimci savaşımın da yazarıydı. Bunu vurgulamazsak çok eksik kalır.

Yapıtları sinemaya yatkın, görsellik yanı güçlü yapıtlardır. Bu nedenle olacak sinemaya çok başarılı uyarlandı. İzleyici ya da okura her zaman çağrışım alanı bırakıldı. Şu da gerçek ki o yılların okuru-izleyicisi bilgiliydi.

İlk anda kalıp söz gibi gelir ama gerçektir; Füruzan yapıtlarıyla her an yaşayacak. Onu daha iyi anlayacağız. Geleceğin dirilecek Türk yazınına da öğretmenlik edecek. Kesin.

Işıklar içinde uyu Füruzan. Toprak seni incitmesin. Başımız sağ olsun.

Yapıtları Öykü: Parasız Yatılı (1971), Kuşatma (1972), Benim Sinemalarım (1973), Gül Mevsimidir (uzun öykü, 1973), Gecenin Öteki Yüzü (1982), Sevda Dolu Bir Yaz (1999); Roman: 47’liler (1974), Berlin’in Nar Çiçeği (1988); Röportaj: Yeni Konuklar (1977); Gezi: Ev Sahipleri (1981); Balkan Yolcusu (1994); Oyun: Redife’ye Güzelleme (1981); Çocuk Kitabı: Die Kinder der Türkei (1979, “Türkiye Çocukları”), Şiir: Lodoslar Kenti (1991).

(YKY Yayınlarından yararlanılmıştır.)