Baş Döndüren Hastalık Vertigo…

Yerin ayağın altından kayması hissi, sersemlik, baş dönmesi… Vertigo hayat kalitesini düşüren önemli bir sorun. Özellikle depremlerden sonra artış gösteren vertigonun çözümü ise doğru tespit ve tedaviden geçiyor. Vertigo aslında kelime anlamı olarak şiddetli baş dönmesi anlamını taşımaktadır. Genelde hastalar yerin ayağının altından kayması şeklinde tarif eder. Hasta duvara baktığında duvarın, saate baktığında saatin dahi döndüğü baş dönmesi olarak tanımlanır. Genellikle yaşla ortaya çıkan bir rahatsızlık olsa da travmalarda sebepleri arasında gösterilebilmektedir. 6 şubat sonrası özellikle Hatay ve diğer deprem yaşamış şehirlerde insanlar daha sık baş dönmesi şikayetiyle hastanelere başvuruyor. Japon bilim adamlarının araştırıp litaratüre eklediği ‘Deprem Sonrası Vertigo’yu ne yazık ki şehrimizde de yaşıyoruz.

Baş Dönmesine Sebep Olan Hastalıklar

Vertigo aslında bir semptom ve vertigoya neyin sebep olduğunun araştırılması ve teşhis konulması önemlidir. Tüm dönme şikayetlerinin %80i iç kulak kaynaklıdır. Vertigoya neyin sebep olduğunun tespit edilmesi için çeşitli fiziksel testler, iç kulak hastalıkları ve nörolojik rahatsızlıkları eleyebilmek için doktor muayenesi ve gerekli görülürse MR ve çeşitli görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir. İç kulak kristallerinin yerinden oynaması olarak tanımlanabilen Pozisyonel Vertigo, iç kulaktaki denge organından beyine sinyal taşıyan denge sinirinin iltihaplanması sonucunda sonucu ortaya çıkan vestibüler nörit, iç kulak su basıncının artması şeklinde tanımlanan Meniere hastalığı ve benzerlerinde ilk bulgu “vertigo” –yani baş dönmesi- oluyor.

Gelelim en yaygın baş dönmesi sebeplerinden olan BPPV ( Bening Paroksismal Pozisyonel Vertigo ) nam-ı diğer Kristal Kayması. İç kulaktaki denge organımızın parçalarından olan Otolitlere halk arasında Kristal denir. Bu otolitlerden bazılarının olması gereken yerden yarım daire kanalına düşmesi sonucu Pozisyonel Vertigo gelişiyor. Bu durumda ani baş hareketleriyle tetiklenen şiddetli Vertigo atakları yaşanır. Yatma , yatış pozisyonunda dönme, ayakkabı bağlama hareketi, başın arkaya hareketi, tıraş olma gibi hareketler Vertigo atağını tetikler. Bu semptomlar aslında Pozisyonel Vertigoyu işaret etmektedir. Ancak Kristal kaynaklı olduğunu anlamak için yapılan testler ile tanı doğrulanır. BPPV Pozisyonel Vertigo bazen Vestibüler Migren , Fonksiyonel Vertigo gibi hastalıklarla karıştırılabilmektedir.

Pozisyonel Vertigonun Tedavisi Kristal Yerleştirmeleri ve Denge Rehabilitasyonu

Tedavisi ise Kristal yerleştirme manevraları ile yapılmaktadır. Kristallerin hangi kanala düştüğünün fiziksel değerlendirmeler ile yapılıp , Kristalin uygun manevra ile yerine döndürülmesi ile yapılır. Gerekli uygulama yapıldığı anda hastanın kristalleri yerlerine döner ve Vertigo atağı geçer. Baş dönmesi için kullanılan ilaçlar zaman içerisinde denge organında zayıflamaya sebep olabilmektedir. Bu nedenle ilaç kullanımı öneri üzerine kontrollü şekilde olmalıdır. Ancak bazı hastalar 2,3 günle 2 hafta arasında hastalar temkinli hareket eder ve bu sürede hafif sallanma hissi varmış gibi tarif ederler. Yapılan çalışmalar Pozisyonel Vertigo geçiren kişilerin ortalama olarak 6 ay ile 2, 3 yılda bir olmak üzere tekrar Vertigo atağı geçirebildiğini göstermiştir. İhtiyaç duyulması durumunda hasta denge eğitimine yani vestibüler rehabilitasyon programına alınır. Sağlıklı günler dilerim.