Fotoğraf, Sinema, Video

Günümüz çelişki ve hız çağı.  Yaşam büyük hızla akıyor; Dünya’nın uzaydan dönüşünü izler gibiyiz. Yavaşlığın derinliğini, hazzını unutalı çok oldu. Hiçbir romancı düşen yaprağı kırk sayfada anlatmıyor artık.

Dünyanın küçüklüğü söylenip dururken, en gereksinim duyduğunuz zamanınızda yanınızda kimseyi bulamıyorsunuz.

Görsel sanatlar çok yeni. Bir o denli hızlı gelişme sağlandı bu alanda.

Felsefesi Plotinos’a, lümen kavramına uzanır. Lümen, ışık nesneyi yaratır.

Fotoğraf ilk durumuyla aynı konumda uzun beklemeyi gerektirirdi. Çok itici işler yapılabildi; ölü fotoğrafları gibi… Zamanla çekim hızlandı. Saniyenin altında süreye indi. Bugün videonun girmediği yer yok. Videoyu uzun süre kayıtta tutabilirsiniz. Durdurabilir, geri-ileri sarabilirsiniz. Videobur gibi bir sözcük hiç yanlış olmazdı ama Türkçe değil.

Fotoğrafın bile gerçekle ilgisi çok zayıftır. Fotoğraf karesi dışında neler bulunduğunu bilemeyebiliriz. Okumanın yerini görselliğin almasıyla bilgiden, eleştirellikten uzaklaşıldığı yaklaşımını kuşkuyla karşılayan düşünürler var. Kırk yedi yaşında yaşamını yitiren Ulus Baker böyle bir düşünürdü. Montaj temel belirleyici olarak sinemayı ve televizyonu etkiledi. Deleuze, Godard (Yeni Dalga), Eisenstein, Vertov başlıca görsel sanat düşünürleridir.

Stalin döneminde sinema da baskılandı ve propaganda, bu amaçla endüstri egemen oldu.

Batıya bakıldığında özellikle videonun gelişiminde ve egemen kapitalist ilişki ağını kırmasında feminist öncülerin savaşımı belirleyiciydi: Bedenimi görüyorum!

Günümüzde video ortamı tüm yeryüzünde. Temel sorun bu olanağın bilgilenme, düşündürme yönüne nasıl yöneltileceğiyle ilgilidir.

Özellikle uzgör (televizyon) toplum üzerinde ezici bir güç. Bunu yönlendirme amaçlı haberlerle, dizilerle, gündüz kadın-erkek kuşak izlenceleriyle, sözde açıkoturum, tartışma montajlarıyla yapıyor. Halkı bir yerlere hazırlamak da yönlendirme uygulamasının içindedir. Yavaş yavaş kaynama noktasına ulaştırılan kurbağa benzeri.