Keçilerdeki subklinik mastitisin moleküler düzeyde teşhis edilmesi, hayvancılık sektöründe önemli bir adım olacak. TÜBİTAK tarafından desteklenen bu proje, sağlık ve süt kalitesi üzerine katkılar sağlamayı hedefliyor.
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Veteriner Fakültesi Genetik Anabilim Dalı’ndan Doçent Doktor Hüseyin Özkan’ın yürütücülüğünde, TÜBİTAK tarafından 1 milyon 665 bin TL ile desteklenen yeni bir proje, keçilerde klinik muayenede teşhis edilemeyen meme hastalığı Subklinik Mastitisin moleküler yöntemlerle teşhis edilmesini hedefliyor.
Subklinik Mastitis: Çiftlik Hayvanlarında Önemli Bir Sorun
Keçi sütü, alerji ve beslenme bozukluğu yaşayan bebekler de dahil birçok insan için sağlıklı ve kaliteli bir gıda kaynağı olarak öne çıkıyor. Ülkemizde keçi sütü, kaliteli hayvansal ürünler olmasının yanı sıra, dondurma ve peynir gibi süt ürünleri için de değerli bir hammadde. Ancak, diğer çiftlik hayvanlarında olduğu gibi keçilerde de mastitis adı verilen, özellikle bakteriyel kaynaklı enfeksiyonlar nedeniyle meme dokusunda sorunlar oluşabiliyor. Subklinik mastitis, klinik belirtiler göstermeyen ancak ciddi verim kayıplarına yol açan bir mastitis türü olarak dikkat çekiyor.
MikroRNA’lar ve Potansiyel Kullanımları
Doç. Dr. Hüseyin Özkan, 2024 yılında Fizyoloji ve Tıp alanında Nobel Ödülü kazandıran mikroRNA’ların, hastalıkların teşhis ve tedavisindeki önemli potansiyeline dikkat çekti. Özkan, mikroRNA’ların insan ve hayvanlarda fizyolojik ve patolojik durumların değerlendirilmesinde biyobelirteç ve terapötik hedef olarak büyük umut vaat ettiğini belirtti. Bu moleküller, kanser gibi önemli sağlık sorunlarının çözümünde de etkin bir rol oynuyor.
Projenin Amaçları ve Hedefleri
Proje, keçilerde subklinik mastitisin yaygın etkenlerinden biri olan Staphylococcus aureus bakterisinin beyaz kan hücrelerinde yarattığı mikroRNA profiline Yeni Nesil Dizileme teknolojisi ile bakmayı amaçlıyor. Bu araştırmada, mikroRNA’ların keçilerde klinik belirtiler göstermeyen mastitis için biyobelirteç ve terapötik hedef olma potansiyeli biyoinformatik düzeyde analiz edilecek. Ayrıca, proje kapsamında değişen mikroRNA’ların sütteki profilleri ile süt kalite parametreleri arasındaki ilişkiler de incelenecek.
Sağlık ve Süt Kalitesi Üzerinde Önemli Katkılar
Doç. Dr. Özkan, proje bulgularının keçi yetiştiriciliği için sağlık ve kalite açısından önemli katkılar sağlayacağını düşündüklerini belirtti. Ayrıca, elde edilecek moleküler verilerin diğer çiftlik hayvanlarında da görülen subklinik mastitisin teşhis ve tedavisi konusunda yeni fikirler sunabileceğine inandığını vurguladı.
Doç. Dr. Hüseyin Özkan’ın yürütücülüğünde gerçekleşen projede Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve Tarım Bakanlığı’ndan uzman bir ekip yer alıyor. 30 ay süresince devam edecek projede, iki doktora öğrencisi bursiyer olarak görev alacak.