Hatay ve Kahramanmaraş, 6 Şubat 2023’te meydana gelen büyük depremlerle ciddi bir yıkıma uğradı. Depremin merkez üssü Kahramanmaraş ve büyük hasar gören Hatay’da, enkazdan çıkan malzemelerin çevreye duyarlı şekilde geri dönüştürülmesi için önemli bir proje başlatıldı.
Japon Hükümeti ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) işbirliğiyle, Türkiye Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen “Deprem Enkazının Çevreye Duyarlı Yönetimi ve Tehlikeli Atıkların Güvenli Bertarafı Projesi,” afet sonrası enkazların yeniden kullanımı ve güvenli bertarafı adına önemli bir adım atıyor.
Enkaz Geri Dönüşüm Tesisleri Altınözü ve Dulkadiroğlu’nda Kuruldu
Proje kapsamında, asbest gibi tehlikeli atıklardan korunmak amacıyla Hatay’ın Altınözü ilçesi ile Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu ilçelerinde iki enkaz geri dönüşüm tesisi kuruldu. Bu tesislerde günlük toplamda 8 bin ton enkaz, makine ve el yordamıyla ayrıştırılarak geri dönüşüme kazandırılıyor. Ayrıştırılan malzemeler arasında kum, çakıl ve taş, altyapı çalışmaları için kullanılmak üzere değerlendiriliyor. Ahşap, plastik ve kağıt gibi diğer malzemeler ise farklı alanlarda yeniden kullanıma sunuluyor.
Hatay’da 19 Milyon Metreküplük Enkaz Ayrıştırılıyor
Hatay Valisi Mustafa Masatlı, depremlerden sonra kentte büyük bir enkaz yığınının oluştuğunu belirterek, “Toplamda 19 milyon metreküplük enkaz çıktı. Bu enkazı güvenli bir şekilde bertaraf etmek için 23 farklı bölgeye geçici enkaz döküm alanları kurduk ve burada enkazları toplayıp ayrıştırıyoruz,” dedi. Hatay’da eski yapılardan kaynaklanan asbestin insan sağlığına zarar vermemesi adına, yıkıntıların şehir merkezlerinden uzak bölgelere taşındığını vurgulayan Masatlı, proje kapsamında 1 milyon ton enkazın ayrıştırılacağını kaydetti.
Ekonomik Katkı ve Çevresel Faydalar
Proje, hem çevre kirliliğinin önüne geçilmesini hem de afet sonrası ortaya çıkan malzemelerin ekonomiye kazandırılmasını amaçlıyor. Masatlı, bu yöntemle, hem asbestin çevreye ve insan sağlığına olan zararlarının önlendiğini hem de ayrıştırılan malzemelerin altyapı projelerinde kullanılabildiğini belirtti. Hatay’da yapılan çalışmalar, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın başlattığı “Sıfır Atık Projesi”ne önemli bir örnek teşkil ediyor.
Kahramanmaraş’ta Enkaz Ayrıştırma Çalışmaları
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanı Fırat Görgel de, depremde büyük hasar gören şehirde enkaz yönetiminin önemini vurguladı. Görgel, Kahramanmaraş’ta Karacasu, Erkenez ve Elbistan bölgelerinde enkaz döküm alanları oluşturduklarını ifade ederek, “Karacasu Kırım Mahallesi’nde kurduğumuz geri dönüşüm tesisi sayesinde günde 4 bin ton enkaz ayrıştırabiliyoruz. Bu ayrıştırmadan elde edilen malzemeler, yol ve altyapı çalışmalarında kullanılacak,” dedi.
Kahramanmaraş’ta toplamda 11 milyon metreküplük enkazın ayrıştırılacağı ve geri dönüşüm tesislerinin her geçen gün kapasitesinin arttırılacağı belirtiliyor.
Sonuç olarak, Hatay ve Kahramanmaraş’ta yürütülen bu proje, sadece çevre dostu bir çözüm sunmakla kalmayıp, aynı zamanda ekonomiye katkı sağlamakta ve depremin yıkıcı etkilerini en aza indirgemek adına önemli bir adım atmaktadır.