Canlandırılacak Köy, Köyde Eğitim, Mektuplarla Köy Enstitüsü Yılları, Pestalozzi Çocuklar Köyü, Yayımlanmamış Yazılar… Büyük Eğitimbilimci-Düşünür İsmail Hakkı Tonguç yeryüzü ölçeğindedir ve aşılamamıştır. Yalnız kuramcı değil uygulayıcıdır, eylemcidir. Başta alanı eğitim olmak üzere usta devrimcidir, aydınlanma yanarcasıdır. Dokuz bin köyü adım adım incelerken bu eşsiz kitapları nasıl, ne zaman yazdı… Cumhuriyet Kitapları Yayınevi, Türkiye İş Bankası Yayınları, yine değerli kuruluşumuz İsmail Hakkı Tonguç Belgeliği Vakfımızla güçlü dayanışma içine girerek Tonguç Babanın, Dr. Engin Tonguç’un, Belgeliğimizin kitaplarının yeni basımlarını yaptığı gibi İsmail Hakkı Tonguç’un ilk kez gün ışığına çıkan Ateşi Keşfeder Gibi… Yurt ve Dünya İzlenimleri adlı kitabını yayımladı. Kitap Tonguç Babanın çektiği güzelim fotoğraflarla daha da varsıllaşırken, Başkanımız Usta Gazeteci Işık Kansu tarafından yayıma hazırlandı, yer yer günümüz Türkçesine uyarlandı.
İsviçre’de yayımlanmış Dünya Pedagoji Ansiklopedisi’nde yer verilen tek Türk Düşünür İsmail Hakkı Tonguç, eşsiz Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel’le, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’yle birlikte yaptığı bu gezilerin izlenimlerini inceyazın (edebiyat) güzelliğinde yazmış. Güzellik yalnızca yazıda mı?.. Yöneticiler, insanlar, köylüler, yurt parçaları… Ast üst yok, kibir yok. Yurdu geziyor, dinliyorlar. O köy uzakta değil. Bastıkları yer, sarıldıkları, kucaklaştıkları insanımız. Ozan Ceyhun Atuf Kansu’nun şiirlerindeki gibi, tren istasyonlarımız, istasyon adlarımız, çağlayanlarımız, ırmaklarımız, dağlarımız, köylerimiz… Çayın akarsu sesi, kavaklar, söğütler, keçiler. Yıl 1939. Avrupa titriyor. Savaşın eli insanlığın üzerinde dolaşıyor. Tonguç Baba, Hasan Âli Yücel, İsmet İnönü köy enstitülerinin yerlerini belirlemekte, somut eğitim gereksinimlerini kaydetmekte, genç eğitmenlerin coşkusunu gözlemekteler. Kısa süre sonra köy enstitüleri tansığı başlayacak…
Tonguç Baba gerçekliğin arasına türkü sözleri, halkbilim motifleri, temaları ekler ki ciltler dolusu karşılayamaz (İsmail Hakkı Tonguç, Ateşi Keşfeder Gibi… Yurt ve Dünya İzlenimleri, (Haz. Işık Kansu), Cumhuriyet Kitapları Yay., 2025).
YORUMLAR