Hatay’da depremin yerle bir ettiği 600 Konutlar bölgesi, yerinde dönüşümle yeniden inşa edildi. Ancak yeni evlerine kavuşan bazı vatandaşlar, işçilik hataları ve ek tadilat masrafları nedeniyle mağdur olduklarını söylüyor.
600 konutlar neden gündemde?
Hatay’ın Antakya ilçesi sınırlarındaki 600 Konutlar, 6 Şubat depremlerinde en ağır yıkımı yaşayan bölgelerden biri olmuştu. Yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği bu alanda, yerinde kentsel dönüşüm modeliyle yeniden inşa süreci başlatıldı. Proje kapsamında çok sayıda bina kısa sürede yükselerek hak sahiplerine teslim edildi. Ancak, yeni evlerine taşınan bazı depremzedeler, karşılaştıkları sorunları dile getirmeye başladı.
Depremzedeler evlerine kavuştu ama neden şikayetçi?
Yeni konutlarına taşınan bazı vatandaşlar, evlerde ciddi işçilik hataları bulunduğunu ifade ediyor. Dairenin tesliminden sonra yapılan kontrollerde, altyapı sorunları, çatı sızıntıları, kapı-pencere montajlarındaki bozukluklar gibi pek çok eksiklik dikkat çekti. Bu aksaklıklar nedeniyle bazı aileler, evlerine geçtikten sonra ortalama 70-80 bin TL arasında ek harcama yapmak zorunda kaldı.
Vatandaşlardan biri, “Depremi atlatıp yeni evimize geçtik diye sevinmiştik ama karşılaştığımız tablo iç açıcı değil. Zaten zor durumdayız, bir de üstüne bu masraflar geldi” sözleriyle yaşadığı mağduriyeti anlattı.
Yerinde dönüşüm çalışmaları yeterli mi?
Yerinde dönüşüm modeli, afet sonrası şehirlerin kimliğini ve sosyal dokusunu korumak adına önemli bir adım olarak görülüyor. Hatay’da uygulanan bu modelle, vatandaşlar kendi mahallelerinde, tanıdıkları komşularıyla birlikte yaşamaya devam etme imkânı buldu. Ancak uygulamanın denetim ayağında ciddi eksiklikler olduğu görülüyor.
Bazı müteahhit firmaların aceleyle gerçekleştirdiği çalışmaların, kalite kontrol süreçlerinden tam anlamıyla geçmediği yönünde eleştiriler mevcut. Bu durum da uzun vadede hem vatandaşlara maddi yük hem de güvenlik riski olarak geri dönüyor.
600 konutlarda yaşananlar diğer projeler için ne ifade ediyor?
600 Konutlar’da yaşanan sıkıntılar, ülke genelinde yürütülen diğer deprem konutu projeleri için önemli bir uyarı niteliği taşıyor. Özellikle deprem bölgelerinde inşa edilen yapılar için, sadece hızlı teslim süresi değil, aynı zamanda kaliteli ve güvenli yapılar da öncelikli olmalı.
Uzmanlar, bu tür projelerde bağımsız denetim mekanizmalarının daha etkin çalışması gerektiğine dikkat çekiyor. Aksi takdirde, afet sonrası yapılan iyileştirme çalışmaları, halk nezdinde memnuniyet yaratmak yerine yeni sorunları beraberinde getirebilir.
Vatandaşlar ne talep ediyor?
Evlerine geçtikten sonra kendi imkanlarıyla eksikleri tamamlamaya çalışan vatandaşlar, yetkililerden destek ve denetim talebinde bulunuyor. Özellikle inşaat firmalarının yaptıkları işlerin daha sıkı kontrol edilmesini isteyen depremzedeler, “Bir daha evimizi kaybetmek istemiyoruz, bari sağlam yapılarla yaşayalım” diyor.
Öte yandan, yaşanan bu durum bazı hak sahiplerini maddi olarak yeniden zorlarken, sosyal devlet anlayışı gereği bu yükün kamusal desteklerle hafifletilmesi gerektiği ifade ediliyor.