Antakya. Güzel ve derin memleket… Damarları uzanmış tarihe. Bir ulu ölmez ağaçtır. Anlatır anlatır…
Bu anlatıma dil olan saygın bilimcimiz Ebru Altan, Antakya -Haçlı Prinkepsliği Tarihi Kuruluş Devri 1098-1112 (Türk Tarih Kurumu, 2. Baskı, 2018) adlı kitabı, üzerinde özenle çalışılması, çözümlenmesi, yaygınlaştırılması gereken bir yapıt.
Ebru Altan kaynaklarını başlıca üçe ayırmış. Latin kaynakları, İslam kaynakları, Bizans, Ermeni, Süryani kaynakları.
1098, ilk Haçlı Seferinin yılı. Toplam sefer sayısını sekiz olarak belirten yazarların yanısıra, dokuza, giderek ona çıkaranlara da rastlanır. Doğu iştahı, şehveti bu denli yoğun. Biz Türklere karaçalmalarının tersine çok barbarlar, ilkeller. Hıristiyanlık, bağnaz sömürgeciliklerine perde.
Constantinepolis’e gelirler ve İmparator Aleksios’la anlaşırlar. İmparator çaresizdir. İzleyen dönemde anlaşmaya pek de uymazlar. 1202-1204 yıllarındaki, dördüncü Haçlı Seferinde Constantinepolis yağmalanacak, taş üstünde taş kalmayacaktır. İznik’i kuşatırlar. Bizans, arabalarla hafif gemiler gönderir, İznik Gölü’ne indirir, Kılıçaslan yönetimindeki Selçuklu Türklerini Bizans teslim alır…
Ardından Haçlı ordusu Antalya’yı kuşatır. Yakıcı biçimde açlık çekerler; insan yerler. 28 Haziran 1098’de Haçlı egemenliği kesinleşir. Bohemund ile Raymond arasında liderlik savaşımı yoğundur ve Bohemund galip çıkar. Kudüs’e entrika ziyaretiyle Bohemund’un egemenliği pekiştirilir…
İlginçtir, Türklerle Bizans zaman zaman birlikte hareket ederek başarı kazanırlar. Ne ki Müslüman orduları Haçlı ordusuyla güçbirliğine girer. Bin yıllık kapı komşunun, bir günde celladın olması gerçeğine bu bilgide de tanıklık ediyoruz. Acıyla kederle.
Büyük Selçuklu Devleti Haçlılara karşı saldırıya geçer. Dönem, ünlü 1071 Malazgirt Muharebesi sonrasıdır.
Bunca değerli araştırmayı yansıtmaya, köşeyazısı olanağı yetersiz. Ve tabii birikimim. Belirtmeliyim ki Sayın Ebru Altan kutlama iletimi büyük incelikle karşıladı; sağ olsun. Bu kitap mutlaka okunmalıdır. Beni başka değerli kitapları okumaya yönlendirdi çalışma. Örneğin, başat kaynaklardan Anna Komnena’nın Alexiad’ına…
Altan Öğretmenimi buradan da yürekten kutlarım. Esenlik dilerim. Antakya ayağa kalkacak. Yolu yok!
YORUMLAR