Tarım ve Orman Bakanlığı’nın uzun süredir gündemde olan toprak düzenlemesi yürürlüğe girdi. Atıl tarım arazilerinin ekonomiye kazandırılması hedeflenirken, başvuru ve kiralama sürecine dair detaylar da netleşti. Arazi sahiplerinin rızası aranmadan yapılacak kiralama işlemleri tartışmaları da beraberinde getirdi.
Atıl araziler ekonomiye kazandırılacak
Türkiye genelinde atıl durumda bırakılan tarım arazileri, yeni düzenleme ile üretime kazandırılacak. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hayata geçirilen uygulama, iki yıl boyunca ekilmeyen arazilerin devlet tarafından kiralanmasına olanak tanıyor. Böylece kullanılmayan toprakların yeniden işlenmesi ve tarımsal üretimde artış sağlanması hedefleniyor.
Antalya, Konya, Kayseri gibi tarımsal potansiyeli yüksek illerde yapılan tespitlerde çok sayıda arazinin kullanılmadığı belirlendi. Geçtiğimiz yıl ekimi yapılan ancak bu yıl boş bırakılan topraklar ise kapsam dışında tutuldu.
Kiralama süreci ve başvuru şartları
Arazi kiralamak isteyen çiftçiler ve yatırımcılar, Tarım Arazileri Değerleme ve Edindirme Bilgi Sistemi üzerinden ya da il müdürlükleri aracılığıyla başvuru yapabilecek. Başvuru sürecinde birden fazla talep gelmesi durumunda en yüksek teklifi veren kişi öncelikli hak sahibi olacak. Tekliflerin eşit olması halinde ise tarımsal potansiyeli daha yüksek işletmelere veya bitişik arazilere sahip başvuru sahiplerine öncelik tanınacak.
İlan edilen araziler, muhtarlıklarda ve il müdürlüklerinin resmi internet sitelerinde 7 gün süreyle duyurulacak. Kiralama süreci sezonluk olacak ve tarım dışı kullanım tespit edilirse sözleşmeler iptal edilecek. Ayrıca elde edilen kira gelirleri doğrudan arazi sahiplerine aktarılacak. Sahibi vefat etmiş ve miras paylaşımı yapılmamış araziler için ise kira bedeli kamu bankalarında açılacak özel hesaplara yatırılacak.
Arazi sahibinin rızası aranmayacak
Yeni düzenlemenin en tartışmalı kısmı, arazi sahibinin rızası aranmadan kiralama yapılabilmesi. İki yıl boyunca ekimi yapılmayan araziler, ilgili prosedürler tamamlandıktan sonra devlet tarafından üçüncü kişilere kiralanabilecek. Bu sürecin yönetimi ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülecek.
Bu uygulama, özellikle büyükşehirlerde yaşayan ve arazilerini uzun süredir değerlendirmeyen vatandaşlar arasında tepki toplarken, tarımsal üretimi artırmayı hedefleyen çevreler tarafından ise olumlu bir adım olarak değerlendiriliyor.
Ekonomiye katkı beklentisi
Yetkililer, bu düzenlemenin tarımsal üretimde verimliliği artırarak hem ekonomiye katkı sağlayacağını hem de kırsal kalkınmayı destekleyeceğini belirtiyor. Tarım sektöründe daha fazla yatırımcıyı teşvik edecek düzenleme ile iş gücü ihtiyacının da artması bekleniyor.
Uzmanlar ise uygulamanın başarısının, kira bedellerinin adil belirlenmesi ve sürecin şeffaf yürütülmesiyle doğru orantılı olacağına dikkat çekiyor.