Erzin’deki antik Epiphaneia (İssos) kentinde Roma dönemine ait Takvim Mozaiği’nin Eylül ayı paneli gün ışığına çıktı. Mozaiğin her ayı burçlarla eşleştirilmiş ve çift dilli yazıtlarla tasvir edilmiş olması, eseri benzersiz kılıyor.
Antik Stoa ’da keşif
Hatay’ın Erzin ilçesinde yürütülen kazılarda, antik Epiphaneia kentinin güney stoasında yer alan 7 metre genişliğindeki Takvim Mozaiği’nin Eylül ayı paneli ortaya çıkarıldı. Mustafa Kemal Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Banu Özdilek’in başkanlığında ve uluslararası bilim insanlarının katkısıyla yürütülen 2025 kazı sezonunda, stoa galerisine döşenen zemin mozaiği detaylı şekilde incelendi.
Roma astrolojisi ve kırsal yaşam
Mozaiğin 10. ve 11. panelleriyle birlikte, Zodiac’lı Takvim Mozaiği’nin her ayı Roma astrolojisindeki burçlarla eşleştirilmiş durumda. Çift dilli Eski Yunanca ve Latince yazıtlar, ayları ve kırsal aktiviteleri betimleyen sahneleri anlatıyor. Eserin giriş kısmında ise mozaği yaptıran Epiphaneialı din görevlisi Romanos’un kendini ve eşini tasvir ettiği ithaf yazıtları bulunuyor.
Sanat ve sembolizm bir arada
Doç. Dr. Özdilek, açığa çıkarılan Eylül ayı paneliyle birlikte mozaiğin stoa yapısına mimari, sanatsal ve sembolik bir değer kattığını belirtti. Stoa için hazırlanan koruma ve rölöve projeleri ilgili kurullara sunuldu. Alanın resmi ören yeri statüsü kazanması hâlinde, bu eşsiz mozaik özgün konumunda sergilenebilecek.
Kültürel ve turistik önem
Akdeniz bölgesi mozaikleri arasında ikonografisi ve epigrafisiyle öne çıkan Takvim Mozaiği, antik Epiphaneia’nın kültürel zenginliğini yansıtıyor. Yeni panelin gün ışığına çıkarılmasıyla, bölge turizmine de katkı sağlanması bekleniyor. Böylece İssos’ta geçmişten günümüze kırsal yaşam ve tarımsal üretim geleneği mozaik paneller aracılığıyla aktarılmaya devam ediyor.