Türk uygarlığı Göktürk ve Uygur abecelerini, Orhun yazıtlarını, diğer yazıtları, Divani Lugatit Türk eşsiz yapıtını yaratmıştır. Sarsılamaz somutlukta kanıtlardır bunlar… Osmanlı kısa sürede köküne sırt döndü. 600 yıl Türkü ve Türkçeyi aşağıladı, her alandan dışladı. Türkçemiz, ekinimiz sözlü ekinimizin yaratıcılarınca korundu. Öncüleriyse halk saz ozanlarıydı. Yunus Emre çok özeldir. Kazak Abdal, Pir Sultan Abdal, Nesimi, Karacaoğlan…
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Türk Devrimini eşzamanlı ve çok boyutlu biçimde başardı.
1-Sultanlığın yıkılarak ulus egemenliğine geçiş.
2-Türkiyemizi işgal etmiş emperyalizmin ordularına karşı bağımsızlık, özgürlük savaşı ve utkusu.
3-Dil Devrimiyle Latin abecesini benimsemek, yeni aydın, eleştirel insanı yaratmak.
Atatürk daha bağımsızlık utkusundan önce asıl savaşın utkudan sonra, bilgisizliğe karşı verileceğini vurgulamıştır. Öyle de yaptı.
1 Kasım 1928 tarihinde Latin abecesine geçildi. 12 Temmuz 1932’de Türk Dil Kurumu (ilk adı Türk Dilini Tetkik Cemiyeti) kuruldu. 26 Eylül -5 Ekim1932 tarihleri arasında ise Türk Dili Kurultayı yapıldı Atatürk Kurultayı yerinde, Dolmabahçe Sarayında dinledi. Konuşmalar radyoda yayımlandı. Ulus büyük ilgi gösterdi. Yurtdışından da konuk bilimciler gelip bildiriler sundular. Dünyada değil bilimsel toplantı yapmak, Nazizmin ayak sesleri duyulmaktadır. Yeryüzünde en saygın ülkeyiz…
Türkiye bu tarihteki Türk Dili Kurultayı gibisini bir daha yaşamadı. 26 Eylül’ler Dil Bayramı oldu. Hangi bağımsızlık bayramımız en büyük bayram değil ki…
Abece değiştirmek, Dil Devrimi Atatürk’e öykünen Afgan Kralının başını yemiş, çok zor eylemdir. Başarmak kuyumcu terazisi duyarlığı, ustalığı ister.
Osmanlı’nın Cumhuriyet’e devrettiği belalardan biri de neredeyse yok denebilecek okurluktur. (Okuryazarlık demiyorum). En en iyimser öngörüyle %7’dir. Kadın yoktur, Türk eh işte!.. 40.000 köyün 35.000’inde okul yoktur…
Türk Dil Kurumu Tarama Sözlüğü (8 cilt) ile Derleme Sözlüğü (6 cilt) yayımladı. Sözlükler yıllarca süren çalışmanın ürünüdür. Tarama Sözlüğü ulusun halk dilinde, dağarcığında bulunan sözcüklerin, yazılı alana yansıması, kaynaklık etmesi için kayıtlanması amacıyla toplandı, yayımlandı. Derleme Sözlüğü Türk inceyazınındaki, roman, öykü, şiir, oyun…yapıtlarındaki öz sözcükleri, örnek alıntı tümcelerle derlenmesinden oluşturulmuştur. Bu kaynak yapıtlar değer biçilemez gömüdür.
1932’den buyana öz Türkçe ulusun gönlünde öyle yer etti ki onyıllarca Türkçeye düşmanlık besleyenler bile bu güzelim sözcükleri kullanmak zorunda kaldılar. Türk Dil Kurumu’nu yüz akımız yazarlarımız yönetiyordu. Agop Dilaçar, Hasan Âli Yücel, Ceyhun Atuf Kansu, Cahit Külebi, Oktay Akbal, Bedrettin Cömert, Şerafettin Turan, Sevgi Özel…
1980 faşist darbesinin ilk kötülüklerinden biri Türk Dil Kurumu’nu, devlet memurluğuna çevirerek kapatmak oldu. Seçilmiş son Başkan Prof. Dr Şerafettin Turan “Size teslim etmiyorum, zorla alıyorsunuz,” demiştir. Ve dönemin aydınları Cevat Geray, Orhan Asena, Gülten Akın, Sevgi Özel, Haldun Özen, Ali Püsküllüoğlu, Bahriye Üçok, Talip Apaydın, Aydın Köksal… bu zorbalığa, Atatürk’ün vasiyetini çiğnemeye duyarsız kalmayıp, Dil Derneği’ni kurdular.
Nâzım Hikmet Dilde devrimin durdurulamayacağını, Türkçeyi marangozun ağacını sevmesi gibi sevdiğini söyler. Nurullah Ataç ömrünü Türkçeye adar. Fazıl Hüsnü Dağlarca Türkçe benim ses bayrağım yazar. Emin Özdemir Türkçenin babasıdır, sözcükler türeten. Köy enstitüleri Türkçenin pınarıdır, romanlar, şiirler, öyküler dolusu…
Dil Bayramımız kutlu olsun! Nice bayramlara.
YORUMLAR