Teşvikler ve düşük maliyet yön değiştirdi
Devletin sağladığı istihdam ve vergisel teşvikler ile İstanbul’da arsa üretiminin güçleşmesi, sanayicilerin yeni yatırımlarında Anadolu şehirlerini daha cazip hâle getirdi. Anadolu’daki geniş arazi imkânları ve daha düşük maliyetler, yatırım tercihlerini önemli ölçüde etkiliyor.
İstanbul’da arsa dâhil bir fabrika inşaatı 5–6 milyon TL’den başlarken, Anadolu’da bu bedelin %30–40 daha az olduğu belirtiliyor. Fabrika kiralarında da benzer bir tablo var: İstanbul’da 500 bin TL’den 10 milyon TL’ye uzanan kira skalası, Anadolu’da 100 bin TL ile 4–5 milyon TL arasında değişiyor.
Bu yönelimle Ankara Beypazarı, Bilecik, Kayseri, Denizli, Bolu (Mudurnu–Göynük), Balıkesir Kepsut ve Sakarya Hendek gibi birçok il ve ilçe sanayicinin yeni gözdesi oldu.
OSB’lerde fiyatlar katlandı
Organize Sanayi Bölgeleri’ne olan talep büyük artış gösterirken, son 3 yıldaki değer yükselişi dikkat çekiyor.
Balıkesir Kepsut: 500 TL olan metrekare fiyatı 3 bin TL’ye çıktı.
Bilecik: 200 bin TL düzeyindeki arsa değerleri 2,5 milyon TL’ye ulaştı.
Bazı bölgelerde artışın 8–10 kata kadar çıktığını belirten sektör temsilcileri, tarım ve hayvancılık bölgelerinde dahi arazi talebinin hızla arttığını aktarıyor.
“Geleceğin Gebze’si Anadolu’da”
Investtime Yatırım Danışmanlığı ve Arsa Ofisi Kurucusu Halil İbrahim Dindi, Bilecik, Kütahya, Eskişehir ve Burhaniye gibi yerlerin geleceğin Gebze’si olarak görüldüğünü ifade etti. Bu bölgelerde büyük ölçekli sanayi tesislerinin açıldığını belirten Dindi, “Son üç yılda Bilecik OSB’de 8–10 kat değer artışı yaşandı. 200 bin liraya aldığımız arsa için bugün 2,5 milyon TL teklif geliyor” dedi.
Bolu, Denizli ve Bilecik gibi illerde arsa stokunun tükendiğini belirten Dindi, yabancı yatırımcıların da tarım arazilerine ilgi gösterdiğini söyledi.
“Arsa fiyatı tesis maliyetini geçti”
Albayrak Beton Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Albayrak, İstanbul’da yatırım için arsa bulmanın neredeyse imkânsız hâle geldiğini vurgulayarak, “300 milyon TL’lik arsanın üzerine 150 milyon TL’lik tesis kuruluyor. Arsa maliyetleri fabrika maliyetini geçti” dedi.
Yeni sanayi koridoru: İzmir – Manisa – Balıkesir
GABORAS CEO’su Ruhi Konak, Türkiye’nin ana sanayi akslarında arsa arzının daraldığını, yatırımcıların yeni alternatiflere yöneldiğini söyledi.
Konak, İzmir–Manisa–Balıkesir hattında yeni bir üretim–depo koridoru oluştuğuna dikkat çekerek 5G, veri depolama ve yapay zekâ altyapılarının talebi daha da artıracağını belirtti.
Sektörlere göre öne çıkan bölgeler
Gebze – Dilovası: Arz dar, fiyatlar yüksek.
Trakya – Çerkezköy, Kapaklı, Çorlu, Ergene: Avrupa bağlantısı ve güçlü OSB yapısı ile talep yoğun.
Bursa OSB Halkası: Üretim merkezinde arsa bulunabilirliği çok düşük.
Ankara Sincan – Kazan: Savunma sanayi ve depo yatırımlarıyla hareketli.
İzmir – Manisa Koridoru: Lojistik gücü yüksek, talep hızla artıyor.
Balıkesir – Bandırma: Liman avantajıyla değer kazanan bölgelerden.
Bilecik – Bozüyük: Stok neredeyse yok, genişleme alanı sınırlı.
“İstanbul merkezde arsa yok denecek kadar az”
ArsaVev Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Öztürk, İstanbul merkezinde arsa arzının tükenme noktasına geldiğini, kentsel dönüşümün mevcut alanları da sınırladığını belirtti. Öztürk, sanayicinin bu nedenle İstanbul çeperleri ve Anadolu şehirlerine yöneldiğini vurguladı.
Öztürk’e göre, ulaşım akslarına yakın, imarlı ve altyapısı tamamlanmış bölgelerde değer artışı hızla devam edecek. Anadolu’da sanayi arsası talebinin yıllık %30–%50 artabileceği öngörülüyor.
Arsa yatırımında öne çıkan yeni bölgeler
İzmir – Manisa Aksı: Yeni teknoloji ve üretim koridoru.
Balıkesir – Bandırma: Yeni alternatif Marmara.
Trakya – Kapaklı / Çerkezköy – Çorlu: Avrupa uzantılı üretim ve depolama merkezi.
Sanayinin Anadolu’ya kayışı hem yatırım maliyetlerini düşürürken hem de birçok şehirde arsa değerlerini yukarı taşımaya devam ediyor.