Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, TBMM Genel Kurulu’nda bütçe görüşmeleri sırasında Mesleki Eğitim Merkezleri’ne (MESEM) yönelik çocuk işçi ölümleri üzerinden yapılan eleştirilere sert yanıt verdi. Tekin, MESEM’lerin çocuk işçiliğiyle özdeşleştirilmesini reddederek, “Üretim damarını kesmeye çalışıyorlar” dedi.
TBMM Genel Kurulu’nda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı bütçeleri ele alındı. Görüşmelerde söz alan Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, kamuoyunda çocuk işçi ölümleriyle sık sık gündeme gelen MESEM’lere sahip çıktı. Muhalefetin eleştirilerine karşı kürsüden konuşan Tekin, MESEM’lerin Türkiye’nin hem ekonomik hem de ahlaki yapısının önemli unsurlarından biri olduğunu savundu.
“Çocuk işçiliği diye kriminalize edemezsiniz”
Bu yıl Türkiye genelinde 87 çocuk işçinin çalışırken hayatını kaybettiğini, bunlardan 15’inin MESEM kapsamında olduğunu belirten Tekin, eleştirilerin haksız olduğunu ileri sürdü. Tekin, “MESEM’ler hem iktisadi hem ahlaki omurgalardan biridir. Ucuz işgücü gibi gösterilemez. Çocuk işçiliğini özendirdiğimiz, piyasaya teslim ettiğimiz iddiaları asılsızdır. Çocuk işçiliği diye kriminalize edemezsiniz. Çocuğun emeğini devletin güvencesi altına aldık” ifadelerini kullandı.
Bakan Tekin’in konuşması sırasında muhalefet sıralarından tepkiler yükseldi.
Yüz binlerce çocuk işletmelerde çalışıyor
Tekin’in Meclis’te paylaştığı verilere göre, 2024-2025 eğitim yılında 509 bin 85 MESEM öğrencisi ile 254 bin 60 mesleki ve teknik Anadolu lisesi öğrencisi işletmelerde çalışıyor. Bu rakamlar yalnızca MESEM ve teknik liselerde eğitim gören çocukları kapsarken, akşam liselerinde öğrenim gören ya da lise eğitimini tamamlamış çocuk işçileri içermiyor.
MESEM’li öğrenciler asgari ücretin üçte biri oranında ücret alıyor. Sağlık sigortaları bulunmasına rağmen bu sigorta emekliliğe yansımıyor. Öğrencilerin çalıştıkları iş yerlerindeki koşullar ise büyük ölçüde işverenlerin inisiyatifine bırakılıyor.
“İhmal ve istismar riskleri var”
Öte yandan Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) hazırladığı “Eğitim İzleme Raporu 2025” MESEM’lere yönelik eleştirileri gündeme taşıdı. Rapora göre, MESEM’lerde tespit edilen öğrenci sayısı 392 bin 887 olarak açıklandı.
Raporda, işletmelerdeki iş güvenliği denetimlerinin yetersizliğine dikkat çekilerek şu değerlendirmeye yer verildi:
“MESEM kapsamındaki işletmelerin iş güvenliği denetimlerindeki eksiklikler, program kapsamındaki öğrencilerin çocuk işçiliği, ihmal ve istismar gibi risklere açık olmasına yol açıyor. Öğrencilerin okuldan ziyade çoğunlukla işletmelerde bulunması ve çocuk koruma mekanizmalarındaki denetim eksiklikleri, MESEM programına devam eden öğrencilerin örgün eğitim dışında değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.”
MESEM’ler, Meclis’teki bütçe görüşmeleriyle birlikte çocuk işçiliği, iş güvenliği ve eğitim hakkı tartışmalarının merkezinde yer almaya devam ediyor.