Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nden Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi’ne, Şanlıurfa Haleplibahçe Mozaik Müzesi’nden Hatay Arkeoloji Müzesi’ne, Türkiye genelinde Bakanlığa bağlı olarak faaliyet gösteren müze ve ören yerleri toplam 20 milyon 509 bin 746 kişiyi ağırladı. Peki, bu kalabalıktan bize düşen ne?
Dünyaca ünlü ‘Yakto ve Thalassa Mozaikleri’ gibi bir çok eseri bünyesinde barındıran müzesinden Hristiyanlığın ilk kilisesi olarak bilinen ve Vatikan tarafından Hac noktası olarak kutsanan Saint Pierre’e kadar sayısız tarihi ve kültürel emaneti ile Türkiye’de turizm başlığında hatırı sayılır bir yere sahip Hatay’ın Antakya’sında anlatıla gelen bir hikayede çok fazla bir şey değiştiremedik! O hikaye, tabelalarımız! Turizm’e dair yön tabelalarımız! Gelen misafirlerimize ‘adres tarif’ ettiğimiz kurumsal anlatışlarımız! Ama ya Türkçe’sini eksik bıraktığımız ya da İngilizce’sini unuttuğumuz!
-KONTROL MÜ?-
Burası, Antakya’nın Vali Ürgen Alanı’ndan çıkan araç kalabalığını Bankalar Caddesi’ne dönmeden önce karşılayan kavşak noktası. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün kontrolü ve koordinasyonunda kent merkezlerine yerleştirilen, habere konu ilk tabelamız, trafik ışıklarının olduğu noktada. İkincisi ise kavşağın döner kısmında! Her iki tabelada da Saint Pierre Kilisesi için yön işaret ediliyor! Ancak tabelada yer alan ifade, ‘Saint Pierre Kilisesi’… Bunu bizler anladık, bu kente Türkiye’nin birçok noktasından gelen yerli turist de! Peki, ‘Gastronomi’ ve ‘Expo’ başlıklarıyla dünya kenti yapma uğraşında olduğumuz, ki zaten bir dünya kenti olan Antakya’da, böylesi bir anlatım adına neden İngilizce yok, soralım mı? Kent genelinde bu tür örneklerin tek tek değiştirildiğine şahitlik ederken, uygulamanın bu kadar ‘yavaş’ ilerlemesinin sebebini de soralım mı? Yoksa acelemiz mi yok?
-REKABET!-
Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nden Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi ve Şanlıurfa Haleplibahçe Mozaik Müzesi’ne, şehirlerin turizm alanında oldukça ciddi rekabet içerisinde olduğu kabul edilecek olursa, kente gelen misafirlerimize ‘neyin nerede olduğunu anlatırken’ biraz daha özenli olmamız gerekmiyor mu?
Bir turizmcinin dediği, sürekli ertelenen bu hallerimize dair:
“Son paylaşılan bir bilgiyi okuyayım size… Helenistik, Roma ve Doğu Roma kültürünün öne çıkan, dönemin yaşam biçimi, mimarisi ve sanatsal yaklaşımı hakkında bilgi veren mozaiklerin en iyi örnekleri, bugün Gaziantep Zeugma, Hatay Arkeoloji, Şanlıurfa Haleplibahçe ve İstanbul Büyük Saray Mozaikleri müzelerinde bulunuyor.
Kalkolitik, Eski Tunç Çağları ve Asur Ticaret Kolonileri dönemlerine ait eserlerin sergilendiği müzelerden en önemlileri arasında ise İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi ile Kayseri, Çorum, Çanakkale, Burdur, Diyarbakır, Mardin, Hatay Müzeleri bulunuyor. Anlayacağınız, Hatay, destinasyonlar arasında önemli bir yerde. Ama bu önemli konum yönetilebiliyor mu? İşte bunun cevabı çok kişinin hoşuna gitmeyecek kadar net! Hayır! Yönetilemiyor. Bu kentin turizmi hiç iyi yönetilemiyor. Köy kent projesi gibi bir kentsel halimiz var zaten… Bir de bu ‘salkım saçak haller’ tuz ekiyor tüm o biriken sorunlara! Yok, değişmeyiz! Eğer sorunuz buysa, şimdiden söyleyeyim ki, değişmeyiz. Herkesin bu kadar yanlış içinde olduğu, ama kimsenin kimseye kalkıp da bir şey deme cesareti gösteremediği bir yerde, değişmeyiz. ‘Karal Çıplak’ demedikçe hiç bir şeyi değiştiremeyiz. Ne mi yaparız? Olanlar idare eder, halimize ve eldekilere şükrederiz!”
-BU TABELALARLA!-
Hatay’ın ziyaretçi kalabalığına da işaret eden, ismini vermek istemeyen turizmcinin söyledikleri oldukça çarpıcı:
“Sizlerle şu bilgiyi de paylaşayım… Bakın, Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü (DÖSİMM) verilerine göre, 2018’in Ocak-Nisan döneminde müze ve ören yerlerini ziyaret edenlerin sayısı 6 milyon 400 bin 957 kişiye ulaşmış. Öne çıkan iller mi? En çok müze ziyaretinin gerçekleştiği il, doğal olarak, 2 milyon 63 bin 486 kişiyle İstanbul olmuş. İstanbul’u 757 bin 993 ziyaretçiyle Konya, 699 bin 805 ziyaretçiyle Nevşehir, 593 bin 182 ziyaretçiyle İzmir ve 410 bin 117 ziyaretçiyle Denizli izlemiş. En çok ziyaret edilenler arasında Topkapı Sarayı, Ayasofya Müzesi, Konya’daki Mevlana Müzesi, Pamukkale, Efes ve Nevşehir Göreme Ören Yeri var. Liste uzun. Ama niye Hatay’dan tek bir başlık bile bu listede yok, onu konuşalım mı? Yoksa, bu kenti yöneten insanlara adres tarif etmeyi mi öğretelim? Nereden başlayalım?”
-Tamer Yazar-