Antakya ve Değerleri

Hasan Eliaçık Eski İl Kültür ve Turizm Müdürü

Antakya… Antiyokus… Antioşya… Antiyoş… Antigonya… Selefkos’ların 1.Nikator adına yapılan Anadolu’daki en önemli 16 Antiyoş’un… Kalbi… Enteke… Zeus’un kartalının ağzında et parçasını gelip bıraktığı, uyku uyuyamayan Roma önde gelen komutanın Memekli Köprü’yü geçip Dursunlu yakınlarında atından düşüp derin bir uykuya daldığı ve Kartal’ın eti bırakması ve komutanın attan düşüp aynı anda yaşanan bu efsane İstavroz Dağı’nda meydana gelir. (Şimdiki adı Habibi Neccar)… Sen Piyer’de başlayıp Dursunlu’ya kadar uzanan, dağ kartalının eti bıraktığı ve komutanın uykuya daldığı yer. Apollon’nun ikamet ettiği yer. ‘Daphne-Defne’ye uzanan konduğu ve kent yapılan Antikya. Ne anlatılmaz görkemi olan onlarca kadım, beylik, aşiret ve tarihe yüzyıllar boyu hükmetmiş imparatorlukların toplamı kent… Aççana… Tainat 700 metre mesafede… İki ayrı devlet… Çatalhöyük… Apre Nehri’nin kıyısında… Hattina Devletinin baş kenti “Kanula”… Çatalhöyük üzerinde kurulu tarihin en görkemli Paytahtı… 350 Höyük… Onlarca katmanlar içeren, belki de bu günümüze ışık tutan yaşamlarımızı etki eden kültürel miras… Tel Kurdu… Cüdeydiye…

Neolitik öncesi yaşamı günümüze taşımış yerleşimler. Mısır’da yapılan çanak çömlekler burada da yapılmış… Çıkmaz rengarenk kök boyalar ile bezenmiş eserler… Devamı uzundur… Şimdi bu kadim, dünyanın en önemli üç büyük kentinden biri, yaşadığımız Kent… “Sultan Baybars’ın” fethettiği kent. Hatta Memluk, ülkesine dönerken Samandağ denizinden birkaç çuval kum götürmüştür. Ulu Önder Mustafa Kemal’in ölüm döşeğinden kalkarak vatan topraklarına kattığı Hatay-Antakya ne ile tanıtılıyor? Kaç katlı ve ne kadar uzun sünen Künefe… Elbette bu da olmalı, ama öncelik ne olmalı? Örneğin Hattiler… Hititler, hangi yemekleri ve tatlıları yapmışlar? Tarihin kayıtlarında bunlar var. Araştırıldı mı? Sormak hakkımız olsa gerek.

Ne güzel, aslında ne kolay… O dönemlerde yapılan yemeklerin kazanları, buğdayın ve zeytinyağının saklandığı devasa küpler, aydınlanmak için yapılan kandiller, yağdanlıklar ve yemek yapmak için kullanılan tüm malzemeler Hatay Arkeoloji Müzesi’nin teşhir salonları ve depolarında duruyor.

Bu şehir bizim. Bizlerin, yaşadığı bu toprakların yaratılan tüm değerlerine de sahip çıkmak, var oluş nedeni olmalı. Torunlarımıza bırakacağımız en görkemli miras olan yüce Türkiye Cumhuriyet’i ile tarihin en derin yerlerinden gelen ve tüm insanlık adına Türk Arkeoloji’sinin Piri, Üstadı “Hamdi Efendi’den” günümüze kadar özenle korunan değerlerimiz bizleri var edecektir. Sevgi ile…