Staj tarihi sigorta başlangıcı olmalı

Milletvekili Şahin, Türkiye’de yıllardır tartışılan konuyu önerge ile meclis gündemine getirdi

CHP Hatay Milletvekili Suzan Şahin, bir grup milletvekiliyle birlikte TBMM Başkanlığına verdiği önergede, Türkiye’de yıllardır tartışılan konuyu gündeme getirdi. Milletvekili Şahin, staj sigorta başlangıç tarihinin emeklilik hesaplanmasında başlangıç tarihi olarak kabul edilmenin önemine vurgu yaptı.
Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı …
Türkiye’de staj sigortasının emeklilikte geçerli olmadığı için milyonlarca çalışanın borçlanma hakkı ile bu günlerini saydırmayı beklediğini belirten Milletvekili Şahin önergede şunlara yer verdi: “Uzun süredir Türkiye’de tartışılan konulardan birisi de, staj ve çıraklıkta geçen sürelerin emeklilik hesabında kullanılmasıdır. Mevcut yasalarımıza göre yükseköğrenim sırasında bazı meslek kolları hariç ve çıraklık ve stajda yapılan sigorta, emekliliğe tabi sigorta değildir. Dolayısıyla bu süreler emeklilik hesabına katılmadığı gibi, sigorta başlangıcı olarak da sayılmamakta, sadece verilen sicil numarası geçerli olmaktadır. Stajda geçen süreler prim günlerine eklenmemektedir. Oysa Avukatlık vb. gibi bazı meslek kollarında bu mümkündür. Avukatlar eğer bu sürede sigortasız staj yaptılarsa, borçlanabilmektedirler. Avukat adayları 1 yıl kadar staj yapmaktadır. Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurtiçinde yada yurtdışında geçirilen normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri, hekimlerin fahri asistanlıkla geçen süreleri, 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun uyarınca yurtdışında resmi öğrenci olarak geçirilen süreler hesaplanmaktadır.
Bu bağlamda, farklı unvanlar için bu uygulama yapılabilirken Anayasa’nın eşitlik ilkesi gereği staj tarihinin sigorta başlangıcı olarak kabul edilmesi şart değil yasal zorunluluktur. Kamuoyunda staj mağdurları olarak bilinen vatandaşların yıllardır seslerini Hükümete duyurmaya çalıştıklarından hareketle, tüm meslek kolları için yükseköğretim sırasında yapılan stajlar, aday çırak, çırak ve mesleki staj olarak çalıştıkları sürelerin sigortalılık borçlanma kapsamında sayılması ve staj sigorta başlangıç tarihinin emeklilik hesaplanmasında da başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi için ortak akıl çerçevesinde çözüm önerileri ve gerekli politikaların geliştirilmesi amacıyla meclis araştırması açılmalı.
Ortak akıl çerçevesinde sorun çözülmeli …
Uzun süredir Türkiye’de tartışılan konulardan birisi de staj ve çıraklıkta geçen sürelerin emeklilik hesabında kullanılmasıdır. Kamuoyunda ‘Staj Mağdurları’ olarak bilinen vatandaşlarımız yıllardır seslerini duyurmaya çalışmakta, tüm meslek kolları için yükseköğretim sırasında yapılan stajlar, aday çırak, çırak ve mesleki staj olarak çalıştıkları sürelerin sigortalılık borçlanma kapsamında sayılması ve staj sigorta başlangıç tarihinin emeklilik hesaplanmasında da başlangıç tarihi olarak kabul edilmesini talep etmektedirler. Ancak maalesef gerek Sosyal Güvenlik Kurumu gerekse muhatap durumunda olan yetkililer maalesef staj mağdurlarının bu isteğini görmezden gelmektedir.
Mevcut yasalarımıza göre yükseköğrenim sırasında bazı meslek kolları hariç ve çıraklık ve stajda yapılan sigorta, emekliliğe tabi sigorta değildir. Dolayısıyla bu süreler emeklilik hesabına katılmadığı gibi, sigorta başlangıç olarak sayılmamakta, sadece verilen sicil numarası geçerli olmaktadır. Stajda geçen süreler prim günlerine eklenmemektedir. Yatırılan primler yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı sigortasını kapsayan primlerden oluşmaktadır. Stajyerler için ödenecek prim miktarı belirlenirken prime esas kazanç alt limiti yani brüt asgari ücret esas alınmaktadır.
Borçlanma Sosyal Güvenlik Kurumu açısından da bir kaynak oluşturacaktır. SGK’ya yükün çok fazla olduğu için staj tarihinin sigorta başlangıcı olarak kabul edilmemesine rağmen farklı unvanlar için bu uygulama yapılabilirken Anayasa’nın eşitlik ilkesi gereği staj tarihinin sigorta başlangıcı olarak kabul edilmesi sadece şart değil yasal zorunlu-luktur.
Yapılan değişiklik ile ‘Mesleki ve Teknik eğitime, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimine, staja veya bursiyer olarak göreve başladıkları tarihten itibaren sigortalı hak ve yükümlülükleri başlar’ şeklindeki bölüm göz önüne alındığında, okul ve stajda geçen sürelerin hizmetten sayılacağı net olarak anlaşılmaktadır. Bu da çalışanların mağduriyetlerini giderecek bir ifadedir. Aynı ifadenin 5510 sayılı kanunda da yer alması halinde sorun tamamen çözülmüş olaraktır. Staj mağdurlarının talepleri ortak akıl çerçevesinde ele alınmalı ve gerekli politikalar geliştirilmeli.” -Mehmet ÖZGÜN-