Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, 2028-2034 yıllarını kapsayan yeni dönem için hazırladığı bütçe teklifini kamuoyuna sundu. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Brüksel’de düzenlediği basın toplantısında, yaklaşık 2 trilyon avroluk bütçe teklifini tanıttı. Yeni bütçe, AB tarihinin en büyük ve en iddialı mali çerçevesi olarak dikkat çekiyor.
Von der Leyen, teklif edilen bütçenin Avrupa’nın karşı karşıya olduğu zorluklara yanıt verebilmesi için stratejik ve esnek biçimde kullanılacağını vurgularken, ülkelerin mevcut katkı oranlarında bir artış olmayacağını, ek kaynakların ise yeni öz kaynaklarla sağlanacağını belirtti.
Tarım ve Sosyal Politikalar Öne Çıkıyor
Bütçede 865 milyar avro, tarım, uyum ve sosyal politikalara ayrılacak. Von der Leyen, çiftçilere 300 milyar avroluk gelir desteği, az gelişmiş bölgelere 218 milyar avro, balıkçılık sektörüne ise 2 milyar avro ayrıldığını açıkladı.
Yeni Programlar ve Yatırımlar
“Katalizör Avrupa” adlı yeni bir programla, üye ülkelere 150 milyar avroluk AB destekli uygun koşullu krediler sunulacak. Bu kaynaklar, savunma sanayii, enerji altyapısı ve stratejik teknolojilere yönlendirilecek.
Göç ve sınır yönetimi yatırımları ise üç kat artırılacak.
Rekabet ve Küresel Hedefler İçin Dev Fon
Yeni bütçede rekabetçiliğe 410 milyar avroluk bir fon ayrılacak. Bunun 131 milyar avrosu savunma ve uzay teknolojilerine gidecek.
Ayrıca “Küresel Avrupa” fonu kapsamında, dış yatırımlar, insani yardım ve stratejik ortaklıklar için 200 milyar avro kaynak sağlanacak. Von der Leyen, bu fonun aday ülkelere de açık olacağını ifade ederek, genişlemeyi “Avrupa’nın refahı için stratejik bir yatırım” olarak tanımladı. AB, Ukrayna’ya desteğini sürdürme kararı alırken, 100 milyar avroluk özel bir kaynak ayırdı. Ayrıca olası ekonomik ya da jeopolitik şoklara hızlı yanıt verebilmek için yaklaşık 400 milyar avroluk kriz mekanizması oluşturulacak.
AB GSYH’sinin %1,26’sına Eşdeğer
Teklif edilen 2 trilyon avroluk bütçe, AB’nin toplam gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) %1,26’sına karşılık geliyor. Bu oran, önceki dönem bütçesi olan 2021-2027 yıllarındaki 1,2 trilyon avroluk MFF’den oldukça yüksek.
AB’nin uzun vadeli bütçesi olan Çok Yıllı Mali Çerçeve (MFF), üye ülkelerin oy birliği ve Avrupa Parlamentosu’nun onayıyla yürürlüğe giriyor. MFF, AB bütçesinin yıllık harcama tavanlarını belirliyor ve kaynakların Birliğin önceliklerine göre dağıtılmasını amaçlıyor. Yeni bütçenin kabul süreci, üye ülkeler arasında yapılacak kapsamlı müzakerelerle şekillenecek.