Bilim insanları, Ayvalık açıklarında keşfedilen batık bir kara köprüsünün insanlık tarihine ışık tutabileceğini açıkladı. Yapılan araştırmaya göre Homo sapiens ve Neandertaller, Avrupa’ya göç ederken bu güzergâhı kullanmış olabilir.
Anadolu’nun Kesişen Yollarında Yeni Bir Evrim Hikayesi
Hacettepe, Ankara ve İstanbul Üniversiteleri’nden bilim insanlarının ortak yürüttüğü araştırma, Ayvalık açıklarında yer alan sualtı kara parçasının insan evrimi açısından büyük bir öneme sahip olabileceğini ortaya koydu. Pleistosen Çağı’na (yaklaşık 11 bin 700 ila 2,5 milyon yıl önce) tarihlenen bu kara köprüsünün, zaman zaman su yüzeyine çıkarak insan türlerinin göç yollarını değiştirmiş olabileceği düşünülüyor.
Uzmanlar, bu bölgenin geçmişte Homo sapiens (modern insan) ve Homo neanderthalensis (Neandertal) topluluklarının Avrupa’ya geçişinde yeni bir güzergâh oluşturduğunu değerlendiriyor. Araştırmanın sonuçları, uluslararası bilim dergisi Island and Coastal Archaeology’de yayımlandı ve Avrupa basınında geniş yankı buldu.
“Ayvalık Hayati Bir Geçit Noktası Olabilir”
Araştırma ekibi, Ayvalık kıyılarında 10 farklı bölgede toplam 138 taş alet buldu. Bu bulgular, o dönemde deniz seviyesinin bugünkünden oldukça düşük olduğunu ve Ayvalık’ın kara hâline geldiğini kanıtlıyor. Böylece insan topluluklarının bu doğal köprüyü kullanarak göç ettikleri görüşü güçleniyor.
Hacettepe Üniversitesi’nden Dr. Göknur Karahan, elde ettikleri sonuçların insanlık tarihini yeniden şekillendirebileceğini belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Bu keşif, bugün sessiz ve turistik bir bölge olarak bildiğimiz Ayvalık’ın, Pleistosen döneminde insan göçleri için stratejik bir kapı olduğunu ortaya koyuyor. Bulgular, Ayvalık’ı insan evrimi haritasında yeni bir sınır noktası hâline getiriyor.”
Bilim Dünyasının Görüşü Değişiyor
Şimdiye kadar bilim çevreleri, insanların Avrupa’ya Balkanlar veya Levant (Doğu Akdeniz) üzerinden geçtiğini savunuyordu. Ancak Ayvalık kara köprüsü hipotezi, bu göçün Ege Denizi üzerinden doğrudan Anadolu’dan Avrupa’ya gerçekleşmiş olabileceğini öne sürüyor. Bu durum, Anadolu’nun yalnızca bir geçiş noktası değil, aynı zamanda insan evriminde kilit bir merkez olduğunu düşündürüyor.
Neandertallerin İzleri: Taş Aletler Konuşuyor
Araştırmacılar tarafından incelenen taş aletler arasında, “Levallois teknolojisi” olarak adlandırılan ve Pleistosen dönemine özgü işleme teknikleriyle üretilmiş örnekler bulundu. Bu buluntular, dönemin insan topluluklarının ileri düzey taş işçiliği ve uyarlanabilir yaşam biçimleri hakkında önemli ipuçları sunuyor.
Bilim dergisi Popular Mechanics’in aktardığına göre, özellikle Mousterien geleneğine ait aletler dikkat çekiyor. Bu tarz aletler genellikle orta Pleistosen dönemi Neandertaller ve erken Homo sapiens topluluklarıyla ilişkilendiriliyor. Bulgular, her iki türün de Anadolu üzerinden Avrupa’ya geçerken aynı coğrafyada yaşamış olabileceğini düşündürüyor.
Yeni Bir Evrimsel Senaryo
Bu keşif, yalnızca arkeolojik değil, aynı zamanda jeolojik ve genetik araştırmalara da yeni kapılar aralıyor. Bilim insanları, Ayvalık çevresindeki deniz tabanında yapılacak ayrıntılı sondaj çalışmalarının, insan türlerinin genetik etkileşimleri hakkında da bilgi verebileceğini belirtiyor.
Ayvalık’ın bu yeni konumu, insanlığın kökenine dair bilinen tarihsel çizgiyi yeniden değerlendirmeyi gerektiriyor. Eğer kara köprüsü hipotezi doğrulanırsa, Anadolu, yalnızca kültürel değil, biyolojik evrim açısından da dünyanın en önemli kesişim noktalarından biri olarak kabul edilecek.