Hal yapma sizin göreviniz!
60 yıllık ömrüyle ihtiyaca cevap veremeyen, sağlıksız koşullarda hizmet verilen Antakya Meyve ve Sebze Hali’ni kim yapacak?
Meyve-Sebze hal yapım yetkisinin Büyükşehir Belediyelerinden alınıp Bakanlığa verileceğine yönelik tartışmaların ardından durumun netliğe kavuştuğu ve Bakanlığın, bu konudaki yetkinin Büyükşehir Belediyelerinde olduğunu duyurduğu bildirildi. Antakya Belediyesi de, Antakya’da meyve-sebze hali yaptırma işinin Büyükşehir uhdesinde olduğunu resmi yazışmalarla açıkladı.
Edinilen bilgiye göre, Antakya Belediyesi, geçtiğimiz günlerde Ticaret Bakanlığı’na resmi başvuru ile bu konudaki yetki karmaşası sorununun açıklığa kavuşturulmasını istedi. Antakya Belediye Başkanı İzzettin Yılmaz, Bakanlığın verdiği cevabi yazı ve meyve-sebze hali yapımı ile ilgili görüşlerini şöyle duyurdu:
“Değerli Hemşehrilerimiz… Antakya Meyve ve Sebze Hali ilgili kamuoyunda uzun zamandır süregelen serzenişler herkesin malumudur. Konu ile ilgili, gerek HESOB ve gerekse ATO tarafından, sık sık Hatay Büyükşehir Belediyesi’ne çağrı yapıldığı da malumunuzdur. Bu çağrılarda, sebze halinin gerek şehrin merkezinde olmasının yarattığı sıkıntılar, gerekse fiziki yapısının depreme dayanıksızlığı ve çalışma ortamının sağlık açısından elverişsizliği dile getirilmektedir.
Hatay Büyükşehir Belediyesi uhdesinde olan sebze hali ile ilgili olarak, geçtiğimiz günlerde bir televizyon programında sorulan soruya, Sayın Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş, ‘Sebze ve meyve hali ile ilgili yetkinin kimde olduğunu, siyasi iktidar netleştirsin ve bu yetkinin Hatay Büyükşehir Belediyesi’ne ait olduğunu söylesin, ben de hemen gerekli ihaleye çıkarım’ diye cevap vermiş ve bu konuyu siyasi iktidara sorması hususunda HESOB’a çağrı yapmıştır.
Bu çerçevede konunun netlik kazanması amacıyla, 16.12.2020 tarihinde Antakya Belediyesi olarak Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne yazılı başvuru yaparak; Antakya ilçesinde bulunan toptancı halinin depreme dayanıksız olduğundan, sağlık açısından uygun koşulları taşımadığından ve yeniden yapılması gerektiğinden bahisle, halin, Hatay Büyükşehir Belediyesi tarafından mı yoksa Antakya Belediyesi tarafından mı yapılacağı hususunda bilgi istenmiştir.
Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü, 17.12.2020 tarihli yazı ile bilgi talebimize cevabında, ‘5957 sayılı kanunun 3’üncü maddesi gereğince, Büyükşehir Belediye sınırları içerisinde hal kurma görev ve yetkisi, Hatay Büyükşehir Belediyesi’ne aittir’ demektedir.
Bu durumda, mevzuata göre zaten net olan, ama Sayın Savaş tarafından algıyla çarpıtılan konu netlik kazanmıştır. Sebze ve Meyve Hali’ni daha önce yapacağını açıklayan, bunun için komisyoncu esnafla görüşmeler yapan, bu amaçla yer satın alan Hatay Büyükşehir Belediyesi’nin, başka bahane ve algıların arkasına saklanmadan, bir an önce Sebze ve Meyve Hali’ni yapmasını bekliyor, bu hususu kamuoyunun takdirlerine arz ediyoruz.”
60 YILLIK SEBZE HALİ
Tartışmaları süren Antakya meyve sebze hali, 60 yıllık bir ömre sahip. 1960 Yılında kurulan ve o günün koşullarında nüfusu bir hayli az olan, Antakya merkez başta olmak üzere, çevre ilçe ve beldelere hizmet veren Antakya Sebze ve Meyve Hali’nin sağlıksız, uygun olmayan koşulları esnafı zorluyor. Hal’in kent merkezinde kalması sebebiyle, özellikle mal giriş ve çıkışlarında esnaf, üretici ve satıcı büyük sıkıntı yaşıyor. Kabzımallar, 60 yıldan bu yana hizmetteki yeni sebze hali projesinin bir an önce, modern ve çağdaş bir şekilde hayata geçmesini istiyor.
Mevcut hal arsası, 9 dönüm civarında. Burada yeni bir hal yaptırmak mümkün olmuyor. Yeni meyve sebze halinin en az 40-50 dönümlük olması gerektiği kaydedilirken, geçmişte Büyükşehir Belediyesi’nin, Antakya İskenderun yolu 25.km’sinde Modern Hal Projesi’ni kamuoyuna duyurduğu hatırlatıldı ve çözüm noktasında da acele davranılması gerektiğine işaret edildi.
NASIL OLMALI?
Antakya ve çevresine cevap verebilecek büyük, modern bir meyve-sebze halini kimin yapacağı tartışmaları süredursun, önemli bir yaygın gazetede tarım yazarlığı yapan Ali Ekber Yıldırım’ın bir süre önce gazetemizde yayınlanan “Hal Projesi Nasıl Olmalı?” sorusuna yönelik açıklamaları da şöyle oldu:
“Sebze ve meyve hallerinin etkin çalışması için, market zincirleri ve turizm işletmelerine tanınan ‘üreticiden doğrudan ürün alma imtiyazının’ kaldırılarak, hallerin yeniden birincil pazar olması sağlanmalı. Sektörde, her meslek grubunun tanımı, görev ve yetkileri yeniden ve net olarak belirlenmeli. Haller, ‘Sebze ve Meyve Ürün Borsası’ şeklinde bir yapılanmaya kavuşturulmalı. Üreticinin, ürününü değerinde sattığı, ürünlerin uluslararası akredite laboratuvarda analizinin yapıldığı böyle bir yapı kurulabilirse, o zaman üreticiden tüketiciye sağlıklı ürünler daha uygun fiyata ulaşabilir.”