Tescil Yolunda
Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından, 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu gereğince icelenen Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün adı başvurularının listesi önceki gün yayınlandı. Sivrihisar Muska Baklavası ve Afyonkarahisar Patatesli Ekmeği olarak sıralanan listede Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği) de yer aldı.
Çoğunlukla evlerde üretilen, endüstriyel olarak otomasyonu henüz gerçekleşmemiş olduğundan el emeğinin üretimdeki payı hala büyük olan Antakya Küflü Sürkü, künefenin ardından Antakya noktasında ‘tescile’ eklenen bir diğer isim olma yolunda. Başvurusu Antakya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) tarafından 06.09.2017 tarihinde yapılan Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği), Türk Patent ve Marka Kurumu’nun kurumsal değerlendirilmesinde “Çökelek / Peynirler” ürün grubu içerisinde yerini aldı. ATSO tarafından ‘künefe’ başlığında atılan adımların kentin diğer geleneksel ürünleri ile devam ediyor oluşu ise, bu konudaki beklentiler adına memnuniyet yarattı.
-HAZIRLANMASI-
Tescili yolunda önemli bir adım atılan Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği) için Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından paylaşılan tanımlama ise, ‘künefe’ örneğinde olduğu gibi, tescil alan ürünün ‘üretim’ ve ‘hazırlık’ aşamalarına dair standardını da oluşturdu.
Bu konudaki açıklama şöyle:
“Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği); asitliği ilerlemiş inek sütünün veya yayık altı ayranının kaynatılması ile
elde edilen çökeleğe (asit-pıhtısına) başta yörede “zahter” olarak bilinen ve dağlardan toplanan yabani kekik
(Tymbra spicata var spicata) ile birlikte tuz, biber salçası ve isteğe bağlı olarak değişik baharatların ve aromatik otların (kırmızı acı biber-Capsicum annum, nane-Mentha, kimyon-Cuminum cyminum, kişniş-Coriandrum sativum L., mahlep-Prumus mahaleb L., yenibahar-Pimenta officianalis, zencefil-Zingiber officinale Roscoe, küçük Hindistan cevizi-Cocus nucifera L., karanfil-Eugenia caryophyllata Thunb., karabiber-Piper nigrum L., tarçınCinnamomum sp.), istenirse sarımsak ilave edilip yoğrulması ile üretilir.”
-TESCİL ŞARTI!-
Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği) adına ciddi bir ticari değer yaratması beklenen süreci yöneten Türk Patent ve Marka Kurumu, başvurusu Antakya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) tarafından 06.09.2017 tarihinde yapılan ‘geleneksel tat’ için belli şartları da sıraladı.
Kurum adına, coğrafi sınır içerisinde gerçekleşmesi gereken üretim, işleme ve diğer işlemlere dair şu ifadelere yer verildi:
“Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği), yöre ile özdeşleşmiş, uzun yıllardır bilinen ve yörenin kültürel mirası olan bir üründür. Antakya Küflü Sürkü’nün yapımında, yöre ustalarının bilgi ve birikimleri önemli olup, üretimi ustalık gerektirmektedir. Ayrıca ürün üretiminde kullanılan dağ kekiğinin yörede yetişen kekik olması gerekmektedir.”
-DENETİM SÜRECİ-
Antakya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) koordinatörlüğünde, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Mühendislik Fakültesi’nden alanında 1 uzman ve Hatay Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü’nden alanında bir uzmandan oluşan denetim mercii tarafından, tescil süreci noktasında yılda bir defa periyodik olarak ve şikâyet halinde, şüphe üzerine ve ihtiyaç duyulduğunda ise her zaman denetim kriterleri kapsamında denetimler yapılacağı da paylaşılan bilgiler arasında.
Denetim kriterleri ise şöyle sıralandı:
1. Üretim Yöntemi bölümünde açıklanan malzemelerin kullanımı ve özellikleri ile birlikte karışım
miktarları denetlenecektir.
2. Ürünün üretim basamakları denetlenecektir.
3. Ürünün fiziksel özellikleri incelenir.
Renk: Dış kısmının koyulaşan kırmızımsı kahverengi rengine tonları…
Şekil: Konik ve armutumsu şekli…
Ağırlık: 150-170 gram…
4. Coğrafi işaret adı, logo ve amblem kullanımı denetlenecektir.
-ÇİNÇİN SÖYLEMİŞTİ-
Antakya Küflü Sürkü’nün (Çökeleği) ‘tescili’ adına başlatılan sürecin ilk ışığı, hatırlanacağı gibi, Antakya Ticaret ve Sanayi Odası’nın ev sahipliğinde, TOBB ile Türk Patent ve Marka Kurumu’nun işbirliğiyle gerçekleştirilen (05.04.2017) Coğrafi İşaretler Bilgilendirme Toplantısı’nda ATSO Başkanı Hikmet Çinçin tarafından yakılmıştı. Toplantıda konuşan Çinçin, coğrafi işaretlemeyi çok önemsediklerini ifade ederken, 2007 yılında Antakya Künefesi’nin coğrafi işaretini aldıklarını ve bu ürünü ihraç edilir hale getirdiklerini anlatmıştı.
Toplantıda yaptığı konuşmasında Hatay’ın yöresel ürünler açısından çok zengin olduğunu söyleyen Çinçin, “Şimdi tuzlu yoğurt ve Antakya sürk peynirinin başvurusunu yapacağız. Bu kapsamda çalışmalarımız sürüyor. Bünyemizde Coğrafi İşaretler Strateji Birimi kurduk. Nesillerimize aktaracağımız yöresel ürünlerimizin pazar payının arttırılması için çalışmalarımız devam ediyor” demişti.
Antakya Küflü Sürkü noktasında bekleneni yapan ve verdiği sözün karşılığını ortaya koyan ATSO adına sıradaki beklenti ‘tuzlu yoğurt’ mu olacak, merak konusu… -Tamer Yazar-