Antakya’da Kültür Sanat

Hazırlayan: Mehmet Karasu

Antakya Kitaplığı
Şeytanistan/ Ali Yüce/ Güldikeni Yayınları
Şeytanistan; Hatay, Yayladağı, Hisarcık köyünde dünyaya gelmiş olan Ali Yüce’nin romanıdır.
Yaşamının önemli bir bölümünden kesitler sunar.
Bir görüşmemizde, “bu roman benim kimlik kartımdır” demişti.
“Şeytanistan, Ali Yüce’nin yayınlanmış ilk romanı. 1975 Milliyet Roman Yarışmasında mansiyon aldı. Bu mansiyonla, aldığı ödüllerin sayısı 11’e ulaşıyor. Milliyet Yayınları arasında 1976’da yayınlandı. Buna “Ali Yüce’nin anı-romanı” diyebiliriz. Onun yaşamöyküsüdür baştan sona. Çarpıcı bir romandır Şeytanistan. Ali Yüce’nin yukarda özetlemeye çalıştığım yaşamöyküsü çarpıcıdır çünkü. Şeytanistan, ülkemizde kaymak tutmuş karanlığın, hoşgörüyü çiğneyen yobazlığın, akla sığmayan yoksulluğun ağında çaresiz kalan ve “molla” olması için uğraşılan bir köy çocuğunun çırpınışını, tek ışık tek umut olarak sarıldığı “yeni okul” yoluyla aydınlığa çıkışını anlatır. Onun, köy okulunda öğretmensiz kaldığı için öğrenimine ara vererek okuyuşu, kaçarak Köy Enstitüsü’ne gidişi, engellerin tırnakla kazınmasyla ulaşılan bir okuyuştur, bir utkudur… Köy Enstitüleri için ha kapandı ha kapanıyor dendiği yıllardır. Bu koşullar altında bitirir Düziçi Köy Enstitüsü’nü…” (Mahmut Makal Sunuş’tan)

Konuk Yazar
Kitap ve Sıkıntı/Öner Yağcı
Bir kitap kolayına gelmiyor elbette elimize. Yayınevlerinin depolarına, kitapçı raflarına, internet sitelerine, kargo paketine, dergilerin, gazetelerin, televizyonların, radyoların, sosyal medyanın tanıtım, değerlendirme sayfalarına kolayına girmiyor.
Yazmakla okuyana ulaşması, yazarla okur arasında çözülmesi gereken bin bir sorunu olan kitabın sıkıntı olmayan tek özelliği var: Konu.
Konu bulma sıkıntısı çeken yazarın vay haline! Bıraksın yazmayı!
Her yan, her an, dün-gelecek, eski-yeni, güzel-çirkin, doğru-yanlış, gerçek-düş öyle çok konu var ki…
Karantina TV’deki Fırçanın İzi Yazının Gücü programında (YouTube, Yön: Övünç Zaman) Nurdane Özdemir Sağkan’ın “Konularınızı nasıl buluyorsunuz” sorusu aklıma getirdi bunları.
Tonguç için
Örneğin Tonguç’a Kitap, bizi biz yapan bir değerimiz olan Tonguç’tan alınan ışık ya da onu ilk selamlama idi. Tonguç’un Kitapları (C. Atuf Kansu), Eğitimde İki Anıt: Yücel-Tonguç (S. Edip Balkır), Piramidin Tabanı (Hürrem Arman), Devrim Açısından Köy Enstitüleri ve Tonguç, Bir Eğitim Devrimcisi: İsmail Hakkı Tonguç (Engin Tonguç), Tonguç Yolu (M. Başaran), Tonguç Işığı (Fikret Madaralı), Tonguç ve Enstitüleri (Pakize Türkoğlu), Tonguç Baba (Ahmet Köklügiller), Tonguç Baba/ Ülkeyi Kucaklayan Adam (Mehmet Cimi), Bir Aydınlanma Neferi Tonguç (Recai Şeyhoğlu-Bekir Yurdakul-Yörükhan Ünal), Tonguç’un Köy Öğretmeni, (Galip Candoğan), Tonguç’un Kır Çiçekleri (Galip Akın), Çeşitli Yönleriyle Tonguç (Haz. Mustafa Aydoğan), İsmail Hakkı Tonguç Sempozyum Bildirileri Kitabı (Haz. Kemal Kocabaş) onu ülkemiz insanına anlatan güzellikler sundu.
Yazacağını söylediği Tonguç’la ilgili romanı hakkındaki soruma Fakir Baykurt’un “Niye bekliyorsun ki? Sen de yaz. Birçok kişi yazsın. Keşke Tonguç için 100 roman yazılsa. Yeni şiirler, öyküler, yeni incelemeler yazılsa!” yanıtı bana yol gösterici oldu, Büyük Oğul Efsanesi’ni yazdım.
Enver Gökçe için
40 kuşağı şairlerinden Enver Gökçe hakkında, Enver Gökçe Üzerine (Haz. Özgen Seçkin-Metin Turan), Şiirimizin Işıklı Irmağı Enver Gökçe (Haz. Mehmet Özer) ve Berceste Mısraı Yazan Komünist: Enver Gökçe (Celil Denktaş) adlı kitaplar yayımlandı.
Hasan Hüseyin Yalvaç Zulme Direnenler/ Enver Gökçe Türküsü, Yalçın Duman Unutma Sen Şu Bitmeyen Kavgayı, ben de 40 Kuşağı Şairleri ile Enver Gökçe’yi bir kez daha selamladık son günlerde.
Fakir Baykurt için
8 ciltte özyaşamöyküsünü yazan Fakir Baykurt için Feridun Andaç Anadolu Aydınlanmacısı Fakir Baykurt, Birnur Şener Fakir’in Kıyısında, Fakir Baykurt’u Anarken, Hulki Cevizoğlu Eşekli Kütüphaneci, Gönül Pultar-Selim Sünter Kardeşim Yaralısın’ı yazdı.
Refet Özkan yeni çıkardığı Fakir-Refet Kitabı’nda birlikte savaşım verdikleri TÖS yıllarını aktarırken Hatice Eroğlu Akdoğan, Fakir Baykurt’un Kaleminin İzinde/Romancının Serüveni ile Baykurt’u bir kez daha geleceğe taşıyor. Ben de boynuma borç bildim Fakir’in romanını yazmayı.
İnsanın, insanlığın sorunları
Eğitim, sağlık, adalet başta olmak üzere yaşadıklarımızın her bir “an”ı konu.
Hele insanlığın yüzyıllardır sorun haline getirdiği ve çözemediği bir konu var ki mutlaka yazılmak zorunda: Kadın!
Kısacası özgürlük ve ölümsüzlük arayışı bitmez yazarın.
Konu bulmakta sıkıntı çekiyorum diyen yazar var mı hâlâ? (Kaynak: Cumhuriyet Gazetesi)

Haftanın Şiiri
Çok Güzel Şey /Melih Cevdet Anday
Yaşamak güzel şey doğrusu
Üstelik hava da güzelse
Hele gücün kuvvetin yerindeyse
Elin ekmek tutmuşsa bir de
Hele tertemizse gönlün
Hele kar gibiyse alnın
Yani kendinden korkmuyorsan
Kimseden korkmuyorsan dünyada
Dostuna güveniyorsan
İyi günler bekliyorsan hele
İyi günlere inanıyorsan
Üstelik hava da güzelse
Yaşamak güzel şey
Çok güzel şey doğrusu.

Haftanın Sanat Gündemi
Edebiyat Nöbeti Dergisi, Payda Yayınları 2020 Nedret Gürcan Edebiyat ödülünü aldı
Payda Yayınları 2020 Ödülü Bafra Edebiyat Nöbeti’ Ne Verildi Bafra merkezli yayınlanan Edebiyat Nöbeti Dergisi; Payda Yayınları 2020 Edebiyat Ödülü’ ne lâyık görüldü. Edebiyat Nöbeti Dergisi; Şiir Editörü, şair Fatma Hatun ESEN’in sosyal medyadan yaptığı açıklama ve paylaşıma göre; Sorumlu Yazı İşleri Müdürlüğü ve sahipliğini Celal KARACA’ nın yaptığı Edebiyat Nöbeti Dergisi; Payda Yayınları’ nın ilkini düzenlediği 2020 Edebiyat Ödülü’ ne değer bulundu. Edebiyat Nöbeti Dergisi, Şiir Editörü , şair Fatma Hatun Esen, duygu ve düşünceleri şöyle ifade etti: ” Payda Yayınları’nın, Nedret Gürcan adına düzenlediği ilk Edebiyat Ödülüne, Edebiyat Nöbeti’ mizi değer görmesinin sevincini yaşıyoruz. Dergi emekçi arkadaşlarımız ve kendi adıma; seçici kurula, tüm yazarlarımıza, dergimize abone ve yürek desteği veren edebiyat dostlarımıza teşekkür ederiz. Sevinç ve umutla. Şiirli kalın.” (HaberOvasi.Com)
Edebiyat Nöbeti Dergisini ve dostlarım Fatma Hatun Esen ile Celal Karaca’yı kutluyorum.

22. Bilimkurgu Öykü Yarışması’nın kazananları açıklandı
Türkiye Bilişim Derneğinin düzenlediği 22. Bilimkurgu Öykü Yarışması’nın kazananları açıklandı.
Türkiye Bilişim Derneğinin bu yıl 22’ncisini düzenlediği Bilimkurgu Öykü Yarışması’nın kazananları açıklandı. Şehriban Genç “Deri” adlı öyküsü ile birinci, Nur İpek Önder Mert “Nemesis” adlı öyküsü ile ikinci, Meryem Demirli “Bakışlarımdan Bellidir” adlı öyküsü ile üçüncü oldu.
274 öykünün katıldığı yarışmada ön elemeyi geçerek finale kalan 10 öykü Asiye Bendon, Cem Kılıçarslan, Ekin Açıkgöz, Kadir Yiğit Us, Koray Özer, Seda Uyanık, Sedef Özkan ve Tevfik Uyar’dan oluşan komisyon tarafından değerlendirildi.
Birincilik ödülünü alan Şehriban Genç’in “Deri” adlı öyküsü, bir adamın ölen karısının yerini alan androidin trajik hikayesini anlatıyor. “Biopunk” alt türünün çağdaş bir yorumu olan öykü, yapay zekayı toplumsal cinsiyet perspektifinden ele alıyor. Yazar, beden politikalarına yönelik güncel tartışmaları hikayeleştiriyor.
İkinciliğe değer görülen Nur İpek Önder Mert’in “Nemesis” adlı öyküsü, ekolojik bir dizi felaket sonrası dünyanın yaşanmaz hale geldiği gelecekte bir grup insanın hayata kalma mücadelesini konu alıyor.
Yazar, kurguladığı dünyanın sınıfsal çelişkilerini ve kendine has ekosistemini çarpıcı biçimde çözümlüyor.
Üçüncülüğü elde eden Meryem Demirli’nin “Bakışlarımdan Bellidir” adlı öyküsü, genç bir kadının patriarkal bir aileye gelin olmak üzereyken başına gelenleri anlatıyor. Öngörü ve kader arasındaki ince çizgiyi bilimkurgusal motiflerle irdeleyen yazar, gelenekçi Türk aile yapısının yadırgatıcı yanlarını keskin bir gözlemle ve mizahi bir dille okuyucuya aktarıyor. (Evrensel)

Yaşar Nabi Nayır Gençlik Ödülleri açıklandı
2020 Yaşar Nabi Nayır Gençlik Ödülleri’nin sahipleri belli oldu. Şiir ödülü Ceren Biber’in “Hış” adlı dosyasına, öykü ödülü Esra Ersoy’un “Kalır” adlı dosyasına verildi.
Varlık dergisinin 1933’ten günümüze özenle sürdürdüğü ‘edebiyatımıza yeni değerler kazandırma’ çabası, 87. yılında da edebiyatseverleri yeni imzalarla buluşturuyor.
Zeynep Uzunbay, Nilay Özer, Seyyidhan Kömürcü, Ali Özgür Özkarcı ve Mehmet Erte’den oluşan şiir seçici kurulu yaptığı değerlendirme sonucu ödülü Ceren Biber’in “Hış” adlı dosyasına verdi; Kutay Onaylı’nın “Türkolmak” ve Uğur Can Dural’ın “Kara Gömüldü” adlı dosyalarını ise ‘dikkate değer’ buldu.
Nursel Duruel, Mehmet Zaman Saçlıoğlu, Hatice Meryem, Pelin Buzluk ve Selçuk Orhan’dan oluşan öykü seçici kurulu, ödülü oy çokluğuyla Esra Ersoy’un “Kalır” adlı dosyasına verirken, Sitem Şanlı’nın “Mezar Delen” adlı dosyasını ‘dikkate değer’ buldu.
Ödül alan ve dikkate değer bulunan isimlerin söyleşi, şiir ve öykülerini Varlık dergisinin Aralık 2020 sayısında okuyabilirsiniz.

2020 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü Hakan Bıçakcı’nın!
Cevdet Kudret ailesinin, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ve TÜYAP iş birliğiyle düzenlediği, 2020 yılında öykü dalında verilen Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü’ne Hakan Bıçakcı’nın Normal Nefes Almaya Devam Edin kitabı değer bulundu. Deniz Yüce Başarır, Faruk Duman, Jale Sancak, Murat Yalçın ve Nursel Duruel’den oluşan Seçici Kurul üyeleri, “bugünün tekinsiz dünyasının yarattığı sanrılar içinde kaybolan insanın metaforlar üzerinden, incelikli bir dil ve ritmi yüksek bir kurguyla anlatılması” nedeniyle kitabı ödüle değer bulduğunu açıkladı.

Fakir Baykurt Öykü Yarışması başvuruları başladı
“Herkesin bir öyküsü vardır” sloganı ile düzenlenen Fakir Baykurt Öykü Yarışması başvuruları başladı.
Birden fazla kişi tarafından yazılmış öykülerin kabul edilmemesi ve daha önce dereceye giren adayların bu yıl katılamaması gibi birçok kuralın yer aldığı yarışmada dereceye girecek adaylar ödüllendirilecek.
Ortaokul ve lise öğrencileri ile yetişkinlere yönelik 4 ayrı kategoride düzenlenen yarışmaya son başvuru tarihi 15 Şubat 2020 olarak belirlendi. Sarıyer Edebiyat Günleri kapsamında düzenlenen yarışmanın seçici kurulunda; Hanım Karavelioğlu, Ceren Mansuroğlu, Ayhan Yeşiltaş, Murat Gürbüz, Hülya Soyşekerci, Halil Genç ve Kadir Yüksel bulunuyor. Yarışma, ilçe halkının okuma-yazmaya olan merakını arttırıp edebiyatın bütünleştirici etkisi ile öğrenci, öğretmen ve edebiyatseverleri edebiyat dünyasının önde gelen isimleriyle bir araya getirmeyi amaçlıyor.
Yarışmayla alakalı detaylı bilgiye www.sariyer.bel.tr adresinden ulaşabilirsiniz.

Usta edebiyatçı Melih Cevdet Anday, vefatının 18. yılında anılıyor
Türk Edebiyatı’nın usta ismi Melih Cevdet Anday, vefatının 18. yılında anılıyor. Usta edebiyatçı, 28 Kasım 2002’de, İstanbul’da 87 yaşında hayata veda etmişti.”Rahatı Kaçan Ağaç”, “Telgrafhane”, “Ölümsüzlük Ardında Gılgamış” ve “Yanyana”nın da aralarında bulunduğu çok sayıda şiir kitabı, roman ve tiyatro oyununa imza atan Melih Cevdet Anday, vefatının 18. yılında anılıyor.Şairliğinin yanı sıra tiyatro oyunu, roman, deneme ve makale yazarı, çevirmen Anday, Cevdet ve Nadide Anday çiftinin çocuğu olarak 13 Mart 1915’te İstanbul’da dünyaya geldi. Anday, 1931’de Kadıköy Ortaokulu’nu, 1936’da ise Ankara Gazi Lisesi’ni bitirdi.Liseyi bitirdiği yıl “Ukde” isimli şiiri Varlık Dergisi’nde yayımlanan usta kalem, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ne girdi ancak tamamlamadan okuldan ayrıldı.Melih Cevdet Anday, sosyoloji öğrenimi için 1938’de Belçika’ya gitti, iki yıl sonra 2. Dünya Savaşı çıkınca yurda döndü.Anday’ın şiirleri Ses, Yaprak, Yeditepe, Papirüs, Yeni Ufuklar, Yeni Dergi, Soyut, Ataç, Dönem, Yön adlı dergilerde okurla buluştu.Anday ile lise arkadaşları Orhan Veli ve Oktay Rifat, “Garip Akımı”nı başlattı ve 1941’de “Garip” isimli şiir kitabını çıkardı. (Bir Gün)

Bir Portre
Melih Cevdet Anday
Türk şair, tiyatro oyunu, roman, deneme ve makale yazarı: Melih Cevdet Anday 13 Mart 1915’de İstanbul’da doğdu.
Çocukluk yılları İstanbul’un Kadıköy ilçesinde geçti. Ortaokula kadar İstanbul’da eğitim gördü. Liseyi Ankara Gazi Lisesi’nde tamamladı. Lise çağlarında Orhan Veli Kanık ve Oktay Rifat gibi isimlerle tanıştı.
Lise mezuniyetinden sonra bir süre Hukuk Fakültesi’nde eğitim gördü. Daha sonra Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’ne kaydoldu. Fakat Devlet Demiryolları’ndaki memuriyetinden ötürü eğitimini yarıda bırakmak zorunda kaldı.
Çalıştığı kurum tarafından Sosyoloji eğitimi alması için Belçika’ya gönderilen Anday’ın 1936 yılında Varlık Dergisi’nde Ukde adlı şiiri yayımlandı. Ardından şiirleri Ses, Yaprak, Yeditepe, Papirüs, Yeni Ufuklar, Yeni Dergi, Soyut, Ataç, Dönem, Yön gibi dergilerde yayınlandı.
Orhan Veli ve Oktay Rifat ile birlikte 1941 yılında Garip adlı şiir kitabını çıkardı.
Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel’in önerisiyle, Milli Eğitim Bakanlığı Neşriyat Müdürlüğü’nde memur olarak çalışmaya başladı.
1953-55 seneleri arasında Akşam Gazetesi’nin edebiyat ve sanat sayfasının editörlüğünü yaptı.
1956 yılında “Yan Yana” adlı şiir kitabı yayımlandı. Bu kitap 142. maddeye aykırı olması nedeniyle 1964 yılında yasaklandı.
1979-80’de Paris’te eğitim müşavirliği yaptı.
Anday, solunum ve böbrek yetmezliği tanısıyla Marmara Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi’nde tedavi görmeye başladı. 28 Kasım 2002’de, 87 yaşında öldü ve Büyükada Mezarlığı’na defnedildi.
(www.timeturk.com)

Corona Günleri İçin Kitap Önerileri
1.Bin Dokuz Yüz Seksen Dört (1984) / George Orwell/ Can Yayınları
2.Cesur Yeni Dünya / Aldous Huxley/İthaki
3.Bülbülü Öldürmek /Harper Lee/Altın Kitaplar
4.Yüzyıllık Yalnızlık / Gabriel Garcia Marquez/Can yayınları
5.Candide / Voltaire/ Alkım
6.Karamazov Kardeşler /Dostoyevski/ İş Bankası
7.Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok / E.M. Remarque/ Everest
8.Fareler ve İnsanlar / John Steinbeck/Sel Yayıncılık
9.Dönüşüm / Franz Kafka/ Can Yayınları
10.Uçurtma Avcısı /Khaled Hosseini/Everest