Hazırlayan (Mehmet Karasu)
Antakya Kitaplığı: Yaralısın/ Erdal Öz
“ 12 Eylül’ün üzerinden 29 yıl geçmesine rağmen açtığı yaralar ve etkileri hâlâ silinmiş değil. Günlük yaşamdan bürokrasiye ve siyasete her anlamda sonuçları hissedilen bu dönemin Türk edebiyatına nasıl bir etkisi oldu? Öykümüzü, şiirimizi, romanımızı nasıl etkiledi? Edebiyatçılarımız 12 Eylül’ü nasıl ve ne kadar hissettiler, eserlerine 12 Eylül’ün etkisi ne oldu?
12 Eylül’ün siyasi sonuçları bundan önce defalarca incelendi ve tartışıldı, ancak yaşamın her alanına ışık tutan edebiyatta 12 Eylül darbesinin yarattığı yıkımın çapını mercek altına almaya çalıştık. Bu doğrultuda edebiyatımızın önemli kalemlerine kişisel görüşlerini, edebiyat incelemelerinde ortaya çıkardıkları bulguları sorduk.
Doğan Hızlan, Cem Erciyes ve Semih Gümüş’ten oluşan jüri, ‘darbeyi’ en iyi anlatan 10 kitabı seçti…
Memleketin tarihi darbeler ve darbe girişimleriyle dolu olunca haliyle ‘darbe’ öyküleri Türk edebiyatında kendine genişçe yer buluyor. Edebiyat belleğimizde farklı darbe dönemlerine dair birbirinden etkileyici eserler var. 15 Temmuz gecesi yaşanan darbe girişiminin ardından, aynı zamanda Radikal Kitap yazarlarından olan üç isim; Hürriyet Yayın Danışmanı Doğan Hızlan, Doğan Kitap Yayın Direktörü Cem Erciyes ve edebiyat eleştirmeni Semih Gümüş, Hürriyet Cumartesi için ‘darbeyi’ en iyi anlatan 10 kitabı seçti. Birinci sırada Erdal Öz’ün Yaralısın adlı romanı yer aldı.
Yaralısın, Erdal Öz
12 Mart anlatan eserlerden biri. ‘Yaralısın’, bir gece beş görevli tarafından evi aranan, çuvallara tıka basa rasgele doldurulmuş kitaplarıyla birlikte götürülen bir gencin tutukluluk günlerini anlatıyor. Söz Yaşar Kemal’in : “İyi bir romanın yaşamdan daha gerçek olabileceğini, Erdal Öz’ün romanını okuduktan sonra bir daha anladım… Ve insan bu romanı okurken insanlığından, yaşamından, konuşmaktan, görmekten, soluk almaktan utanıyor.”
Konuk Yazar: Tirilye’de şiir ve öykü rüzgârları/Oğuz Tümbaş
Tirilye deyince biliyorum aklınıza hemen zeytinin geleceğini. Bursa’nın Mudanya ilçesine bağlı bir belde. Zeytin bahçeleri, çam ormanları, cumbalı evler… Tirilye’de yazar Şükrü Bilgiç’in “Öykü Evi”nden yazın-sanat dostlarıyla yaşadığım özge zamanı anlatmadan geçmem olası değil.
İlkyazı bitirip yaza yelken açarken, Bursa’dan gelen çağrıya uyduk Mehmet Sadık Kırımlı’yla yola düştük. Bursa dediğin 5 saatlik yol. Şiir için, yazın için, dostlarla buluşmak için bunlar yorgunluktan sayılır mı hiç?
BUYAZ (Bursa Yazın ve Sanat Derneği), Eliz Edebiyat ve Çinikitap dergilerinin 2017 Yaz Buluşmasına bu kez İzmir’den beni ve şair Mehmet Sadık Kırımlı’yı, Eskişehir’den şair Rahmi Emeç’i, Edremit’ten şair Bülent Güldal’ı, Bulgaristan’da yaşayan Türk yazar ve şair Durhan Hasan Hatipoğlu’nu çağırmıştı.
Bursa’da yaşayan yazın ve sanat dostları şair Nuri Demirci, Hilmi Haşal, Şaban Akbaba, Fehmi Enginalp, Güney Özkılınç, Süreyya Akçay, Mehmet Akif Ertaş, Ferit Durmuş, Rahmi Dede, Yusuf Yağdıran bu buluşmanın gerçekleşmesinde hem emeği geçenlerden, hem şiire ses verenlerden.
Eliz Edebiyat Dergisi Ocak 2009’dan beri Bursa’da yayımlanan, şiir ağırlıklı bir dergi. Yazı Kurulu’nda Nuri Demirci, Hilmi Haşal, Halûk Cengiz, Muharrem Sönmez, Mehmet Akif Ertaş, Ceyhun Erim, Bülent Şamlı gibi yazın emekçileri var.
Çinikitap özellikle kitap tanıtımına öncelik veren, yenile sayfalarına sınırlı sayıda şiiri ve öyküleri de katan bir “Edebiyat, Kültür, Sanat Dergisi.” Sahibi Fehmi Enginalp. Yayın Yönetmeni Nuri Demirci. 7 yıldan beri Bursa’dan ses veriyor.
Yine Tirilye’de Şükrü Bilgiç’in “Öykü Evi”ne dönersek, o zeytin şenliği, deniz görselliği, şiir ve öykü dostluğuna… Şiir, öykü, roman, gezi, derleme, çocuk yazını alanında 30 dolayında kitabı bulunan Şaban Akbaba’ya bir yer açmalıyım.
Akbaba, Çılgın Maceracılar Hatay’da (Alp Y.), Çılgın Maceracılar Bursa’da (Kanguru Y.), Uzakların Çağrısı (Kanguru Y. 2. Baskı) kitaplarıyla kucakladı bizi. Çocuklar gibi coşkuluydu. Çocuk öykülerine yönelik olarak bir de atölye çalışması başlatmış Akbaba. Bu çalışmalara katkı sunan eğitimci yazarlar Nihal Aksoy “Keşfe Çıkalım”, “İz Peşinde Tardigratlar”, Aymen Akçay Yazar ise “Uç Atım Uç”, “Yaramaz Tosbağa”, “Ayvaya Acıktım” adlı çocuk kitaplarını paylaştılar, öykülerini seslendirdiler.
Süreyya Akçay da bu buluşmanın uzun koşucularından. Koşuşturma arasında kısa bir zaman bulup üç şiir kitabı Sel Düğümleri, Ten Nadası, Ay Çukurunda şiir kitaplarını imzaladı. Kitaplaşmayı bekleyen yeni dosyalarından söz etti.
O gün 1980 darbesinin hışmına uğramış, yıllarca hapis yatmış bir eğitim emekçisi yazar Rahim Dede’yle de uzun uzun söyleştik. Anlattıklarını dinlerken, bir kez daha ilençledim faşist darbeleri, ihtilalleri…
“Tüm ilerici yurtseverler gibi işkencelerden” geçmiş Dede’nin bana imzaladığı “Balımıza Tuz Bastılar” romanını da ilgiyle okuyacağımı biliyorum.
Hilmi Haşal şiir ve şiire dair kitaplarıyla, dergilerdeki yazılarıyla bilinen, bir şair ve yazar. Bursa’da sanat, yazın çalışmalarına emek verenlerden. Bu etkinliğin kotarılmasında da çaba gösteren Haşal, “Yazar yalnızdır, şairin çilesi yalnızlıktır. O nedenle bu tür edebiyatçı buluşmaları kendimize sunduğumuz armağan sayılsın! Hiç değilse birkaç saatliğine yazanların, yani ‘damdan düşmüşler’in bir araya gelmesi, birbirini dinlemeye/anlamaya çalışması bakımından önemlidir.” diye seslendi konuklarına. Bir güzel dinledik, alkışladık onu. BUYAZ’ın Başkanı Güney Özkılınç’ı, Çinikitap Dergisi Sahip ve sorumlusu Fehmi Enginalp’i de.
HAFTANIN ŞİİRİ
MEMLEKET İSTERİM/ Cahit Sıtkı TARANCI
Memleket isterim
Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun;
Kuşların çiçeklerin diyarı olsun.
Memleket isterim
Ne başta dert, ne gönülde hasret olsun;
Kardeş kavgasına bir nihayet olsun.
Memleket isterim
Ne zengin fakir, ne sen ben farkı olsun;
Kış günü herkesin evi barkı olsun.
Memleket isterim
Yaşamak, sevmek gibi gönülden olsun;
Olursa bir şikâyet ölümden olsun.
KISA SANAT HABERLERİ
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Üyesi, Basın Şeref Kartı sahibi gazeteci-yazar Erdoğan Tokmakçıoğlu hayatını kaybetti.Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu, Erdoğan Tokmakçıoğlu’nun ölümünün ardından yayımladığı baş sağlığı mesajı şöyle:Değerli meslektaşımız Erdoğan Tokmakçıoğlu’nu kaybettik. Gazeteci, yazar, şair kimliği ile uzun yıllar başarıyla hizmet veren Erdoğan Tokmakçıoğlu’nu hiç unutmayacağız. Tokmakçıoğlu’nun ailesine ve basın topluluğumuza baş sağlığı diliyoruz” denildi. Erdoğan Tokmakçıoğlu, 5 Eylül 2017 Salı günü Levent Camisi’nde ikindi namazı sonrası kılınacak cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verilecek. Kaynak: Gazeteci-yazar Erdoğan Tokmakçıoğlu hayatını kaybetti
Yönetmen Hüseyin Tabak’tan, ‘Çirkin Kral Efsanesi’ belgeseli
Yönetmen Hüseyin Tabak’ın, 33. ölüm yıldönümünde anılan Yılmaz Güney’i anlatan belgeseli Toronto Film Festivali’nde gösterimi yapıldı.Tabak, üzerinde yedi yıldır çalıştığı ‘Çirkin Kral Efsanesi’ isimli Yılmaz Güney belgeselinin 2018’de vizyona gireceğini açıkladı.
İzmir Edebiyat Festivali başlıyor: ‘Edebiyat barıştırır’
İzmir’de ilki 2015 yılında gerçekleştirilen Edebiyat Festivali, bu yıl da 15 Eylül-14 Ekim tarihleri arasında ‘Barış’ temasıyla gerçekleştirilecek.
Edebiyat dünyası bir kez daha İzmir’de buluşuyor. İlki 2015 yılında “Edebiyat Özgürleştirir” sloganıyla düzenlenen Uluslararası İzmir Edebiyat Festivali’nin ikincisi, 15 Eylül-14 Ekim tarihleri arasında İzmir’de gerçekleştirilecek. Kentin 8 ilçesinde düzenlenecek olan etkinliklerin bu yılki teması ise “Barış”. İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen ve direktörlüğünü Haydar Ergülen’in, editörlüğünü ise Mahmut Çınar’ın üstlendiği festivalde Türkiye’den ve farklı ülkelerden edebiyatçılar, katılımcılarla panellerde, söyleşilerde, okumalarda, dinletilerde ve atölyelerde bir araya gelecek. Festival kapsamında ayrıca sezonun en beğenilen tiyatro oyunları da sahnelenecek.
ONUR KONUĞU ADONİS VE ÖZDEMİR İNCE
Melih Cevdet Anday Edebiyat Ödülü, Ahmet Yılmaz Gruda’nın oldu
MUĞLA’nın Milas Belediyesi tarafından verilen ‘Melih Cevdet Anday Büyük Edebiyat Ödülü’ne Ahmet Yılmaz Gruda layık görüldü.
Milas Belediyesi tarafından bu yıl 12’ncisi düzenlenecek ‘Melih Cevdet Anday Anma Günleri’nin yarışma konusu, ‘Tiyatro’ olarak belirlendi. Geçtiğimiz yıl ‘Deneme’ türünde verilen ödülle başlayan yarışmanın bu yıl ki son katılım tarihi 1 Haziran’da sona erdi. Türkiye’nin çeşitli illerinden katılan toplam 31 yazar arasında Türk Tiyatro ve sinemasının usta ismi Ahmet Yılmaz Gruda ‘Kavuklu Hamdi’ adlı tiyatro eseriyle bu yıl ödüle layık görüldü.
Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde bir araya gelen İoanna Kuçuradi, Ayşegül Yüksel, Ali Sirmen, Orhan Alkaya, Eren Aysan, Cem Erciyes, Enver Aysever isimlerinden oluştuğu jüri üyeleri, ‘Melih Cevdet Anday Büyük Edebiyat Ödülü’ne, 31 yazar arasında değerlendirmede bulunarak Ahmet Yılmaz Gruda’nın ‘Kavuklu Hamdi’ adlı tiyatro oyununu ödüle layık buldu. Yarışmada dereceye giren eser sahibine kazandığı ödül olan 3 bin TL’nin, 3 Eylül’de Ören’de düzenlenen törende verildi.
Oktay ÇAYIRLI / MİLAS (Muğla), (DHA)
ÇOCUKLARIN MUTLAKA OKUMASI GEREKEN 10 KİTAP
1.Küçük Kara Balık/ İranlı yazar Samed Behrengi’nin bir yapıtıdır.Masal türüdür.
2.Denizler Altında 20 Bin Fersah/ Denizler Altında Yirmi Bin Fersah, Jules Verne’in ilk kez 1870 yılında yayınlanan bir bilim kurgu romanıdır.
3.Pal Sokağı Çocukları/Macar yazar Ferenç Molnar tarafından yazılan ve ilk baskısı 1906 yılında yayımlanan bir çocuk kitabıdır.
4.Şeker Portakalı/ Brezilyalı yazar José Mauro De Vasconcelos’un 1968 tarihli romanı. Yoksul bir ailenin oğlu olan Zeze, yaramazlıkları ile tüm mahalleye yaka silktiren bir çocuktur.
5.Dünyanın Merkezine Yolculuk/ Jules Verne tarafından yazılan klasikleşmiş 1864 bilim kurgu romanı.
6.Tom Sawyer/ Mark Twain’in başkahramanı.
7.Oliver Twist/ İngiliz yazar Charles Dickens’ın 1838’de yayımlanan ikinci romanıdı
8.Robinson Crusoe/Daniel Defoe’nun 1719 yılında ilk basımı yapılan ve bazılarınca ilk İngilizce roman olarak nitelendirilen kitabıdır.
9.Peter Pan/ İskoç roman ve oyun yazarı J. M. Barrie’nin (1860–1937) yarattığı en ünlü karakter Peter Pan’ın maceralarını konu alan çocuk kitabı.
10.Guliver’in Gezileri/Jonathan Swift’in yazdığı, dünya klasikleri arasına girmiş fantastik roman.
BELLEĞİMİZDEKİ KADINLAR
Sevgi Soysal 30 Eylül 1936’da İstanbul’da doğdu. Aslen Selanikli mimar-bürokrat bir babayla Alman bir annenin altı çocuğundan üçüncüsü olarak büyüyen Sevgi Yenen, 1952’de ankara Kız Lisesi’ni bitirdi.Bir süre ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi’nde arkeoloji okudu. 1956 yılında şair ve çevirmen Özdemir Nutku ile evlendi, birlikte Almanya’ya gittiler. Göttingen Üniversitesi’nde arkeoloji ve tiyatro dersleri izledi (1956-57). 1958’de Türkiye’ye döndü ve Korkut adını verdikleri bir oğlu oldu. Ankara’da Alman Kültür Merkezi ve İrtibat Bürosu’nda ve Ankara Radyosu’nda çalıştı (1960-61). Bu dönemde, toplum karşısında bireyin tedirginliğini öne çıkaran ‘‘yeni gerçeklik’’ akımından izler taşıyan öykü ve yazıları Dost, Yelken, Ataç, Yeditepe ve Değişim dergilerinde yayımlandı(1960-64).
(www.kitapyurdu.com)
BİZE GELENLER
1.Yazı Kalsın/ Ferhat İşlek Yazıları/ Can Yayınları
2.Homeros/ Zeki Büyüktanır/ Can Yayınları
3.Özgürlük Savaşı, Bağımsızlık Savaşı/ Zeki Büyüktanır/ Can Yayınları
4.Ali Uysal ve Mehmet Babacan’a Armağan/ Haz. Dr. Orhan Özdemir/ Ahmet Eroğlu/Avcı Ofset Matbaacılık
Süreli Yayınlar
1.Yaşam Sanat, İki Aylık Edebiyat ve Kültür Dergisi, Sayı 30-31
2.Aratos, Tarih, Felsefe, Kültür Sanat, Sayı 81-82
3.F Dergi, Feminist Düşün-Edebiyat- Kültür Sanat- Sayı 15
4.İnsancıl, Aylık Kültür Sanat Dergisi, Sayı 324-325
OKUMA ÖNERİLERİ
1.Toplum ve Edebiyat/ Adnan Binyazar/ Can Yayınları
2.Sukût Ayyuka Çıkar/ Yücel Balku/ Can Yayınları
ANLATILAN SENİN HİKÂYENDİR 13 EYLÜL’DE MECLİS KÜLTÜR MERKEZİ’NDE
Cengiz Toraman’ın yazıp yönettiği, Levent Üzümcü’nün oynadığı iki perdelik müzikli oyun “ Anlatılan Senin Hikâyendir” 13 Eylül Çarşamba 20:00’da Meclis Kültür Merkezi’nde izleyicileriyle buluşuyor.
Oyunun tanıtım metni şöyle:
“Bir insanı tanımak demek, onun hikâyesini bilmek demektir” Gülerken ağladığımız, ağlarken güldüğümüz bir oyun bu.
Evet, her birimizin hikâyesi farklı, her birimiz farklı iklimlerin çocuklarıyız, her birimiz farklı hayatlar yaşıyoruz, doğru. Ama içimizdeki ses diyor ki, biz birbirimizin yabancısı değiliz. Bize insanlığımızı unutturmak isteyenlere inat, güler yüzlü ve umutlu bir başkaldırı bu oyun.
Merak ediyorsan, nedir bu insan, kimdir?
“Anlatılan Senin Hikâyendir”
Bilet Satış Noktaları: Meclis Kültür Merkezi Gişesi
Saray Saatçilik
Yazan-Yöneten: Cengiz Toraman
Oynayan: Levent Üzümcü
Müzik Direktörü: Oktay Köseoğlu
Dekor-Kostüm: Medina Yavuz