Antakya’nın kapı tokmakları! Onlara ne oldu?

Aydın ili Tire ilçesinde, giderek kaybolan ve hayatın içinden çıkan kapı tokmaklarının kültürü ve hikâyesi, Müze bünyesinde koruma altına alındı.

Aydın Tire’de, çok sayıda eser yanı sıra, zamana direnemeyip yıkılan binalardan kalan bazı kapı tokmakları da bugüne ulaşmayı başardı. Anadolu kültüründe özel bir yeri olan bu sanat eserleri, Tire Kent Müzesi’nde ayrılan özel bir alanda, eski zaman hikâyelerine meraklı ziyaretçilerini ağırlıyor. Çok kültürlü bir yaşama ev sahipliği yapan kentte Müslüman, Rum ve Musevi evlerinden kalan 170 kapı tokmağı, müze envanterinde korunurken, bunlardan farklı özellikleri barındıran 30’u sergileniyor.
Neden müzede sergilendiklerine gelince… Tire Kent Müzesi Müdürü Gülşen Özek Bilici, tokmakların bir kültür mirası olarak korunmaya muhtaç olduğunu ifade ederken, Tire evlerindeki kapıların çoğunda tokmakların yerinden söküldüğüne işaret etmiş, müzedeki sergilemeyle de bu konudaki farkındalığı artırmak istediklerini kaydetmiş.
Benzer bir sorunu, betonlaşan gündelik hayatı içinde giderek kaybolan kendi kapı tokmakları konusunda yaşayan Antakya ne yapıyor peki?
Kent merkezinde oluşturulan Şehir Müzesi’nde çok şey var, hayata dair çok başlık var ama… Kapı tokmakları yok! Ne yazık ki, taş ve ahşap evlerin kapılarının üzerinde de artık kapı tokmakları yok! Birçoğu ya söküldü, ya çalındı ya da eski kapılarla beraber yerinden kaldırıldı, unutuldu.
Bu konuya işaret edenler, benzer bir hassasiyetin ve koruma stratejisinin Antakya için de hayata geçirilmesinin önemine işaret ediyor.
Tamer Yazar