Antakya’yı Antakya yapan en az 150 yıllık tarihi dokunun gece yarısı operasyonlarıyla kepçelerle yok edildiğini savunan Kantarcıoğlu, depremin ardından Antakya’daki yüzlerce tarihi yapının orta-ağır hasar aldığını, ancak birçoğunun hâlâ ayakta ve kurtarılabilecek durumda olduğunun altını çizdi.
Kantarcıoğlu, tarihi dokunun yok edilmesine ilişkin şunları aktardı:
“2023 yılının Haziran ayında Kültür ve Turizm Bakanlığı yöneticileri, uzmanların şiddetle itirazına rağmen, tarihi evlerin %80’e yakın bölümünü sanat eseri niteliğindeki ahşap ve taş elemanların ayıklanmasına izin vermeden, üstelik kepçelerle ortadan kaldırdılar. Yoğun çabalar ve uzmanların ikna diplomasisi sayesinde geriye kalabilen az sayıda orta hasarlı tarihi konut yıkımdan kurtarılabildi.
Deprem sonrası Antakya’nın tarihi merkezinde de ağır bir tahribat oldu. Buradaki yapıların tek katlı oluşu ve bölgedeki nüfusun az olması sayesinde, can kaybı genele göre düşük kaldı. Zemin katların kalın taş duvarları genellikle yıkılmadı ve alt katta uyuyanların kurtulmasını sağladı.”
Aradan geçen üç yıla yakın sürede Antakya genelinde yeni konut alanlarının yapımına odaklanılırken, tarihi dokunun rehabilitasyonu için bütçe ayrılmadı. “Fıtratı gereği” yavaş ve özenle ilerlemesi gereken restorasyon süreçlerinde projeler ortaya çıkmaya başlamıştı.
“İmdat” çağrısı
17 Eylül’de gelen bir “imdat” çağrısı, Erdoğan’ın Antakya ziyareti öncesinde etrafın “düzenli” görünmesi uğruna Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından, harap görünüm veren tüm yapıların kaldırılması yönünde karar alındığını bildiriyordu.
ANTAKYA’NIN TARİHİ DOKUSU KEPÇELERLE KALDIRILIYOR!
Gerçekten de aradan geçen altı gün içinde, özellikle gece operasyonlarıyla çok sayıda yapının birer birer “temizlendiği” öğrenildi.
Barudi Cafe, Kavinn Otel, Shaut Otel ilk etapta yıkılan yapılar oldu. Asi Nehri’nin Saray Caddesi tarafında ayakta kalabilmiş yapılar artık yok.
Uzmanlar, Antakya’nın tarihi dokusunun betonarme TOKİ konutları gibi hızla inşa edilemeyeceğini vurgulayarak şu uyarıyı yaptı:
“Restorasyon, sabır ve özen isteyen bir süreçtir. 150 yıllık Osmanlı konut dokusunun izlerini mıntıka temizliği yaparak yok edemezsiniz. Ecdada saygı, ayakta kalabilmiş eserleri korumakla olur. Bu vahşi operasyon acilen durdurulmalı.”
Yaklaşık 1 yıl önce Mimarlar Odası Hatay Şube Başkanı Mustafa Özçelik de yapılan çalışmaların akıbeti konusunda endişeli olduklarını belirtmiş, Yerel Danışma Kurulu kurulana kadar yıkımın acilen durdurulması gerektiğini söylemişti. Ancak uyarılar dikkate alınmamıştı.
Özçelik o dönemde yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanmıştı:
“Antakya tarihi sokakları, tarihi evlerin molozları numaralandırılarak ayrı bir yere götürülüyor. Biz yaptığımız incelemede tamamen yıkılmayan tarihi binaların da yıkıldığını gördük. Bu binalar özel yapım taş binalar. Tekrar nasıl yapılacak? Tamamen yıkılmayanlar neden yıkılıyor?”
Bugün gelinen noktada ise Antakya’daki onlarca tarihi yapı maalesef kepçelerle bir bir yok ediliyor.
