Türkiye’de merkezi yönetim bütçesinden araştırma ve geliştirme (AR-GE) faaliyetleri için 2024 yılında 178 milyar 580 milyon lira harcama yapıldı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılına ilişkin “Merkezi Yönetim Bütçesinden AR-GE Faaliyetleri İçin Ayrılan Ödenek ve Harcamalar” bültenini yayımladı.
TÜİK verilerine göre, söz konusu harcama, merkezi yönetim bütçesinin yüzde 1,51’ini oluşturdu. Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içindeki oranı ise yüzde 0,41 olarak hesaplandı.
2025 İçin 236 Milyar Liralık Tahsis
Bütçe başlangıç ödenekleri dikkate alınarak yapılan tahmine göre, 2025 yılı için AR-GE faaliyetlerine merkezi yönetim bütçesinden 236 milyar 262 milyon lira ayrılması öngörüldü. Bu artış, Türkiye’nin bilgi temelli ekonomiye geçiş hedefi doğrultusunda AR-GE yatırımlarına verdiği önemi yansıtıyor.
En Büyük Pay Yine Üniversitelerde
2024’te merkezi bütçeden yapılan AR-GE harcamalarının yüzde 68,3’ü genel bilgi gelişimi amacıyla üniversitelere yönlendirildi. Üniversiteleri; yüzde 9,3 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, yüzde 5,2 ile diğer kaynaklardan finanse edilen genel bilgi gelişimi, yüzde 4,3 ile tarım ve yüzde 4 ile savunma sektörü izledi.
2025 için yapılan tahmine göre ise üniversitelerin payı yüzde 69,5’e yükseldi. Endüstriyel üretim ve teknolojiye yüzde 7,9, tarıma yüzde 4,8 ve savunmaya yüzde 3,6 oranında ödenek ayrılması planlandı.
Uluslararası AR-GE İşbirliklerine 1 Milyar Liranın Üzerinde Destek
2024 yılında uluslararası AR-GE programlarına 1 milyar 30 milyon lira tahsis edilirken, bu tutarın 461 milyon lirası uluslararası AR-GE kuruluşlarına gönderildi. İkili veya çok taraflı kamu AR-GE programlarına 367 milyon lira, Avrupa çapındaki programlara ise 202 milyon lira kaynak sağlandı.
2025 ödenek tahminlerine göre uluslararası işbirliklerine ayrılan toplam tutar 1 milyar 173 milyon liraya çıktı. En büyük payı 500 milyon lira ile ikili/çok taraflı programlar alırken, 475 milyon lira uluslararası AR-GE kuruluşlarına, 198 milyon lira ise Avrupa çapındaki çalışmalara yönlendirildi.