Konuştuğumuz Hataylı asgari ücretlilerin beklentisinde birleşen rakamlar birbirinden farklılık gösterse de, hepsinin ortak derdi, Pazar filesinin dolması yönünde! Ancak sokaktaki enflasyon ile resmi veriler arasındaki fark, çalışan kesimde, yeni yılda uygulanacak asgari ücret zammına ilişkin endişe yaratmaya devam ediyor.
Hatay, İstanbul, Ankara, Diyarbakır, İzmir ya da Giresun! 2020 için geçerli olacak asgari ücret pazarlığı 2 Aralık’ta tarafları aynı masanın etrafında buluşturmaya hazırlanırken, ortak söylem çok da değişmiyor… “Geçen yıl asgari ücreti 2 bin TL yaptılar, bu yıl 2 bin 500 TL olsa ne olacak? Bu pahalılıkta 400-500 TL zam, geçim sıkıntımızı değiştirmeyecek.”
-ASGARİ HAYAT-
Bu sözler, bir doktor muayenehanesinde asistan olarak asgari ücret ile çalışan Neslin D.’ye ait. Üniversite mezunu olan genç kadın, Türkiye’de asgari ücret ile geçimini sağlamaya çalışan yaklaşık 8 milyon kişiden biri. Bugünlerde milyonlarca asgari ücretli gibi, onun da gözü, 2 Aralık Pazartesi başlayacak Asgari Ücret Tespit Komisyonu 
2020 yılı için geçerli olacak asgari ücret, bu toplantılar sonrasında, Aralık ayı sonlarında açıklanacak. Asgari ücrete yapılacak zamdan umutsuz olduğunu dile getiren genç kadına göre, yapılacak yüzde 10-15 zam ile asgari ücretlilerin hayatlarında kayda değer bir iyileşme olması çok zor.
2019 yılı başında yapılan yüzde 26 zam ile asgari ücret, brüt 2 bin 558 TL, net olarak da 2 bin 20 TL’ye çıkmıştı. Son yıllarda hükümet, asgari ücrete yıllık enflasyon oranının birkaç puan üzerinde zam yapsa da, asgari ücretle geçinmeye çalışanların sıkıntısı yıllar geçtikçe artıyor.
Ekonomi yönetiminin 2019 yılı sonu için enflasyon beklentisi yüzde 12 olurken, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, bu hafta TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı konuşmada, 2020 için enflasyon beklentilerinin yüzde 8,5 olduğunu açıkladı. Buna göre, 2020 için asgari ücrete yapılacak zammın yüzde 10 civarında kalması bekleniyor. Hükümetin, asgari ücret zammını belirlerken, gerçekleşen enflasyonu mu, yoksa IMF raporu ve Orta Vadeli Program’da vurgulandığı gibi ‘beklenen enflasyon’u mu dikkate alacağı ise merak konusu. Beklenen enflasyon, yani 2020 sonu için hedeflenen yüzde 8,5’luk enflasyon üzerinden yapılacak bir zam hesaplamasında, asgari ücretlilerin alacağı zam miktarı, neredeyse yarı yarıya düşebilir.
-15 KİŞİ-
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nda gerçekleştirilecek Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantılarında; hükümetin atadığı beş isim, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’ndan (TİSK) beş isim ve çalışan kesimi temsilen de, en büyük işçi konfederasyonu olan Türk-İş’ten beş isim olmak üzere 15 kişi bulunuyor. Diğer büyük işçi konfederasyonları, Hak-İş ve DİSK ise asgari ücret görüşmelerinde yer alamıyor. Türk-İş’in Genel Başkanı Ergün Atalay, Perşembe günü CHP heyetinin kendisini ziyaretinde yaptığı açıklamada, yaptıkları hesaplamalara göre, bir çalışanın yaşam maliyetinin aylık 2 bin 578 liraya yükseldiğini ifade ederek, “Asgari ücret teklifinde yaşam maliyetinin altında hiçbir şeyi konuşmayız” dedi. Bu tutar, 2019’a oranla, asgari ücrete 2020 için yüzde 27 zamma karşılık geliyor. Atalay, asgari ücret konusundaki nihai taleplerini, Hak-İş ve DİSK yetkilileri ile görüştükten sonra belirleyeceklerini kaydetti.
-AVRUPA’DA!-
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, Türkiye, 2020 TL (320 Euro) tutarındaki asgari ücreti ile 28 Avrupa ülkesi içerisinde 22. sırada yer alıyor. Avrupa’da, asgari ücretle çalışanların en fazla kazandığı ülke ise Lüksemburg. Bu ülkede asgari ücret, aylık yaklaşık 2 bin Euro yani, yaklaşık 13 bin Türk Lirası. Lüksemburg’un ardından Hollanda 1615, İrlanda da 1563 Euro asgari ücret uyguluyor. Geçen yıl asgari ücrete yüzde 22 zam yapan Fransa ve Almanya’da ise sırasıyla 1522 ve 1500 Euro asgari ücret uygulanıyor.
Antakya sokaklarından Ankara’ya ulaştırılmaya çalışılan kelimelerin omuzladığı cümleler ise oldukça yorgun ve umutsuz. Beklenti yüksek olsa da, birçoğu, hayal kurmaktan ve iyi bir şeyler ummaktan korkar halde. Peki, dile gelenler mi?
U.N. >> Hayat hep zordu. Zorluğu yeni keşfedenlere soracaksın sen onu! Bizim için ne fark ediyor ki, ne fark edecek ki? Kaç lira daha fazla verecekler? 100 lira mı? 250 mi? Sonra! Ne olacak o verdikleri ‘fazla’ denen parayla? Hangi açığımızı kapatacak? Kaç açığımızı kapatacak? Açlığımızın ne kadarını doyuracak? Büyükler boşuna dememiş… Tok, açın derdinden anlamaz! Bu defa da anlamayacaklar!
G.D. >> ”Şimdiki aklım olsa, 4 çocuk yapmazdık”, diyorum kendi kendime. Zor! Her çocuğa yetişmeye çalışmak çok zor. Karınlarını doyurmak, üstlerine başlarına almak, okul harçlıklarını ceplerine koymak zor. Her ay gelen, geldikçe de biriken faturalara yetişmek ise en zoru. Millet doğalgazlı evlerden bahsediyor. Biz kendi evimize odunu, kömürü zor alıyoruz. Bir de düşün ki, bu koca evi, tek bir asgari ücretli geçindiriyor. Biri demiş ya… “Bu ülkedeki fakirler bir mucize gerçekleştiriyor” diye! Haklı! Bu kadar az para ile bu kadar adam ölmeden yaşamaya devam edebiliyorsa, bu, mucize değil de nedir?
E.Ç. >> 2 Aralık’ta başlıyor, bakalım! Ayın sonunda çıkacak rakam için herkes bir şeyler söylüyor. 200 olacakmış, öyle mi? Bir tanesi geçen 5 bin demiş! Adamlar bunu verir mi? Sanırım, uçmak serbest! Hükümet de bunun farkında aslında. Boşuna Milli Piyango’nun büyük ikramiyesini 80 Milyon yapmadı! O da farkında; işimiz biraz hayale, biraz şansa, en çok da şans oyunlarına kaldı!
H.B. >> Hatay Milletvekillerinin izliyorum, en çok da twitter hesaplarını. Şu ana kadar sadece Barış Atay’ın hesabında, İşçiye ve asgari ücrete dair bir şeyler yazılmış, mesajlar verilmiş, hatta bir miting düzenlenecekmiş. Diğerleri ne zaman başlar, merak ediyorum. Ne yazarlar, merak ediyorum. Ama en çok da neyi merak ediyorum, biliyor musunuz? Şu benim asgari ücreti onlara versem bir ay, çoluk çocuk nasıl geçinirler, bir göstersinler bize! Ardından da anlasınlar, hanyayı konyayı! Anlasınlar, ne yaşadıklarımızı! Anlasınlar, niye isyan ettiğimizi! -Tamer Yazar-