Ayaklarda ya da Ellerde Oluşan Şişlikler Lenfödem Olabilir

Lenfödem halk arasında fil hastalığı olarak bilinen bir lenf sisteminin yetmezlik durumundan kaynaklanan ödemin birikmesine sebep olan bir lenf sistemi hastalığıdır. Lenfatik sistemdeki bozukluktan dolayı dokulardaki lenf sıvısının (ak kan) boşaltılamaması sonucu sıvının birikmesi nedeniyle, ilgili vücut bölgesinin (genellikle bacaklar ve kollar) şişmesidir. Bu durum yüzde , boyunda ve gövde de görülebilir. Lenfödem genelde şişlik, gerginlik hissi ve sık enfeksiyon atakları ve ağrı gibi belirtilerle ortaya çıkmaktadır ve hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir.

Erken dönemlerde kol veya bacaklarda rahatsızlık, ağırlık hissi, şişlik hissi, giysilerin ayakkabıların veya takıların o tarafta sıkması gibi belirtilerle kendini gösteren lenfödem ilerlerse; dokularda sertleşmelere, cilt ve cilt altında kalınlaşmalara, şişliklerin artmasına ve ciltte siğilimsi deri değişikliklerine ve renk değişikliklerine yol açmaktadır. Lenfödem enfeksiyonları da tabloya eklenerek hastalık kronikleşmeye devam etmektedir.

Çoğunlukla Lenfödem Görülme Şekilleri :

– Kanser cerrahilerine örnek olarak meme kanseri sonrası ameliyatlı taraf kol göğüs veya gövde tarafında oluşan şişlik lenfödem olarak düşünülebilir.

– Travmatik bir yaralanma sonucu gelişebilir. Yaralanmaya örnek olarak amputasyon( uzuv kaybı), ağır kırık ve doku yaralanmaları, ağır bir cerrahi işlem, yanık gibi durumlar örnek verilebilir.

– 30 yaş sonrası sebep olmazsızın oluşabilir. 30 yaş öncesi ise burkulma, düşme hikayelerini takiben fark edilebilir.

Lenfödem teşhisi için uzman hekim tarafından değerlendirme ve gerekli görülen tıbbi testler yapılır (Lenfosintigrafi, indirekt lenfografi, doopler). Hastanın kendi üstünde bakabileceği tipik bulgular ise ;

• Özellikle bacak için ayak sırtından , kol için el sırtından başlamış ve yukarı doğru çıkan bir şişlik varlığı lenfödemin önemli işaretlerindendir.
• Seneler içinde bir sebebe bağlanamamış hikayesi uyumlu şişlikler
• Cilt katlantıları derinleşmiştir. (genelde 2. ve 3. parmak cilt katlantıları artmıştır
• Çoğunlukla tek taraflıdır. Çift tarafta var ise asimetrik görünüm aranmalı

Lenfödemde Kompleks Boşaltıcı Fizyoterapi Tedavisi

Lenfödem tedavisinde altın standart olarak kompleks boşaltıcı fizyoterapi kabul edilir. Manuel lenf drenaj yöntemi ( lenf masajı), çok katlı lenfödem kompresyon bandajlamaları cilt bakımı ve egzersiz şeklinde ilerler. Koruyucu fazda ise lenfödem bası giysileri kullanılarak nüks durumlarının önüne geçilerek hastalık kontrol altında tutulur. Lenf masajı özel bir teknik olup bu konuda eğitim almış fizyoterapistler tarafından uygulanabilmektedir. Dışarda duyduğunuz lenf masajları tıbbi yöntemler değildir ve lenfödem için zararlı uygulamalardır.

Lenfödemli bölge yanık, böcek ısırığı, kesilme, çizilme gibi durumlardan sakınılmalı. Sıkan sıkıştıran tarzda çoraplar, iç çamaşırları, kıyafetler tercih edilmemeli. Çok sıcak uygulamalar ya da buz uygulamalarından kaçınılmalı. Aksi takdirde hem enfeksiyon için zemin hazırlanmış olacaktır hem de lenfödem lenf yükünün artması ile tetiklenecektir.