“Siz eğer test yaptırmak üzere giderseniz, kamu kurumlarında bu talebiniz karşılanmıyor, özel hastanelerde de 400 liradan 2 bin liraya varan ücretler ödemek zorunda kalıyorsunuz” diyen TTB Covid-19 İzleme Grubu üyesi Prof. Kayıhan Pala, AKP Hatay Milletvekili Hacı Bayram Türkoğlu’nun “Son bir ayda 7 kez Covid-19 testi yaptırdım. 8. PCR testim ne yazık ki pozitif çıktı” ifadesine işaret etti, mevcut tabloyu paylaştı.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) verilerinin derlendiği “Worldometer” internet sitesine göre, dünyada virüse yakalananların sayısı 24 milyon 61 bin 216’ya ulaştı. Türkiye’de ise vaka sayısı 261 bin 194, can kaybı 6 bin 163 oldu. Hatay, yaşananların gölgesinde, vaka sayısına karşı ‘maske şartı’ getirilen ve bu şartın da para cezası ile netleştirildiği kentlerden biri. Ancak tartışma, ‘maske’ ve ‘sosyal mesafe’ ayarından çok, dünyayı etkisi altına alan salgına karşı geliştirilen testlerin herkese ne derece ‘eşit’ ulaştığı noktasında büyümeye devam ediyor! Bilindiği gibi buna sebep son örneğin sahibi, AKP Hatay Milletvekili Hacı Bayram Türkoğlu olmuştu.
-KRİTER!-
Türkiye’de, Covid-19 testlerinin, eldeki bu son örnek çerçevesinde, kimlere ve hangi kriterlere göre yapıldığı bilinmiyor. Son zamanlarda bazı AKP’li Milletvekillerinin rutin olarak test yaptırdığını duyurması ve Cumhurbaşkanlığı’nda toplantıya katılacak kişilere test şartı getirilmesi, “Bu konuda ayrıcalık mı yapılıyor?” sorusunu gündeme taşıdı. Pandemide en ön safta yer alan sağlık çalışanlarına ise hâlâ düzenli olarak test yapılmıyor. Türk Tabipleri Birliği (TTB), 24 Ağustos’ta Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya bir mektup gönderdi ve sağlık çalışanlarına haftada bir test yapılmasını istedi.
Halk Sağlığı Uzmanı ve TTB Covid-19 İzleme Grubu üyesi Prof. Kayıhan Pala, Bakanlığın günlük açıkladığı verilere göre, hâlâ kaç kişiye test yapıldığını ve test yapılan kişilerin özelliklerini bilmediğimizi söylüyor.
-8 TEST!-
Deutsche Welle (DW) Türkçe’den Emine Algan’ın konuya ilişkin haberinde “örnek” olarak sunulan isim, AKP Hatay Milletvekili Hacı Bayram Türkoğlu oldu. Bilindiği gibi, AKP Hatay Milletvekili Hacı Bayram Türkoğlu, bir süre önce sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Son bir ayda 7 kez Covid-19 testi yaptırdım. 8. PCR testim ne yazık ki pozitif çıktı” demiş ve bu durum da kamuoyunda büyük tepki görmüştü.
-UYGULAMA!-
DW’ye konuşan ve bir Milletvekilinin, herhangi bir semptomu yokken bir ayda 8 defa test yaptırabilmiş olmasının, Türkiye’de teste ulaşma açısından ayrıcalıklı bir kesimin oluştuğunu gösterdiğini belirten, Halk Sağlığı Uzmanı ve TTB Covid-19 İzleme Grubu üyesi Prof. Kayıhan Pala, sıradan bir kişi için uygulamanın nasıl olduğunu ise şöyle özetliyor:
“Siz eğer test yaptırmak üzere giderseniz, kamu kurumlarında bu talebiniz karşılanmıyor, özel hastanelerde de 400 liradan 2 bin liraya varan ücretler ödemek zorunda kalıyorsunuz.”
Bakanlığın test politikasının başından beri eksik olduğunu söyleyen Pala, sadece olası vaka tanımına girenlere değil, temaslıların tamamına ve risk gruplarına da test yapılması gerektiğini vurguluyor. Son zamanlarda günlük test sayısının 30-40 binden 80-90 bine çıkmasını memnuniyet verici bulan Pala, şu uyarıları yapıyor:
“100 binin üzerine çıkarılması çok daha iyi olur. Ancak bunlar olası vakalar mı, temaslılar mı, yoksa tarama amacıyla mı yapılıyor, bilmiyoruz. Yurtdışına çıkanlar, meclistekiler, milletvekilleri, danışmanları, birtakım ayrıcalıklı kişilere, sırf tarama amaçlı yapılan test sayılarının günde 30 binden fazla olduğuna ilişkin iddialar var. Bunların, Sağlık Bakanlığı tarafından şeffaf olarak açıklanması gerekir.”
-ELDEKİ!-
Test politikası bir an önce değiştirilirse kimlerin hasta olduğunun çok net olarak anlaşılacağını, böylece hastalarla sağlıklı kişilerin izole edilebileceğini hatırlatan Pala, kendi çevresinden örnek veriyor:
“Daha bugün İstanbul’dan bir arkadaşım, kendi ailesinde covid pozitif olmasına rağmen, birlikte yaşayan aile üyelerine test yapılmadığını, kendilerinde hafif semptomlar olduğunu, ancak test yaptıramadıklarını, evde kalmalarının istendiğini ve sadece ilaç verildiğini söyledi.”
-ÖNERGE!-
Bir süre önce, Cumhurbaşkanlığı’na bağlı çalışan 42 bin personele üç günde bir PCR testi yapıldığı iddiası da gündeme gelmiş, HDP Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu, bu iddiaları da içeren bir soru önergesi vermişti. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın yanıtlaması istemiyle verilen önergede, “testlerin kime ve hangi kriterlere göre yapıldığı, ciddi risk grubunda olan sağlık çalışanlarına düzenli test yapılmazken bazı kurum veya kişilere ayrıcalık tanınmasının nedenleri” soruldu. Önergeye henüz yanıt gelmedi.
-TEST ŞARTI!-
Cumhurbaşkanlığı’na gidecek herkesin taramadan geçirilmesi de kamuoyunda en çok eleştirilen konulardan biri. Örneğin 20 Ağustos’ta Beştepe’de yapılan “Pandemi Sonrası Belediyecilik” konulu bir toplantı için yine test şartı getirilmişti. AKP Genel Merkezi, il teşkilatlarına bir yazı göndererek, toplantıya katılacak herkesin PCR testi yaptırmasının zorunlu olduğunu duyurmuştu. Toplantıya sadece PCR negatif olanların katılmasına izin verilmişti.
-TABLO-
Resmi açıklamalara göre, Türkiye’de ilk pozitif vakanın görüldüğü Mart ayından bu yana toplam 6 milyon 521 bin 640 PCR testi yapıldı. Ancak kaç kişiye, kimlere, hangi gruplara bu testin yapıldığı bilinmiyor. Haziran ayında test kriterleri değişti ve “temaslılara” değil, sadece “semptomu olanlara” test yapılmaya başlandı, hatta semptomu olanlarda bile test yapılması zorlaştı.
Sağlık Bakanlığı’nın verileri şeffaf bir şekilde paylaşmasını isteyen meslek örgütleri, salgınla mücadele için bunun şart olduğunu vurguluyor. Tamer Yazar