Biraz dünden, biraz bugünden

Biraz Tarih Biraz Beton!

Burası, Antik Çağ’da zenginlerin alışveriş merkezi haline gelen ve gündüzler insanlara yetmeyince geceleri de meşaleler kullanılarak aydınlatınca da dünyanın ışıklandırılan ilk caddesi unvanını alan tarihi Kurtuluş Caddesi, yani diğer adıyla Herod Caddesi…

Bu kente dair yazılanlara bakıldığında, hayatın ‘nefes’ anına ilişkin söylenenler o kadar eskidir ki… Hatta o söylenenler, insanoğlunun yerleşimine ait ilk izlerin bulunduğu Paleolitik Çağ’dan bu yana fısıldanır… Bu fısıldamaların belki de en kalabalık olduğu yerlerden birisidir, Antakya’nın tarihi Kurtuluş Caddesi. Peki, tarihin ‘ilk ışıklandırılan caddesi’ ünvanlı bu alana dair önceliğimizde durum nedir? Betona teslim edilmiş bugünkü halinden düne geçme ihtimalimiz nedir?
-PROJE NE OLDU?-
Bu sorulara kaynaklık eden çalışma, bir dönem Hatay Büyükşehir Belediyesi tarafından dile getirilmiş, tarihi Kurtuluş Caddesi’nin yerin altında kalan kısmının ortaya çıkarılmasına dair proje de bu anlamda kamuoyuyla paylaşılmıştı.
Tarihler 2016 senesini Kasım ayını gösterirken buna dair yapılacaklar noktasında konuşan Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş, tarihi Herod Caddesi’ne şu umut dolu kelimeleri eklemişti:
“Eskiden, Ürdün’den ve Lazkiye’den insanlar alışverişe bizim Kurtuluş Caddesi’ne gelirmiş. Yani bütün Ortadoğu’da insanlar, alışveriş yapmak için, eski adı Herod Caddesi olan yeri tercih edermiş. Herod isminde bir kral varmış, onun zamanında kent müthiş parlak dönemini yaşamış ve insanlara gündüzleri yetmez olmuş. Kurtuluş Caddesi’nde gündüzler insanlara yetmeyince, ışıklandırma gereği duymuşlar. İnovasyonun ilk yapıldığı cadde burası. O çalışmalar eşliğinde, Kurtuluş Caddesi, şu anda her ne kadar ‘dünyada ilk ışıklandırılan cadde’ olsa da, bunun temelinde ihtiyaç ve oradaki ticaret hacminin geniş olması ve tüm Ortadoğu’daki sosyetenin Kurtuluş Caddesi’nde buluşması yatıyor.”
Bu bilgiler ışığında, Habib-i Neccar’ın bulunduğu yerden kuzeydoğuya doğru yerin altının röntgenini çektiklerini bildiren ve Jeoradarlarla da tarama yaptıklarını anlatan Savaş, “Yaklaşık 7 ile 9 metre aşağıda eski kaldırım taşlarını bulduk. Yapacağımız çalışmayla eski zemine bir tünel açacağız. Tüneli led ışıklarıyla ışıklandıracağız. Aşağıda gerçek zeminin üzerinde 100 metrelik bir yürüyüş parkuru yapacağız. Böylece eski caddeyi gün yüzüne çıkarmış olacağız. Üstteki akış da normal şekilde devam edecek” diye de eklemişti.
-ROMA YOLU-
Caddenin, zaman içinde yer yer toprağın altında kalan yaklaşık 100 metrelik antik sütunlu Roma yolunu bu kapsamda merak edenler, ortaya çıkacakların heyecanı ile ‘Projeye ne oldu?’ diye soruyor. Zira geçtiğimiz sene gerçekleşen inceleme çerçevesinde, çalışmaların, Anıtlar Kurulu-Müze ve Üniversite yetkililerinin istişareleri sonucunda 2017 ortalarında başlaması gerekiyordu. Peki, ‘proje bitti’ mi yoksa ‘ertelendi’ mi? Hangisi? -Tamer Yazar-