Bugün: “Dünya Çocuk Hakları Günü”

Çocuklara bayram armağan eden ilk ve tek ülke Türkiye… Ancak Türkiye’de, halen her 3 çocuktan 1’i yoksul. 2014’te, Türkiye’de 40 bin ‘çocuğa taciz davası’ açıldı. Sadece 2015’te, 31 bin 337 kız çocuğu evlendirildi.

Bugün, 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü… Dünya Çocuk Hakları Günü, 1989 yılından bu yana, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kabul görmesinin ardından, 20 Kasım tarihinde farkındalık yaratmak için kutlanmakta. 193 ülke tarafından onaylanan Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi ise, kanunen, çocukların sahip olduğu eğitim, sağlık, barınma gibi hakları içeriyor.
Çocuk hakları, hem kanunen hem ahlaki olarak, dünya üzerindeki bütün çocukların doğuştan sahip olduğu; eğitim, sağlık, yaşama, barınma; fiziksel, psikolojik veya cinsel sömürüye karşı korunma gibi hakların hepsini birden tanımlamakta kullanılan evrensel bir kavram. Çocuk hakları, insan hakları kavramının içinde ele alınması gereken bir konu. Bugün, dünyanın birçok yerinde var olan insan hakları ihlalleri, çocuk boyutunda daha geniş kapsamlı ve büyüyerek, müdahale edilmesi daha zor bir şekilde yer almaktadır.
Çocuk hakları, bir insan hakları meselesi. Bu bildirge, Birleşmiş Milletler tarafından  kabul edilmiş, 20 Kasım 1959 tarihinde Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirisi olarak güncellenmiş ve 20 Kasım 1989 tarihinde, daha geniş olan, Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ile değiştirilmiştir. Bu sözleşmeyi yürürlüğe koymayan sadece iki BM üyesi ülke kaldı. ABD ve Somali!
Dünyanın en zengin ülkesi, ABD, 1990’lı yılların ortasında sözleşmeyi imzalamış olmasına karşın, sözleşmeyi Senato’ya kabulü için hâlâ getirmedi ve bu durum, ciddi eleştiri almaya devam ediyor. ABD’deki sorun bununla da sınırlı değil. ABD, çocuk açlığının ve evsizliğinin en yüksek olduğu ülkelerden biri.
Günümüzde geldiğimiz noktada ise, çocuk hakları konusunda örnek bir ülke olduğumuzu söylememiz mümkün değil maalesef.
Türkiye, 23 Nisan başlığında “Çocuk Bayramı” olan tek ülke, ama…
Çocuklara “bayram” armağan eden ilk ve tek ülke olan Türkiye’de, her üç çocuktan biri yoksul. 2014’te, Türkiye’de, 40 bin ‘çocuğa taciz davası’ açıldı. Sadece 2015’te, 31 bin 337 kız çocuğu evlendirildi.
54 maddeden ve bu maddelerin fıkralarından oluşan Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, günümüzde çocukların haklarını korumak için en geniş kapsamlı hukukî metin durumunda. Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 1. Maddesi, “Her birey, on sekiz yaşına kadar çocuk olarak kabul edilir. Her çocuk vazgeçilmez haklara sahiptir” der.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin de altına imza attığı Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre, her birey, 18 yaşına kadar çocuktur. Bunun çiğnenmesini mazur gösterecek herhangi bir açıklamanın geçerliliği de yoktur.
Bu sözleşmede yer alan vazgeçilmez hakları, şu temel başlıklarda sıralayabiliriz:
Yaşama ve gelişme hakkı;
Bir isme ve vatandaşlığa sahip olma ve bunu koruma hakkı;
Sağlık hizmetlerine erişim hakkı;
Eğitime erişim hakkı;
İnsana yakışır bir yaşam standardına erişim hakkı;
İstismar ve ihmalden korunma hakkı;
Ekonomik sömürüden korunma hakkı;
Uyuşturucu bağımlılığından korunma hakkı;
Eğlence, dinlenme ve kültürel etkinlikler için zamana sahip olma hakkı;
Düşünce özgürlüğü hakkı;
İfâde özgürlüğü hakkı;
Çocukların kendileriyle ilgili konularda görüşlerini dile getirme hakkı;
Dernek kurma özgürlükleri hakkı;
Özel gereksinimleri olan çocukların hakları;
Engelli çocukların hakları…
Kısacası, çocukların; yaşamaya, eğitime, sağlıklı olmaya, seslerinin duyulmasına, kendilerine adilce davranılmasına hakları var! Her şeyden öte, çocukların, çocuk olmaya hakkı var! Türkiye’de çocuk yaşta evlilik her geçen yıl artıyor. Diyarbakır Barosu’nun 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü nedeniyle hazırladığı raporda, Türkiye’de 2016 yılında evlenen her 100 kişiden 18’inin çocuk olduğu, son 10 yılda ise 482 bin kız çocuğunun evlendirildiği belirtiliyor. -Cemil Yıldız-