Çatışma sesleri, salgın, yaklaşan kış!

Hatay’a komşu Suriye kenti, İdlib…

Geri dönüşler yönünde tartışmaların sürdüğü Suriyeli sığınmacılar için çarpıcı bir rapor paylaşan İnsan Hakları İzleme Örgütü, ‘dönüş’ sonrası yaşanan insan hakları ihlallerine dikkati çekti. Küresel salgına dair rakamlar ise Suriye’nin en büyük bilinmeyenleri arasında!

Önceki gün, Hatay’a komşu Suriye kenti İdlib’in güney kırsalındaki Eriha ilçe merkezindeki pazar yeri, topçu saldırılarının hedefi oldu. Söz konusu bombardımanda, ilk belirlemelere göre 10 sivil yaşamını yitirirken, 35 sivil yaralandı. Şam yönetiminin bölgedeki askeri hareketliliğinin arttığı bir dönemde yaşanan saldırı, yerinden edilmiş milyonları da, olası göç tedirginliğinde duran Ankara’yı da tedirgin ediyor.
Bilindiği gibi, 2017-2020 döneminde saldırılardan kaçan yaklaşık 2 milyon sivil, Türkiye sınırına yakın bölgelere göç etmek zorunda kaldı. Bugün, Hatay ve diğer sınır illerine yakın Suriye topraklarında kurulan onlarca kampta, bugün yüz binlerce Suriyeli sivil yaşam mücadelesi veriyor.
-RAPOR!-
Şam’da bir askeri otobüse yapılan saldırının da eklendiği dünün ardından paylaşılan bir rapor ise Suriye’ye geri dönüşlerin ardından yaşananları netleştirmesi adına çarpıcı bilgiler sunuyor. Bu konuda bir açıklama yapan İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), ülkelerine geri dönen Suriyeli sığınmacıların ağır insan hakları ihlalleriyle karşı karşıya kaldıkları uyarısında bulunarak, Suriye’nin, geri dönüşler için güvenli olmadığını bildirdi.
HRW tarafından yayımlanan raporda, 2017 ile 2021 arasında Suriye’ye dönen sığınmacıların maruz kaldıkları insan hakları ihlalleri mercek altına alındı.
72 sayfalık raporda, geri dönen 65 kişinin durumu yakından incelenirken, 21 gözaltı ve keyfi tutuklama, 13 işkence, 3 kaçırılma, 5 yargısız infaz, 17 zorla kaybetme ve cinsel şiddet vakası belgelendi. “Ağır hak ihlalleri ve zulümler” nedeniyle, Suriye’nin, sığınmacıların geri dönüşleri için güvenli olmadığı belirtilen raporda, “Tüm ülkeler, Suriyelileri şiddete ve işkenceye maruz kalacakları Suriye’ye geri dönmelerine karşı korumaları ve zorunlu geri dönüşleri durdurmaları gerekiyor” denildi.
-İMKANSIZ!-
HRW’nin mülteci ve göçmen hakları araştırmacısı Nadia Hardman, “Suriye’ye geri dönen sığınmacıların maruz kaldığı işkence, zorla kaybetme ve ihlallere ilişkin sarsıcı anlatımlar, Suriye’nin, geri dönmek için güvenli olmadığını açıkça ortaya koymalıdır. Yaygın mülkiyet hakkı ihlalleri ve diğer ekonomik sıkıntılar da, birçok kişi için makul bir geri dönüşü imkânsız kılmaktadır” dedi.
HRW, artan baskının, Suriyeli sığınmacıların, ülkelerine geri dönmek dışında seçenekleri olmadığını düşünmelerine yol açabileceği konusunda da uyardı.
-SALGIN!-
Sağlıklı bir haber akışının sağlanamadığı ülke içi şartlar nedeniyle, Suriye’deki koronavirüs dalgasının derinliği konusunda bilgiler çok net değil. Ancak yardım örgütlerinin verdiği bilgiye göre, ülkenin kuzeyinde enfeksiyon ve ölüm oranlarının artmasıyla beraber, şimdiye kadarki en kötü kovid-19 dalgasını yaşıyor. İlaçlar, oksijen ve testler yetersiz, aşılar ise neredeyse hiçbir yerde bulunamıyor.
Tamer Yazar